VS en Taliban tekenen vredesakkoord, Trump ontmoet leiders binnenkort

De speciale Amerikaanse gezant Zalmay Khalilzad en Taliban-afgevaardigde hebben de voorlopige vredesdeal vandaag in Qatar, Doha, ondertekend. Het akkoord voorziet onder meer in een schema voor geleidelijke terugtrekking van de Amerikanen en voor het starten van vredesonderhandelingen tussen alle betrokken partijen. De Taliban zullen volgens een van hun leiders een regeringsstelsel aanvaarden waar een meerderheid van de Afghaanse bevolking voor is. Dit zei de politieke leider van de extremistische beweging Taliban, Sher Mohammad Abbas Stanikzai, in een reactie op het akkoord tussen de VS en de beweging.

Alle Amerikaanse en andere NAVO-troepen zouden in veertien maanden tijd uit het land kunnen worden teruggetrokken als de Taliban voldoen aan de voorwaarden uit de overeenkomst. In de eerste 135 dagen zouden de VS en de NAVO-bondgenoten de eerste troepen kunnen terugtrekken uit vijf militaire bases in Afghanistan. Kort voor de ondertekening zei Pompeo dat de Taliban zich bijvoorbeeld verplichten de vooruitgang die sinds 2001 voor de positie van de vrouw is geboekt ‘te omarmen'.  

De Taliban moeten ook alle banden met het terreurnetwerk al-Qaeda afzweren en de beweging Islamitische Staat bestrijden. Abdul Ghani Baradar zei dat hij zich aan de met de VS gemaakte afspraken wil houden. Hij blijft streven naar een islamitische regering van het land.

De Amerikaanse president Trump heeft de ondertekening van het basisakkoord tussen de VS en de Afghaanse Taliban over de weg naar een vredesregeling toegejuicht als ,,het begin van het einde van Amerika’s langste oorlog”. Trump die weinig op heeft met buitenlandse militaire interventies, is in zijn nopjes met dit mogelijke succes in het buitenlandbeleid. ,,We werken eraan eindelijk de langste oorlog van de VS te stoppen en onze troepen terug naar huis te halen.”

Hoewel experts verwachten dat de volgende gesprekken tussen de VS en de Taliban een stuk moeilijker worden, toonde Trump zich optimistisch. Hij denkt dat de onderhandelingen succesvol zullen zijn omdat “iedereen moe is van de oorlog”. Hij kondigde zaterdag aan de leiders van de Taliban binnenkort in persoon te ontmoeten. Hij riep tijdens de bijeenkomst in het Witte Huis  buurlanden op te helpen om de stabiliteit in het land te bewaren nu de overeenkomst er is. Die moet onder andere de weg vrij maken voor volledige terugtrekking van buitenlandse troepen uit Afghanistan.

VN-chef António Guterres heeft een basisakkoord tussen de VS en de Taliban verwelkomd. Hij heeft daarbij beklemtoond dat de overeenkomst tot gevolg moet hebben dat het geweld in het land nu beperkt blijft. Guterres hoopt dat de partijen nu net zo terughoudend blijven als afgelopen week. Het akkoord is voornamelijk een routekaart naar een echt bestand en vredesonderhandelingen. De EU heeft de ondertekening als ‘belangrijke eerste stappen’ begroet. Ook de Nederlandse minister Blok (Buitenlandse Zaken) betitelde het als ‘een eerste stap naar vrede’.

Als de overeenkomst inderdaad wordt nageleefd dan komt er een einde aan twintig jaar strijd in Afghanistan. Vrijwel direct na de aanslag op de Twin Towers op 9 september 2001 namen de Verenigde Staten de Taliban op de korrel. Onder de naam Enduring Freedom viel een coalitie waar onder andere Groot-Brittannië, Australië en Frankrijk meededen Afghanistan binnen, de thuisbasis van de terreurbeweging. Hoewel hun leider Osama Bin Laden kon ontsnappen, werd het regime vrij snel verslagen. Er kwam een nieuwe regering in hoofdstad Kabul, geleid door Hamid Karzai. 

In de jaren erna stuurde ook Nederland militairen naar Afghanistan. Tussen 2006 en 2010 waren ze gestationeerd in Uruzgan. De jaren erna volgde nog een door Groenlinks gesteunde trainingsmissie in Kunduz. Uiteindelijk wisten de Amerikanen ook Osama bin Laden te pakken te krijgen. In mei 2012 werd door een Amerikaans team Navy Seals uitgeschakeld in het Pakistaanse Abbottabad, waar hij zich met directe familieleden en vertrouwelingen had verschanst. Operation Neptune Spear was de naam van de door president Obama geautoriseerde liquidatiemissie. ‘Geronimo’ was de codenaam voor doelwit Bin Laden.