Nederlandse topschilders
gaan los in Parijs

Parijs! Met al zijn schilderachtige plekje, bistro's en romantiek. Wie wil er nou niet heen? De stad aan de Seine oefende al in de 19de eeuw een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op Nederlandse kunstenaars. Zij verlieten geboorteplaatsen als Zundert, Rotterdam of Amersfoort en trokken vol verwachting naar de grote wereld waar het allemaal gebeurde. Onder hen Van Gogh, Van Dongen en Mondriaan. De laatste besloot in Parijs een ‘a’ uit zijn achternaam te schrappen wat hem wat meer internationale allure gaf.

Werk van negen getalenteerde kunstenaars is nu samengebracht in het Parijse Petit Palais onder de titel ‘Les Hollandais à Paris (1789-1914)’. De magie werkt naar twee kanten want de nog tot 13 mei durende expositie trekt nu al veel bezoekers. De teller staat op ruim 15.000 terwijl de tentoonstelling nog geen twee weken open is.

“Het loopt erg goed. We krijgen tussen de 1500 en 2000 bezoekers per dag. Dat is veel vergeleken met andere andere exposities die we hier hebben gehad”, zegt Mathilde Beaujard, woordvoerster van het museum. Het Petit Palais koestert de reputatie het verwende Parijse publiek ook op ontdekkingen te trakteren en dat is weer gelukt lukt, aldus Beaujard. “Fransen worden aangetrokken door de grote namen als Van Gogh en Mondriaan, maar ze kijken hun ogen uit als ze Maris en Breitner zien die in Frankrijk niet echt bekend zijn.”

Het moet een feest zijn geweest voor de Nederlandse schilders in dat bruisende Parijs waar ze in dezelfde kroegen kwamen als Monet, Cézanne en Signac en de uit Spanje gekomen Picasso. Ideeën werden wederzijds uitgewisseld. En ook mee naar huis genomen. Zo leerde Isaac Israëls via Breitner bijvoorbeeld het Franse impressionisme kennen. Israëls ging ballerina's en naakten schilderen, iets wat in het preutse Nederland voor die tijd vrij ongebruikelijk was.

Christophe Leribault, de directeur van het Petit Palais, vertelt in een toelichting  dat bewust voor schilders is gekozen met een uiteenlopende achtergrond. “Gérard van Spaendonck is een wat ambtelijke schilder die stillevens maakt voor onder meer de botanische tuin. Hij schilderde ook bloemen wat heel Nederlands is en goed geschikt om deze expositie mee te beginnen. Je had hofschilders als Ary Scheffer ie die voor koning Louis-Philippe schilderde. En je had bohemiens als Jongkind, een beetje een losgeslagen figuur en alcoholist. Of Frederik Kaemmerer die in dienst was van een kunstgalerie en rechtstreeks werkte voor de handel. Daarnaast degenen die het helemaal op eigen kracht redden als Kees van Dongen of types die liever op de achtergrond bleven als Mondrian.”

Volgens Leribault kwamen al de Nederlanders ook naar Parijs om te ontkomen aan de zware last op hun schouders door het universeel geprezen werk van al die illustere voorgangers uit de Gouden Eeuw. Wie wil er nou optreden ná Rembrandt, Vermeer of Frans Hals? Dat is als zingen na Sinatra of Callas. “Als ze naar Parijs kwamen onttrokken ze zich een beetje aan die traditie. Ze wilden zich onderdompelen en laten inspireren door een stad waar veel aan de hand is. Parijs had tal van kunstacademies, er werden particuliere lessen gegeven maar ook de kunsthandel was hier heel dynamisch. De Nederlanders zagen Parijs als prima plek zich te meten met andere artiesten en andere stromingen. En zo vonden ze uiteindelijk hun eigen weg. Andersom drukten de Nederlanders in Parijs ook hun stempel op Franse kunstenaars.”

Aardig voor het Parijse publiek is volgens Leribault dat de Nederlandse schilders ook de stad hebben vereeuwigd. “Ze geven hun op het leven in Parijs en op het moderne leven. Vooral Van Gogh en Van Dongen doen dat prachtig.”

De expositie is nog tot 13 mei te zien. Kaarten zijn online te koop op petitpalais.paris.fr/en