Ruimtegebrek dwingt Den Haag de lucht in

Wie heeft de grootste? Dat Hollandse wolkenkrabberwedstrijdje wint Den Haag niet gauw, met haar torens van 150 meter. Neem Rotterdam, waar de bouw van een woontoren van 215 meter (!) gaat beginnen.

,,We doen het op z'n Haags'', zei stadsbouwmeester Erik Pasveer gisteren dan ook tijdens een werkbespreking over de Haagse hoogbouw. Politici spraken in het Nutshuis met architecten, ontwikkelaars, investeerders en vastgoedkenners over de skyline. ,,We beoordelen het project voor project, op basis van onze kwaliteitseisen'', aldus Pasveer.

Dat is blijkbaar op z'n Haags: niet blind woon- en kantoorkolossen uit de grond stampen, maar duidelijke kaders stellen over het dak, de begane grond, de horizon, het 'groen' en de rest van de omgeving: ,,Als je een gebouw verkeerd neerzet, waait een wandelaar zo uit z'n broek'', zegt Pasveer. Dat Den Haag de lucht in moet, staat vast. Vorig jaar al wees de gemeente zones rond de treinstations aan als plekken voor hoogbouw. De stad moet wel, met amper beschikbare bouwgrond en een inwoneraantal dat de komende twintig jaar met 60.000 tot 100.000 toeneemt.

Bouwwethouder Joris Wijsmuller (HSP) schaaft nog even aan zijn skylinevisie. De sessie van gisteren diende als inspiratiebron. Volgende maand moet de nota klaar zijn en liggen er nieuwe spelregels voor plannen die invloed hebben op het kenmerkende beeld van de Haagse horizon, met joekels als New Babylon en de ministerietorens - van circa 150 meter - en hun kleinere maar even markante broertjes als Het Strijkijzer en de Haagse Tieten.

Wie denkt dat omvang alles zegt in het hoogbouwdebat, heeft het mis: ,,Het gaat erom of de straat er beter van wordt, veiliger, prettiger, mooier'', zegt stedenbouwexpert Hans Karssenberg. Volgens Karssenberg en andere deskundigen ligt de sleutel vaak op ooghoogte: als de 'plint' van een gebouw mooi wordt - levendig, groen, toegankelijk - dan maakt de hoogte niet veel uit. ,,Je ziet in Vancouver dat het kan: heel hoge gebouwen met een prima sfeer.''

Stadsbouwmeester Pasveer roept vooralsnog geen maximale bouwhoogtes: ,,We gaan niet met een potloodje een lijn trekken, zo van: daar mag je maar 70 meter en daar 150. Dan heb je een discussie over hoogtes terwijl er nog geen plannen zijn.''

Daarbij: verzet tegen hoge gebouwen komt er vaak toch, of ze nou 80 of 200 meter zijn: ,,Er kan altijd weerstand komen'', weet Wienke Bodewes, als directeur van ontwikkelaar Amvest ook betrokken bij de Zalmhaventoren in Rotterdam. Daar procedeerden de buren (vergeefs) omdat ze een deel van het uitzicht verliezen. ,,Maar je moet zorgen dat het gebied er voor iedereen beter van wordt. Zo'n toren heeft ook meerwaarde: de hele buurt wordt sterker, er komen extra functies.''