Schrijver Philip Roth (85) overleden

Roth was een van de grootste Amerikaanse schrijvers van de tweede helft van de vorige eeuw en won talrijke literaire prijzen, waaronder een Pulitzer in 1997 en de Man Booker International Prize (2011). Ook was hij een grote kanshebber voor de Nobelprijs voor de Literatuur.

Philip Roth behoort tot de belangrijkste chroniqueurs van de joodse middenklasse in de Verenigde Staten. Al zijn eerste boek Vaarwel, Columbus (1959) oogstte veel lof. Hij ging controverses niet de weg, zoals bleek bij de publicatie van Portnoy's klacht, de openhartige bekentenis van een door zijn bazige moeder seksueel gefrustreerde man. Mede om deze roman is hij wel de geschiedschrijver van de moderne erotiek genoemd.

Op zijn 24e publiceerde hij zijn eerste verhalen in het gerenommeerde tijdschrift New Yorker. Twee jaar later kwam zijn eerste boek uit: Vaarwel, Columbus, met vaart en humor geschreven verhalen over het leven van de joodse middenklasse in de Verenigde Staten na de Tweede Wereldoorlog. Critici prezen het boek, maar sommigen binnen de Amerikaanse joodse gemeenschap hadden er bezwaar tegen dat Roth zich had geconcentreerd op minder vleiende kanten van het jodendom, zoals het materialisme.

In 1962 verscheen Roths eerste roman: Laat maar gaan, vijf jaar later gevolgd door Een braaf meisje. Het waren psychologische romans waarin hij ethische en maatschappelijke problemen van de jaren vijftig aan de orde stelde. Beide blijven qua bekendheid ver achter bij Portnoy's klacht, de satirische roman die in 1969 verscheen. Op de divan van de psychotherapeut dr. Spielvogel ligt Alexander Portnoy die zo onder zijn dominerende moeder gebukt gaat dat hij alleen troost vindt als hij masturbeert. Het boek was mede gebaseerd op de jeugdervaringen van de schrijver.

Nog vele, vele werken volgden. Acht van zijn verhalen zijn verfilmd.

Roth besloot jaren geleden dat Nemesis (2010) zijn laatste boek zou zijn. Hij hield dat aanvankelijk voor zich, naar eigen zeggen omdat hij niet in de voetsporen van Frank Sinatra wilde treden. Die zanger maakte nadat hij was gestopt toch een comeback.

Roth maakte in 2012 alsnog officieel bekend dat hij was gestopt met schrijven. De auteur besloot na de publicatie van Nemesis zijn eerdere werken opnieuw te lezen, ,,om te kijken of ik mijn tijd heb verspild''. Roth had zich al jaren uit het openbare leven teruggetrokken. Zijn 80e verjaardag, in 2013, werd nog wel publiekelijk gevierd. De schrijver overleed volgens een vriendin aan hartfalen.