Commentaar. © Hollandse Hoogte / ANP XTRA

Fout van het leenstelsel is niet meer volledig te herstellen

Vanaf 2023 krijgen studerende jongeren weer recht op een basisbeurs. En zo wordt acht jaar na de invoering van het leenstelsel een fout hersteld die nooit gemaakt had mogen worden. Helaas is die fout niet meer volledig goed te maken, schrijft politiek verslaggever Hans van Soest in dit commentaar.

Hans van Soest 25-03-22, 19:00 Laatste update: 25-03-22, 19:42

Destijds waren VVD, PvdA, D66 en GroenLinks doof voor waarschuwingen. Zij zagen alleen maar voordelen, want met het geld dat de afschaffing van de basisbeurs zou opleveren, zou het onderwijs worden verbeterd. Maar dat geld ging ook naar hobbyprojectjes waar veel studenten niets aan hebben, zoals gratis Nederlandse les voor buitenlandse studenten. Verder stokte de doorstroming naar het hbo, waardoor kinderen kansen zijn ontnomen. En door geld lenen veel makkelijker te maken, ontstond een schuldenexplosie bij studenten.

Terwijl opeenvolgende kabinetten apart beleid bedachten om mensen te waarschuwen zich niet te diep in de schulden te steken, werd dat bij jongeren die nog amper volwassen waren juist aangemoedigd

Vóór invoering van het leenstelsel leenden de meeste studenten ook bij. In 2015 was de gemiddelde studieschuld 12.400 euro. Die is opgelopen tot 15.200 euro in 2021, aldus het CBS. Wel is de totale uitstaande studieschuld in die periode verdubbeld tot een duizelingwekkende 24,4 miljard euro. Sommigen hebben wel tot een ton geleend, want ja: het kon toch? Terwijl opeenvolgende kabinetten apart beleid bedachten om mensen te waarschuwen zich niet te diep in de schulden te steken, werd dat bij jongeren die nog amper volwassen waren juist aangemoedigd. Gratis geld bestaat niet en het zijn uitgerekend jongeren die daar niet voor zijn behoed.

Volledig compenseren onmogelijk

Maar gratis geld voor de overheid bestaat ook niet. Ook die kan niet ongebreideld geld lenen en van belastingbetalers verwachten dat dat ooit weer wordt terugbetaald. Toch vinden sommige partijen de bedragen die het kabinet voorstelt voor de opnieuw in te voeren basisbeurs te laag. Ook wil een deel van de Kamer (inclusief PvdA en GroenLinks) dat het kabinet meer geld uittrekt om studenten die de basisbeurs misliepen te compenseren. Maar iedereen volledig compenseren is onmogelijk. Hoe meer belastinggeld de regering daar aan besteedt, hoe meer ook de mensen die nooit het geluk hebben gehad om te kunnen studeren daar aan moeten bijdragen. De gevolgen van de fout die de vier partijen maakten, zal daarom nooit volledig kunnen worden weggenomen. Pijnlijk.

Wat vind jij?

Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.

35 reacties

Plaats hier je reactie

Resterende karakters 500

C.J.H. PIETERSE

1 jaar geleden

@TimdeNeve: Dat maakte 't de bedenkers v.d. WSF wel erg makkelijk: rekening houdend met 'n X-bedrag dat ouders geacht werden aan te vullen op de basisbeurs (onwetend of dat in de praktijk gebeurde!) konden ze de basisbeurs (erg) laag houden. Grote inkomensverschillen v. ouders maakten dat studenten met ouders die weinig konden bijdragen er nog ongunstiger uitkwamen dan normaliter: die moesten naast studie zeker "dan maar" meer uren aan bijbaan besteden, terwijl rijke studenten gingen feesten!
Leon Dijkstra

1 jaar geleden

Gewoon compenseren. Het is niet anders. Maar weer is er een regering die het vertrouwen in de politiek ondermijnt.
Tim de Neve

1 jaar geleden

Wat mensen vergeten is dat de WSF (wet studie financiering) staat dat er verondersteld (verplicht) wordt bij te storten door ouders tot wel 900 EUR per maand (uitwonend en gebasseerd op inkomen) Dit wordt 1 op 1 toegepast bij gescheiden ouders waarbij de kinderen door een beschikking gewoon tot 950 EUR per maand ontvangen dit geld ook voor getrouwde ouders maar daar doet niemand eraan (gem 300 EUR) De (kinder) alimentatie regeling moet dus ook met terugwerkende kracht op de schop
Cornelis Woester

1 jaar geleden

Niks compenseren. Dat waren toen de regels. Pech gehad. Een schuld van 20.000 euro is met een goede opleiding peanuts. Een veel hogere schuld gewoon eigen schuld.
Z Sokic

1 jaar geleden

Volledig compenseren. Niets minder dan dat.