Trump presenteert vredesplan Midden-Oosten: Israël opdelen in twee staten

Het plan moet uiteindelijk leiden tot twee staten naast elkaar, Israël en Palestina. Zijn regering ziet in heel Jeruzalem ‘de ongedeelde Israëlische hoofdstad’ en ziet in door kolonisten ingenomen Palestijns gebied ook Israëlisch grondgebied. Onder zijn bewind is de Amerikaanse ambassade in het land van Tel Aviv naar Jeruzalem verplaatst.

Trump noemde het plan ‘een laatste kans’ en prees zijn gast, Netanyahu. Hij stelt voor om een Palestijnse staat te creëren met als hoofdstad delen van Oost-Jeruzalem. In het plan krijgen de Palestijnen meer dan dubbel zoveel land als nu onder hun controle is. Onduidelijk is waar dat land vandaan moet komen. Daar moet over onderhandeld worden, vindt Trump.

Israël houdt de soevereiniteit over belangrijke nederzettingen in de Westelijke Jordaanoever – iets waar de Palestijnen waarschijnlijk niet mee akkoord zullen gaan. Zij hebben het voorstel al verworpen en beschuldigen Trump ervan dat hij Israël bevoorrecht. 

De Palestijnse autoriteiten hebben het plan vooraf al afgedaan als ‘bedrog’.  Zij willen de sinds 1967 bezette Palestijnse gebieden terug. Dat is volgens hen de ‘tweestatenoplossing’.  De Palestijnse president Mahmoud Abbas wil dat de VS zich weer achter dat beginsel scharen. Abbas heeft volgens anonieme bronnen in Ramallah daarom meerdere malen geweigerd om met Amerikaanse bemiddelaars of tussenpersonen over Trumps plannen te praten. De Palestijnse beweging Hamas uit de Gazastrook heeft de plannen vanavond ook meteen afgewezen. 

Trump, die zijn plan uiteenzette tijdens een bezoek van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu aan het Witte Huis, erkent dat hij veel heeft gedaan voor Israël. Maar hij zei dat hij ook ‘heel veel voor de Palestijnen’ wil doen. Volgens hem is de deal een ‘historische kans’ voor de Palestijnen om een eigen, onafhankelijke staat te krijgen. 

Volgens Trumps plan wordt de bouw van nieuwe Israëlische nederzettingen voor vier jaar bevroren. Tijdens die periode zouden beide partijen moeten onderhandelen over de details van de vredesovereenkomst.

Het plan van vijftig pagina’s doet meer concessies aan de Palestijnen dan veel deskundigen hadden verwacht. Toch zullen ze akkoord moeten gaan met voorstellen waar ze zich tot nu toe tegen hebben verzet, zoals de acceptatie van bestaande Israëlische nederzettingen in hun gebied.

Het borduurt verder op een dertig pagina’s tellend economisch plan voor de Westelijke Jordaanoever en Gaza uit juni, dat de Palestijnen ook verworpen hebben. Onder de ‘vredesvisie’, waar Trumps schoonzoon en adviseur Jared Kushner al bijna drie jaar aan werkt, bestaat de toekomstige Palestijnse staat uit de Westelijke Jordaanoever en Gaza, met elkaar verbonden door tunnels en wegen boven de grond.  

Het vredesplan komt op een opmerkelijk moment. Trump ligt onder vuur in het impeachmentproces en de Israëlische premier Benjamin Netanyahu is officieel gedagvaard in drie corruptiezaken. Zijn verzoek om parlementaire immuniteit is vandaag afgewezen. Met dat verzoek wilde hij strafvervolging in drie corruptiezaken tegenhouden. In november is Netanyahu aangeklaagd wegens onder andere omkoping en fraude.

In zijn strijd om de verkiezingen van 2 maart te winnen, heeft Netanyahu het plan geopperd om delen van de Westelijke Jordaanoever te annexeren en Israëlische soevereiniteit op te leggen aan alle nederzettingen in het gebied. 

Palestijns-Israëlische vredesgesprekken zijn in 2014 zonder enig resultaat afgebroken. De VS zouden voor Arabische of Palestijnse partijen niet meer gelden als een eerlijk bemiddelaar. Onder Trump is het door Israël bezette deel van Syrië door de VS als Israëlisch grondgebied erkend. Ook heeft Trumps minister Pompeo gezegd dat de Joodse kolonies in de bezette gebieden niet echt illegaal zijn, zoals het internationaal recht stelt.

Het  Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) is positief over het Vredesplan van Trump. ,,Het Palestijnse leiderschap is het haar volk verplicht om de ‘Deal van de Eeuw’ aan te grijpen als springplank voor een eigen staat. Het is tijd dat de Palestijnen hun lot in eigen handen nemen en zich constructief opstellen’’, stelt de Nederlandse organisatie. ,,Dit biedt de Palestijnen een nieuwe, realistische kans op een eigen staat. ‘Nee’ zeggen tegen het Amerikaanse voorstel is geen optie. Hoewel het plan niet perfect is, wordt tegemoet gekomen aan verschillende gerechtvaardigde verlangens van Israël en de Palestijnen.’’