Zelenski: ‘Wederopbouw van Oekraïne begint voor einde van de oorlog, en zonder corruptie’

In zijn videotoespraak benadrukte Zelenski gisteravond dat er direct veel moet gebeuren. Tienduizenden huizen zijn verwoest in met name het zuiden en noorden van het land waar de Russische troepen nu - volgens Oekraïense berichten - worden teruggedreven. Zelenski wil zijn land nu al voorbereiden op de winter, onder meer met het oog op de energievoorziening.

De eerste grote conferentie over de toekomstige wederopbouw van Oekraïne vindt momenteel plaats in Lugano, Zwitserland. De Oekraïense premier Denys Sjmyhal schatte gisteren dat er minimaal 750 miljard dollar (bijna 720 miljard euro) nodig zal zijn om de schade te herstellen. Veel Oekraïense bedrijvenparken en fabrieken zijn getroffen door Russische raketten. Grote delen van de economie zijn lamgelegd door verwoestingen, zei Zelenski in zijn toespraak. Duizenden Oekraïense bedrijven liggen stil. Tegelijkertijd moet het om meer gaan dan alleen ‘het herbouwen van verwoeste muren’, aldus de president. ,,Oekraïne moet het meest vrije, modernste en veiligste land van Europa worden.”

Als er miljarden voor de wederopbouw richting Oekraïne gaan heeft transparantie over de uitgaven de hoogste prioriteit, belooft Zelenski. Het risico bestaat dat grote sommen geld verdwijnen en niet het beoogde doel bereiken om het land weer op de been te krijgen, vrezen waarnemers. Voor de oorlog stond Oekraïne op plaats 122 (van 180) in de corruptie-index van Transparency International.

Zelenski is zich bewust van de zorg van donorlanden. De Oekraïense president belooft de deelnemers aan de conferentie in Lugano daarom ‘maximale transparantie’ in alle projecten. Zijn regering werkt - ondanks de oorlog - aan digitale platforms voor alle officiële diensten om fraude moeilijker te maken.

De conferentie zal vanmiddag eindigen met een ‘verklaring van Lugano’. Daarin willen vertegenwoordigers van Oekraïne, donorlanden en financiële instellingen het eens worden over de eerste principes voor wederopbouw. Een conferentie met concrete toezeggingen voor financiële hulp volgt later dit jaar.

Markus Berndt is voor de Europese Investeringsbank verantwoordelijk voor de activiteiten met Oekraïne. Tegen het Duitse persbureau DPA zegt hij: ,,Corruptie is inderdaad een probleem. Maar twee ontwikkelingen stemmen me optimistisch: de relatie tussen Oekraïners en de overheid en autoriteiten is verbeterd als gevolg van de oorlog. Burgers weten nu beter welke staatsstructuren ze hebben en waar ze belasting voor betalen. Anderzijds bieden de vooruitzichten op toetreding tot de EU een duidelijk kader verdere hervormingen door te voeren.”

De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, toonde zich optimistisch over de toekomstige besteding van wederopbouwgelden: ,,Oekraïne kan deze oorlog winnen en de weg inslaan naar een sterker en moderner land - met een gemoderniseerde, rechterlijke macht, sterkere instellingen en een solide staat die kan strijden tegen corruptie.”

Kijk onze video's over de oorlog in Oekraïne in onderstaande playlist: