Vluchtelingen willen terug naar huis: 'In Syrië beter af dan hier'

Tientallen Syriërs hebben de afgelopen weken honderden euro's betaald aan mensensmokkelaars om weer terug te kunnen naar het land waaruit ze juist naar Europa kwamen: Turkije. De oorlogsvluchtelingen trokken samen met de smokkelaars naar de rivier de Evros, op de landsgrens tussen Griekenland en Turkije.

Lokale autoriteiten in de grensplaats Didimoticho zeggen dat het dagelijks om twintig tot veertig mensen gaat. Het zijn groepen die in bootjes de rivier over willen roeien of proberen te zwemmen. De politie houdt degenen die ze onderschept, tegen.

De Europese grensbewakingsorganisatie Frontex bevestigt de incidenten. ,,Het is nog te vroeg om van een trend te spreken, maar het gebeurt wel", zegt een woordvoerster. ,,En het is levensgevaarlijk, de rivier staat daar momenteel heel hoog." Ook de Grieks minister van asielzaken Ioannis Mouzalas zegt dat migranten 'in toenemende mate' de rivier oversteken.

Andere kant
Cynisch genoeg kwamen er de afgelopen jaren al veel mensen om in de rivier: vluchtelingen die de andere kant op gingen. Vanuit Turkije naar Griekenland, op weg naar een asielaanvraag in Europa.

Het zijn nu tientallen Syriërs die weer terug willen. ,,Ik wil Europa niet meer in, ze houden niet van ons. Ik had verwacht hier menselijk behandeld te worden, maar niemand helpt ons", zegt Atia Al Jassem, een 27-jarige kapper uit Damascus tegen persbureau AP. ,,We zijn moe en hebben een klein kind. Ik vraag God me te helpen om terug te komen naar Turkije. Want in Syrië, met al haar bommen, zijn we beter af dan hier."

Hij wacht met zijn vrouw en 1-jarige dochter op een kans de rivier over te steken, terug naar de plek waar ze maanden geleden al een tussenstop maakten.

Al Jassem en zijn gezin betaalden in februari duizenden euro's om met een bootje de Egeïsche zee over te steken. Ze wilden door naar West-Europa, maar strandden in de grensplaats Idomeni toen Macedonië de grens met Griekenland sloot.

Asielbureaucratie
Er volgde een maandenlang verblijf in modderige opvangkampen. Doorreizen naar West-Europa kan niet. En op een simpele, legale manier terug naar Turkije ook niet. Turkije neemt alleen asielzoekers terug die na 20 maart, de datum waarop de deal tussen de EU en Turkije inging, in Griekenland zijn aangekomen.

Zoals het gezin Al Jassem zijn er nog 57.000 vluchtelingen. Ook zij kwamen voor de deal van de EU met Turkije naar Griekenland en zitten er nu vast. Asielaanvragen worden maar mondjesmaat in behandeling genomen: de Griekse asielbureaucratie is zwaar overbelast. Het verdelen van vluchtelingen vanuit Griekenland over Europa, wat door de EU is afgesproken, komt nauwelijks van de grond. Volgens minister Mouzalas 'zijn er geen makkelijke oplossingen. Hij verwacht dat er uiteindelijk zo'n 30.000 van de 57.000 mensen in Griekenland zullen blijven.

Wanhoop
Niet alleen op het vasteland, ook op de Griekse eilanden slaat soms de wanhoop toe vanwege de lange procedures. ,,Reddingswerkers haalden onlangs vier Syriërs uit het water die vanaf het eiland Chios naar Turkije terug probeerden te zwemmen", weet Ioannis Kara- georgopoulos, voormalig viceadmiraal van de Griekse kustwacht. ,,Ze waren het wachten beu."

In Nederland duiken met enige regelmaat verhalen op van Syriërs die zo teleurgesteld zijn dat ze terug willen. De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) heeft dit jaar drie Syriërs geholpen terug te keren naar Jordanië, Libanon of Turkije. Mannen die hoopten hun gezin snel naar Nederland te halen, maar die gezinshereniging kan twee jaar duren. Of er nog meer Syriërs zijn die hun asielprocedure hebben onderbroken, kon het ministerie gisteren niet achterhalen.