Topbasketbalster VS voor Russische rechter: crimineel of pion?

Het was lang onduidelijk wat er met Brittney Griner aan de hand was. Ze werd op 17 februari opgepakt op het vliegveld Sjeremetjevo in Moskou. De politie noemde haar toen niet bij naam, maar sprak van een ‘Amerikaanse profbasketbalster die twee keer aan de Olympische Spelen heeft meegedaan’. In haar handbagage zouden inhalatoren met cannabisolie zijn aangetroffen. 

Pas weken later, terwijl niemand wist waar ze werd vastgehouden, viel officieel de naam van Griner. Inmiddels was Rusland Oekraïne binnengevallen: de invasie begon een week na de arrestatie van de basketbalster. Er zijn nog maar een paar keer beelden van haar naar buiten gekomen, waaronder afgelopen maandag bij de bepaling van haar procesdatum en gisteren bij de start van haar proces in Khimki, nabij Moskou. Ze wordt beschuldigd van grootschalige handel in drugs, waarvoor ze tien jaar cel kan krijgen. Volgens medewerkers van het Amerikaanse consulaat die haar bijstaan, gaat het met haar ‘zo goed als verwacht kan worden onder deze omstandigheden’.

Brittney Griner (31) uit Houston in Texas wordt gezien als een van de beste basketbalsters ter wereld, volgens sommigen zelfs de beste aller tijden. Ze is twee meter lang en speelt in Amerika voor Phoenix Mercury. Daarmee is ze drie keer kampioen geworden. Ook heeft ze zeven keer het All Star-team gehaald met de beste speelsters uit de competitie, en won ze twee gouden medaille op de Olympische Spelen. 

Net als zoveel speelsters vertrok ze elk jaar na het reguliere Amerikaanse seizoen naar Europa om daar te gaan spelen. In Rusland kunnen de vrouwen bijvoorbeeld vijf keer meer verdienen dan in de VS. Griner speelde zo sinds 2014 voor de club UMMC Ekaterinburg in de EuroLeague. Ook op een ander gebied is Griner bijzonder: ze is openlijk homoseksueel en zelfs de eerste homoseksuele atlete die gesponsord werd door Nike. 

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zei afgelopen week dat er ‘niks belangrijker is’ dan de vrijlating van Griner. Volgens hem is ze vals beschuldigd en wordt ze door de Russen gebruikt als een pressiemiddel. De verhoudingen tussen Rusland en Amerika staan al langer onder druk, maar sinds de oorlog in Oekraïne natuurlijk helemaal. De Amerikanen steunen Kiev met geld en wapens. Er gaan ook geruchten, onder meer verspreid door het Russische persbureau Tass, dat Griner geruild gaat worden tegen Viktor Bout. Deze beruchte wapenhandelaar zit een celstraf van 25 jaar uit in de VS.  

Toch is er kritiek op de opstelling van de regering. Zo duurde het heel lang voordat er enige actie werd ondernomen. Sommigen menen dat dit komt doordat de onderhandelingen erg ingewikkeld waren en dat er geen zand in de machine gestrooid moest worden. Anderen denken dat het komt doordat Griner een vrouw is.  ,,Als het hier om een mannelijke NBA-speler van dezelfde statuur ging, dan had het op alle voorpagina’s gestaan”, aldus journaliste Tamryn Spruill, die een boek schrijft over het Amerikaansen vrouwenbasketbal en Griner.