Waardevol mozaïek van sloop gered op Coudewater in Rosmalen

ROSMALEN - Het zat achter een dunne laag stucwerk in gebouw Birgitta op het terrein. Een van de gebouwen die vanwege de nieuwbouwplannen met Landgoed Coudewater gesloopt gaat worden. De rijksdienst voor Cultureel Erfgoed kreeg een melding dat er mogelijk een waardevol kunstwerk in het gebouw zat. Een strookje van het stucwerk was verwijderd en daaronder waren enkele kleurrijke mozaïekscherven te zien.

Het bleek een werk van Pieter Wiegersma te zijn, die na de oorlog vooral in Brabant veel glas-in-loodramen maakte, waaronder in de Sint-Jan in Den Bosch. Daarnaast maakte hij mozaïeken en reliëfs.

Het was Norman Vervat die aansloeg op de melding. Vervat is lid van de Werkgroep Monumentale Kunst van  Bond Heemschut en al een jaar of vier in touw om waardevolle kunstwerken uit de wederopbouwperiode te redden voor het nageslacht. Die periode loopt van 1945 tot rond 1972. En het gaat daarbij vaak om kunstwerken die verwerkt zijn in gebouwen. En een groot risico lopen dat ze bij sloopwerkzaamheden verloren gaan.

Dat gebeurde bijvoorbeeld een paar jaar geleden in Waalwijk. heemschut wilde een baksteenmozaïek in de gevel van de Walewyc Mavo redden van de ondergang. Ondanks toezeggingen van onder anderen de aannemer, werd de gevel gewoon gesloopt.

In Rosmalen was de werkgroep er op tijd bij. Gelukkig wel, zegt  Vervat. Hij ging in overleg met de gemeente, GGZ Oost-Brabant, de familie van de kunstenaar en de ontwikkelaar om het mozaïek te redden. En dat lukte. Het kunstwerk werd in stroken van de muur gehaald, nadat de stuclaag met een speciaal zuur was verwijderd. Het scherfmozaïek is in 1959 geplaatst. 

In de wederopbouwperiode is in Nederland enorm veel gebouwd. Dankzij een speciale regeling kon 1,5 procent van de bouwsom van overheidsgebouwen worden uitgegeven aan kunst. Voor kunstenaars was het een ideale manier om mensen in hun leefomgeving met kunst in aanraking te laten komen.

Pieter Wiegersma  is afkomstig uit een artistieke familie. Zijn vader is de beroemde arts en schilder Hendrik Wiegersma uit Deurne. Zijn broer is de tekstschrijver Friso Wiegersma. Pieter Wiegersma heeft na de oorlog vooral in Brabant vele glas-in-loodramen gemaakt, waaronder in de Sint-Jan in Den Bosch, en wandtapijten. Daarnaast maakte hij mozaïeken en reliëfs. Deze werken behoren volgens de werkgroep tot de hoogtepunten van de naoorlogse monumentale kunst in Noord-Brabant.

In de komende tijd wordt het werk opgeslagen en geschikt gemaakt voor herplaatsing.  Hans Hartman van de ontwikkelaars van Land van Coudewater bevestigt dat geprobeerd wordt om het kunstwerk ergens te herplaatsen. ,,Toezeggingen hebben we niet gedaan. Het is een flink object. Maar we doen ons best.”