Het rijk wil sinds 2014 dat kinderen met leer - en gedragsproblemen zo veel mogelijk op reguliere scholen onderwijs krijgen. Daar zouden ze zich beter ontwikkelen. Sindsdien daalt het aantal leerlingen op het speciaal basisonderwijs landelijk. Des te opvallender is de toename in de Haagse regio. In het afgelopen schooljaar groeide het aantal leerlingen op het speciaal basisonderwijs hier met 7 procent, van 1.281 naar 1.371. Dat blijkt uit cijfers van de Stichting Passend Primair Onderwijs Haaglanden (SPPOH), verantwoordelijk voor de uitvoering van passend onderwijs in Den Haag, Leidschendam-Voorburg en Rijswijk. ,,We laten nu onderzoeken waar die piek vandaan komt'', zegt directeur Rick de Wit.

Jo Willenborg, bestuurder van De Haagse Scholen, een koepel met ruim 50 openbare speciale en reguliere scholen onder zich, heeft een sterk vermoeden dat de toename het gevolg is van de gewijzigde 'gewichtenregeling'. ,,Het komt er op neer dat scholen minder geld krijgen voor leerlingen met een taalachterstand. Dat merken we in een stad als Den Haag, met veel leerlingen van buitenlandse afkomst, extra sterk. Sinds 2011 is het budget op onze scholen met 30 procent verminderd.''

Dat heeft indirect ook consequenties voor de zorgkinderen met leer - en gedragsproblemen. ,,Minder geld betekent minder leraren en grotere klassen. Leerkrachten kunnen niet iedereen meer de aandacht geven die hij nodig heeft.'' Het geld dat scholen extra krijgen voor hun zorgleerlingen, compenseert dit verlies niet.

Het gevolg is dat kinderen die het met de juiste begeleiding best zouden redden in een reguliere klas, afstromen naar het speciale basisonderwijs. ,,Dat merken we met name in toenemende mate op onze scholen in achterstandswijken, die extra hard getroffen zijn door de gewijzigde regeling.''

Zorgelijk
Willenborg vindt het een zorgelijke ontwikkeling, die met name nadelig is voor leerlingen. ,,Je krijgt meteen een etiket als je op een speciale school zit. Bovendien blijkt uit onderzoek dat de leerprestaties van leerlingen uit dezelfde doelgroep beter zijn in het reguliere onderwijs. Ze trekken zich op aan het gemiddelde.'' Daarbij komt dat ze vaak ver moeten reizen, omdat er minder speciale dan reguliere scholen zijn in de stad.

Een plek op een speciale basisschool kost ook nog eens zo'n 4.000 euro meer. Samenwerkingsverband SPPOH krijgt echter een vast bedrag van het rijk, dat niet afhankelijk is van het aantal leerlingen op speciale scholen. De groei moet het dus zelf opvangen. ,,Dat betekent dat je andere dingen niet kunt doen'', zegt De Wit. Het kan dus gebeuren dat er straks ook minder geld is voor zorgleerlingen die nog wel op een gewone school zitten.