Politiebewaking bij de Notre Dame in Nice. © EPA

Veiligheidsexpert over Nice: ‘Autoriteiten zijn altijd bezorgd om na-apers’

Mag je het allemaal in elkaars verlengde zien: de onthoofding van de Franse leraar Samuel Paty, de harde woorden van de Franse president Macron, president Erdogan van Turkije die daar aanstoot aan neemt, anti-Franse demonstraties in verschillende moslimlanden en weer een omstreden spotprent in het Franse satirische tijdschrijft Charlie Hebdo?

Bob van Huet 29-10-20, 18:42 Laatste update: 18:46

Kan zoiets escaleren in een gewelddadige dag met doden en gewonden in Nice, Avignon en een steekpartij in Djedda (Saoedi-Arabië)? Het is veel te vroeg voor dat soort conclusies, vindt Alexander von Rosenbach, veiligheidsexpert en directeur van het Internationale Centrum voor Contraterrorisme (ICCT) in Den Haag. Sinds 2015 zien terrorismeonderzoekers wel een patroon van zogeheten ‘lage intensiteitsaanvallen’. Dat zijn kleinschalige acties die niet rechtstreeks zijn aangestuurd door grote terreurnetwerken als Islamitische Staat of Al Qaida. De daders zijn vaak betrekkelijk geïsoleerde individuen met weinig middelen.

De 21-jarige jihadist in Nice handelde alleen, zegt hij, en zaaide dood en verderf met een mes. Past hij daarmee ook in dat profiel?
,,Het is belangrijk zijn verklaring te noteren maar er wordt naar veel meer gekeken. Individuen kunnen er belang bij hebben te liegen. De waarheid boven krijgen vergt vaak langdurig onderzoek. Kijk naar de tramaanslag in Utrecht daar ging het ook lang heen en weer om duidelijk te krijgen waar nou de radicalisering zat. En bij de onthoofding van de Franse leraar, een paar weken geleden, lijkt er toch weer een kleine gemeenschap van betrokkenen te zijn ook al handelde de dader uiteindelijk alleen. Of degene die de kerk in Nice aanviel op eigen houtje handelde zal het onderzoek moeten uitwijzen.”

In hoeverre wordt rekening gehouden met een na-aper?
,,Dat is een groep waar autoriteiten altijd bezorgd om zijn. Er is toch heel wat voor nodig om een wapen op te pakken en zo’n aanslag te plegen. Maar het is zo dat sommige mensen een lagere drempel voelen als ze zien dat anderen het ook doen. Dat is de reden waarom Frankrijk, maar ook Nederland en andere Europese landen hun waakzaamheid hebben opgeschaald. Niet dat ze zozeer een georganiseerde aanval vrezen na Nice maar omdat zo’n daad iemand in de marge het zetje kan geven het ook te doen. Dat hebben we regelmatig gezien. Niet alleen bij jihadisten maar ook bij extreemrechtse organisaties. Dat is zeker reden tot zorg.”

In Frankrijk geldt sinds vandaag voor het hele land een veiligheidswaarschuwing op het hoogste niveau: