Republikeinen op kop in Huis van Afgevaardigden, nek-aan-nekrace in de Senaat

met videoDe Republikeinen liggen op koers om de macht in het Huis van Afgevaardigden over te nemen van de Democraten. De strijd om de Senaat is een stuk spannender, beide partijen maken nog steeds kans op een meerderheid.

Karlijn van Houwelingen en Sanne Schelfaut 9 nov. 2022 Laatste update: 09-11-22, 11:49

De eerste resultaten voor de verkiezingen van het Huis van Afgevaardigden liggen in lijn van de verwachtingen. De Republikeinen liggen op voorsprong en zouden al zeker zijn van een 194 zetels, bij de Democraten ligt dat vanochtend op 166. Voor een meerderheid in het Huis zijn 218 zetels nodig.

In de Senaat, vergelijkbaar met de Nederlandse Eerste Kamer, belooft het spannender te worden. De Democraten hebben nu 48 zetels in de wacht gesleept, net zoveel als de Republikeinen. Wie meer dan 50 senatoren mag leveren, haalt een meerderheid. Duidelijk is dat de ‘rode golf’ waar Republikeinen op hoopten, is uitgebleven.

Aanhangers van Ron DeSantis vieren zijn herverkiezing als gouverneur van Florida. © AFP

Zorgvuldig

Het kost tijd om in nek-aan-nek-races alle stembiljetten zorgvuldig te verwerken, zeker in staten waar pas op verkiezingsdag zelf wordt begonnen met het tellen van briefstemmen. Het kan dus nog wel een dag of langer duren voordat duidelijk is welke partij de meerderheid krijgt. Landelijk hebben volgens het US Elections Project naar schatting 24 miljoen mensen per post gestemd.

De Democraten hebben momenteel de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden. In de Senaat is de verdeling 50-50, daar geeft de stem van de Democratische vicepresident Kamala Harris een krappe meerderheid. Als de Democraten de meerderheid in een of beide kamers van het Congres verliezen, wordt het voor de huidige president Joe Biden een stuk lastiger om de komende twee jaar effectief beleid te maken.

Republikeinen hebben de beste papieren om de meeste zetels in het Huis van Afgevaardigden te bemachtigen. Eén belangrijke slag hebben ze al geslagen: Florida, in presidentsverkiezingen vaak een belangrijke staat, is flink Republikeinser geworden.

Uitdager Trump

Gouverneur Ron DeSantis werd daar met overmacht herkozen en won zelfs in het doorgaans Democratische Miami. Hij wordt gezien als potentiële uitdager van Donald Trump in de race om de Republikeinse kandidatuur voor de presidentsverkiezingen van 2024. Het succes van DeSantis is een tegenvaller voor Trump - de populaire gouverneur kan nu met betere papieren de strijd met de omstreden oud-president aangaan.

Bekijk hier de reactie van DeSantis na de winst (tekst gaat verder onder video):

In Arkansas won een bekend gezicht: Sarah Huckabee Sanders, de voormalige woordvoerder van oud-president Donald Trump, wordt de nieuwe Republikeinse gouverneur. Haar vader Mike Huckabee was tussen 1996 en 2007 al gouverneur van diezelfde staat. Huckabee Sanders wordt de eerste vrouwelijke gouverneur in de geschiedenis van het overwegend conservatieve Arkansas.

In Texas kon de progressieve Democraat Beto O’Rourke de zittende gouverneur Greg Abbott niet verslaan. De 64-jarige Abbott, die de steun geniet van Trump, werkte zich recentelijk in de schijnwerpers door met zijn Republikeinse ambtgenoot van grensstaat Arizona duizenden migranten met bussen naar steden te brengen die in Democratische handen zijn. Ook voerde de Republikein in Texas een van de strengste abortusverboden van de VS in.

Republikein Ron DeSantis is herkozen als gouverneur van Florida, hij wordt gezien als concurrent voor Donald Trump voor de presidentsverkiezingen in 2024. © Getty Images

In de fel bevochten Amerikaanse staat Pennsylvania halen de Democraten wel een senaatszetel binnen. John Fetterman versloeg zijn Republikeinse tegenstander Mehmet Öz. De winst van Fetterman kan cruciaal blijken voor de Democraten, die hun nipte meerderheid in de Senaat hopen te behouden. De senaatszetel in Pennsylvania was tot voor kort in handen van de Republikein Pat Toomey, die zich echter niet meer verkiesbaar stelde.

De progressieve Fetterman, de vice-gouverneur van Pennsylvania en oud-burgemeester van industriestad Braddock, had zes maanden geleden nog een levensbedreigende hersenbloeding, die hem beperkte in zijn kiescampagne. Zijn tegenstander Öz, bekend als tv-dokter Dr. Oz, hield vol dat Fetterman niet voldoende hersteld is om in de Senaat te zetelen. Ook lijken de Democraten in Pennsylvania het gouverneurschap veilig te stellen. Josh Shapiro wint van de Republikeinse kandidaat Doug Mastriano.

Bekijk hier de emotionele speech van Fetterman na de winst in Pennsylvania (tekst gaat verder onder video):

Recht op abortus

In Michigan blijft Gretchen Whitmer gouverneur. De Democraat won van de Republikein Tudor Dixon, die gesteund werd door Trump. In aanloop naar de verkiezing ging het debat in Michigan veel over het recht op abortus. Whitmer beloofde de toegang tot abortus te beschermen, terwijl Dixon voorstander is van strenge wetgeving waarbij abortus in de meeste gevallen verboden is, ook als vrouwen zwanger raken door verkrachting of incest.

In oktober 2020 zeiden Amerikaanse autoriteiten een plan te hebben verijdeld om Whitmer te kidnappen. Door een streng coronabeleid te voeren in haar staat had Whitmer zich onpopulair gemaakt in sommige kringen, onder wie Trump-aanhangers. Dat leidde volgens de FBI tot het plan haar te ontvoeren.

Spanning in Georgia

In swing state Georgia houdt zittend gouverneur Brian Kemp het gouverneurschap in handen. Hij is een Republikein, maar gaat niet mee in het verhaal van Donald Trump dat de presidentsverkiezingen van twee jaar geleden zijn gestolen. In 2020 weigerde hij de verkiezingsresultaten aan te passen in het voordeel van zijn partijgenoot. Het is nog niet duidelijk wie de senaatszetel voor Georgia heeft gewonnen.

De huidige Democratische senator Raphael Warnock meldt dat de telling van de stemmen nog volop aan de gang is. Het is niet zeker of vandaag bekend wordt wie er wint in deze staat. Volgens de spelregels in Georgia moet een kandidaat meer dan 50 procent van de stemmen halen om senator te worden. Aangezien kleine partijen kiezers afsnoepen van de Democraten en Republikeinen, is de kans aanwezig dat beide partijen dat percentage niet halen. Als dat het geval is, komt pas op 6 december een zogeheten runoff waarbij de Republikeinen één op één tegenover de Democraten staan. Mogelijk valt dan pas de beslissing wie de meerderheid in de Senaat krijgt.

Herverkiezing McCarthy

De leider van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden, Kevin McCarthy is volgens Amerikaanse media herkozen. Mochten de Republikeinen tijdens deze midterms de meerderheid in het Huis terugwinnen, dan is de verwachting dat McCarthy de volgende voorzitter van het Huis wordt, de op twee na hoogste positie in de Amerikaanse politiek achter de president en vicepresident. Hij zou dan de huidige voorzitter Nancy Pelosi opvolgen.

Na de bestorming van het Capitool door aanhangers van oud-president Donald Trump in januari 2021 toonde McCarthy zich aanvankelijk zeer kritisch over de rol die Trump bij de bestorming speelde. Later sprak hij alsnog zijn steun uit voor Trump.

Mensen stemmen in de staat Kentucky. © AP

Praat mee
Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen respectvolle reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een gesprek willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.

Bekijk hier alle video's over de Amerikaanse verkiezingen:

97 reacties

Plaats hier je reactie

Resterende karakters 500

Willem Duyvis

3 maanden geleden

@Lex vd Broek; 'Onder Trump 1.60 euro liter benzine onder Biden 2.20 zoek de verschillen'. Volgens mij heeft de stijging te maken met de oorlog, en niet een mislukte militaire operatie, die V. Poetin uit zijn naam begonnen is tegen Oekraïne vanwege zijn Tsaar syndroom. Toen zijn er boycots ingesteld die, mede dankzij Midden Oosten staten, geleid tot (extreme) prijsstijgingen op de Wereld markt. Maar de Oekraïense/Russische slachtoffer van Poetin zijn mijn inziens erger, dus zeur s.v.p. niet zo!
Johanna Ruiter

3 maanden geleden

De democraten mogen dan beter uit de strijd zijn gekomen maar zolang de republikeinen in het huis van afgevaardigden de meerderheid hebben zal een democratische president nooit wat kunnen waarmaken. Dat is ook de reden waarom de wapenwet nooit zal veranderen zolang de republikeinen daar de meerderheid hebben.
Raymond Anemaat

3 maanden geleden

@edgard koek, deze opmerking heb ik al zo vaak gehoord en is echt de raarste opmerking ooit. Eigenlijk zeg je nu dat je alleen maar kan/mag stemmen op de 'democraten' want anders is de democratie weg?? Dus als mensen republikein willen stemmen is dat geen democratie, want ze hebben het recht niet om te mogen stemmen ofzo? Klinkt heel democratisch i.i.g hahaha, ik zie graag de uitleg tegemoet
Kim van der Kraan

3 maanden geleden

Nog even voor de duidelijkheid in een democratie heeft het volk de macht en als het merendeel voor de Republikeinen stemt gaan de Republikeinen regeren ongeacht of Biden ons in een oorlog betrokken heeft die het merendeel van de Nederlanders niet wilden. Want toen wij nog in een democratie leefden heeft het merendeel tegen één Europa en toetreding van Oekraïne gestemd.
Barend Stofkoper

3 maanden geleden

De VS, zich verschuilend achter de Ukraine, spint garen bij de oorlog met Rusland. Wapen- en gasindustrie beleven gouden tijden, de greenback is booming. Past helemaal in de ideolgie van "America First" van beide partijen. Maakt dus weinig uit wie er gaat winnen. En de EU mag blijven betalen, vluchtelingen opvangen en zit opgezadeld met peperdure energie. Wij hebben kennelijk als ideologie "Europe Last".