Nieuwe app helpt jongeren als psychische nood te hoog wordt

De bel gaat. Pauze. De kantine stroomt vol. Overal mensen, overal gekwetter. Bij één van de cliënten van psycholoog Moenisha Jairam slaat dan de paniek toe. Maar hoe leg je dat uit? Ze maakt een foto en plaatst hem in de app, in Luca. Jairam ziet gelijk wat er loos is.

Instellingen voor jeugdpsychiatrie in de regio gebruiken Luca sinds kort. Behandelaren zijn enthousiast. Ze kunnen meelezen in de digitale dagboekjes van hun cliënten, als die daar toestemming voor geven. Jairam hoeft niet meer te vragen naar het 'waar, wanneer en met wie', zegt ze. ,,Het gaat direct over: wat voelde je daarbij? Samen bedenken we een oplossing. De scholiere uit het voorbeeld kreeg te veel prikkels. Nu neemt ze een time out in de pauze, ze zoekt even een rustiger plekje op.''

Esther Frusch helpt bij Brijder jongeren met een verslaving. Als cognitief gedragstherapeut laat ze haar cliënten zelf bijhouden hoe het gaat. Dat gaat nu heel makkelijk via een notitie in Luca. ,,Dan zie ik bijvoorbeeld dat iemand tóch weer is gaan blowen. Dat is iets om het over te hebben. Als je wacht tot de volgende afspraak, is het vaak alweer weggezakt.''

Luca is vernieuwend binnen de psychiatrie in Nederland, verklaart Kaat van der Weide, woordvoerder van de Parnassia Groep. ,,Wat het meest bijzonder is, is dat we nu een echt beveiligd chatforum hebben. Chatten met je behandelaar kon nooit, terwijl cliënten daar wel onwijs veel behoefte aan hebben. whatsapp was verboden, want we kunnen niet garanderen dat de privacy daarbij is gewaarborgd.''

Parnassia Groep, de grootste aanbieder van psychische zorg in deze regio, loopt voorop in het gebruik van nieuwe technologie bij de behandeling. De Tem Stem, in 2014 gelanceerd, is een hit. De app drukt akelige stemmen in je hoofd, die bijvoorbeeld zeggen dat je dik of lelijk bent, weg. Het programmaatje weerspreekt ze. Duizenden patiënten gebruiken de Tem Stem.

Rechtsomkeert
Wat er zo mooi aan is, zei Marc Blom, psychiater en bestuurder bij PsyQ (onderdeel van Parnassia Groep) eerder in deze krant, de apps bieden direct hulp: ,,Stel: je zit in de tram. Ineens krijg je last van stemmen. Normaal zou je uitstappen en rechtsomkeert maken. Nu kun je de TemStem aanzetten.''

Dat geldt ook voor Luca. Heb je een minder moment, dan kun je dat direct van je afschrijven in het dagboekje, een van de functies op de app. ,,Mensen hebben het meest aan hulp op het moment zelf'', weet gedragstherapeut Frusch. In de app kun je terugvinden wat je moet doen als je in nood zit. ,,Op zo'n moment kun je dat zelf vaak niet bedenken. Dan kijk je even in de app. Daar staat in wat je kunt doen, kunt denken en wie je kunt inschakelen voor hulp.''

De behandelaren kunnen niet altijd meteen reageren, maar wel snel. De cliënten van Frusch weten dat ze reageert 'zodra het kan'. ,,Ze weten ook dat ik tussen negen en vijf aan het werk ben. In een noodsituatie kunnen mensen altijd het algemene nummer bellen.''

Psycholoog Jairam volgt haar cliënten door hun notities te lezen. Eén keer sprak ze af voor een directe chatsessie. ,,Die cliënte was bezig met afvallen en op een gegeven moment zat ze er echt even doorheen. Toen hielp dat haar.''

'Stemmingsmeter'
Gebruikers kunnen via de app ook hulptroepen inschakelen, die vooraf zijn toegevoegd, voor als 'de stemmingsmeter', een andere functie in Luca, hoog uitslaat met boze of bange gezichtjes.

Het mooie van de app is, 'je staat naast de cliënt om hem of haar te helpen', aldus Jairam. ,,Ze moeten al zoveel, als ik dan ook nog allerlei opdrachten geeft, werkt dat niet. Met de app doen ze het zelf.''

De app is een gezamenlijk initiatief van drie organisaties voor jeugdpsychiatrie in de regio, die allen onder Parnassia Groep vallen: de Jutters, Brijder jeugd en Lucertis. Tientallen medewerkers en cliënten zijn vanaf 2016 betrokken geweest bij het testen. Onlangs is de app officieel gelanceerd. De zorgaanbieders hopen dat zoveel mogelijk cliënten - ook volwassenen - en behandelaren hem gaan gebruiken.

Parnassia Groep behandelt meer dan 15.000 kinderen en jongeren, waaronder 7.000 bij de Haagse jeugdafdeling De Jutters.