Zeker 717 mensen dood door gedrang in bedevaart Mekka

Het drama vond plaats op Street 204 in de plaats Mina, in een grote vallei op vijf kilometer van Mekka. In Mina verblijven honderdduizenden pelgrims tijdens hun vijfdaagse hadj. Zij zijn er ondergebracht in meer dan 160.000 tenten.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft vooralsnog geen aanwijzingen dat er Nederlandse slachtoffers zijn onder de bedevaartgangers. ,,Onze ambassade in Riyadh is druk bezig om dit uit te zoeken'', liet een woordvoerder donderdag weten. Ook de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland denkt niet dat er mensen uit Nederland betrokken zijn bij de ramp.

De straat waar het mis ging is een van de hoofdroutes van Mina naar Jamarat. Daar stenigen de pelgrims de duivel op rituele wijze, door stenen te gooien naar een zuilenrij. Omdat de vele moslims hun riten vaak op ongeveer hetzelfde moment en op dezelfde plek uitvoeren, ontstaat gedrang. Ook de routes in Mina staan bekend als knelpunten. Daarbij wordt donderdag het Offerfeest gevierd, een dag die wordt gezien als een van de gevaarlijkste tijdens de bedevaart in en rond Mekka.

De Saudische minister van Volksgezondheid heeft de bedevaartgangers in Mekka verantwoordelijk gesteld voor de stormloop. Een aantal van hen had zich niet gehouden aan de voorgeschreven verdeling van de pelgrimsgroepen en de aanwijzingen veronachtzaamd, zei Khaled al-Falih. Om de enorme massa bedevaartgangers te managen, geldt er voor groepen pelgrims een vast tijdsplan voor de bedevaart van vijf dagen.

Doodgedrukt
Op foto's op Twitter zijn lichamen van doodgedrukte pelgrims onder witte lakens te zien. Gewonden worden door hulpverleners in fluorescerende hesjes op brancards gelegd en in een van de meer dan 220 ambulances geholpen. Ook zijn zo'n 4000 reddingswerkers ingezet. ,,We proberen de grote groepen mensen te scheiden en de pelgrims langs alternatieve routes te laten lopen", aldus de autoriteiten. Het dodental en aantal gewonden wordt nog steeds naar boven toe bijgesteld.

Volgens de Egyptische journaliste, blogger en schrijfster Ethar El-Katatney is het vooral de hitte die de pelgrims parten speelt. ,,Het is 43 graden en we bidden in de brandende zon, badend in plassen van ons eigen zweet. Dit is een van de moeilijkste dingen die ik ooit heb gedaan," zo laat ze via Twitter weten.

El-Katatney probeert haar volgers op de hoogte te houden van alles wat ze ziet in Mina. ,,Ambulances rijden af en aan. De Saudische politie deelt water uit. Ik geloof echt dat ze zoveel mogelijk gedaan hebben om het probleemloos te laten verlopen, maar het is niet genoeg. Zo zijn de straten voor de gelegenheid eenrichtingsverkeer, maar mensen blijven proberen terug te gaan via de manier waarop ze kwamen. Ondertussen worden er nog steeds lichamen van de weg gehaald."

Tekst loopt door onder de foto.

Ongevallen
Dit jaar zijn op dinsdag meer dan twee miljoen moslims begonnen aan de vijfdaagse hadj, de traditionele jaarlijkse pelgrimsreis naar de heilige stad Mekka. De grote aantallen mensen leiden vaker tot gedrang. Mekka wordt dan ook elk jaar wel opgeschrikt door ongevallen voor, tijdens en na de bedevaart.

Vorige week werden nog meer dan duizend pelgrims in Mekka geëvacueerd uit een hotel dat in brand was gevlogen. Twee bedevaartgangers raakten gewond.

Een week daarvoor kwamen in de bedevaartsoord 107 mensen om het leven toen een bouwkraan omviel op de grote moskee. In die moskee staat het centrale heiligdom van de islam, de Ka'aba. Moslims lopen tijdens de bedevaart zeven keer om de Ka'aba heen.

In 2006 kwamen zo'n 350 pelgrims om tijdens gedrang rond het ritueel stenigen van de duivel nabij Mina. Het tot nu toe dodelijkste jaar was 1990, toen 1426 pelgrims overleden bij paniek in een voetgangerstunnel.

Tekst loopt door onder de foto.

Hadj
De pelgrimstocht naar Mekka is een van de vijf pijlers van de islam en moet door iedere moslim die daartoe in staat is eenmaal in zijn of haar leven worden volbracht.

De jaarlijkse religieuze bijeenkomst daar kent vaste rituelen, zoals het zeven rondjes lopen rond de kaäba - het huis van God - en zeven wandelingen tussen twee heuvels. Ook is er een kilometerslange voettocht naar de vlakte van Mina. Daar brengen ze de dag door in gebed en meditatie.

De volgende dag vertrekken de pelgrims voor zonsopgang naar de berg Arafat, waar de profeet Mohammed bijna veertien eeuwen geleden zijn laatste preek hield. Het verblijf bij de berg is het hoogtepunt van de hadj.

Daarna keren de pelgrims terug naar Mina, waar ze zeven stenen gooien naar een stenen pilaar die de duivel symboliseert. Ook een groot aantal Nederlanders maakt elk jaar de bedevaart.