De Almelose familie Huiskes geeft per iPad de geboorte van dochter Nova aan. © PinkRoccade

Je baby per iPhone aangeven kan straks in 100 gemeenten

Nooit meer in de rij bij het gemeentehuis voor een geboorte-aangifte, huwelijk of sterfgeval. Liefst vier miljoen inwoners in 100 gemeenten kunnen dit komend jaar met hun smartphone regelen via een speciale burgerzaken-app. Ook verhuizingen of paspoort-aanvraag zijn straks digitaal door te gegeven.

David Bremmer 25-01-16, 07:30 Laatste update: 09-05-16, 17:54

De lat ligt hoog. De burger verwacht dat de communicatie even soepel verloopt als kopen bij Bol.com.
Jurriaan Piek, PinkRoccade

Gebruik van de burgerzaken-app scheelt gemeenten jaarlijks 2,5 tot 5 euro per inwoner
PinkRoccade, softwarebedrijf

Het is super gemakkelijk voor de burger en het scheelt gemeenten handenvol tijd en geld. Wat als je niet meer naar het gemeentehuis hoeft voor een geboorte of verhuizing, maar dat 24/7 online kunt doorgeven via je smartphone, tablet of pc?

Een nieuwe Burgerzaken-app - of eigenlijk meerdere - maakt het mogelijk: 25 gemeenten pionierden er afgelopen jaren mee, samen met softwarebedrijf Pink Roccade, dat al dertig jaar met lokale overheden samenwerkt. De app is daarbij uitgebreid getest en verfijnd. Inmiddels is de ontwikkelfase afgerond en hebben veertig gemeenten de app recent ingevoerd.

2016 is het jaar van de landelijke doorbraak, meldt PinkRoccade nu: liefst zestig gemeenten zullen de iBurgerzaken-app, zoals de officiële naam luidt - dit jaar invoeren. 100 van de circa 380 gemeenten zijn dan helemaal digitaal. Het aantal burgers dat online zijn zaken kan regelen groeit van 1 naar 4 miljoen.

De nieuwkomers zijn onder meer Assen, Blaricum, Deventer, Emmen, Enschede, Roermond en Zwolle. Volgens Pink Roccade scheelt de iBurgerzaken-app 2,5 tot 5 euro per inwoner per jaar. Doordat er minder ambtenaren nodig zijn kunnen steden en dorpen tientallen miljoenen euro's besparen of hun mensen aandacht laten schenken aan extra controles of burgers die dat nodig hebben.

Hoe het werkt? Inwoners loggen met hun DigiD-overheidscode in op smartphone, tablet of pc. ,,Vervolgens geef je geboorte, huwelijk of overlijdensgeval door," zegt Jurriaan Piek, directeur Publiekszaken bij PinkRoccade Local Government. ,,Alles digitaal."

Controlemechanismen
Dat het zo lang geduurd heeft komt omdat de lat hoog ligt. ,,Burgers zijn gewend dat de communicatie even soepel loopt als kopen bij Bol.com of Coolblue."

Maar zo eenvoudig is dat niet: de gemeentelijke basisadministratie moet niet 95, maar 100 procent foutloos zijn. Piek: ,,om hiervoor te zorgen hebben we diverese controlemechanismen in de software gebouwd." Zo dient bij overlijden een bevestiging worden ingestuurd door de begrafenisondernemer. Dankzij afspraken met oa Monuta en Dela verloopt dat volautomatisch.

Een huwelijk wordt door een gemeente-ambtenaar gesloten, daar zijn geen problemen. Een geboorte bewijzen blijkt ook niet moeilijk. ,,De meeste bevallingen gebeuren tegenwoordig in het ziekenhuis. Op de wieg van het kindje plakken verloskundigen altijd de naam en andere gegevens. In de app kunnen ouders een foto daarvan insturen."

Via de speciale iBurgerzaken-app kunnen burgers op hun telefoon of tablet communiceren met hun gemeente © ANP

Identiteitsfraude
Bij een geboorte is een met pen geschreven handtekening op het gemeentehuis nog wél altijd wettelijk verplicht. Inmiddels test PinkRoccade met gemeenten het zetten van een digitale handtekening. Maar ook als het veilig kan, is eerst een wetswijziging nodig. Het voordeel is echter evident: het risico dat een ambtenaar de voornaam verkeerd registreert is beduidend kleiner als vader en moeder die zelf in de app tikken.

Komend jaar wordt het voor het eerst mogelijk verhuizingen online door te geven, zonder tussenkomst van een ambtenaar. Andere noviteiten: thuis een paspoort of identiteitskaart aanvragen. Dat deze features relatief laat beschikbaar komen is omdat ze extra nauw luisteren.

Noorderzon
Identiteitsfraude staat hoog opde agenda bij gemeenten, vandaar dat de app een extra controle en beveiliging vraagt. Het gebeurt regelmatig dat een bewoner met de noorderzon vertrekt of een onjuist adres opgeeft, bijvoorbeeld vanwege schulden.

Almelo: inwoners blij met aangifte per smartphone

Almelo was al pilotgemeente bij het ontwikkelen van de burgerzaken-app, nu is de stad één van de eerste drie die verhuizingen digitaliseren. Evelien van Rijswijk, manager Burgerzaken is enthousiast. ,,Het scheelt ons handenvol werk." Bang voor misbruik is ze niet. ,,Door risicoprofielen in te stellen kunnen we dat ondervangen," zegt Evelien van Rijswijk, manager Burgerzaken van Almelo. ,,Als er twijfels zijn controleren we iemand extra."

Almelose burgers zijn tevreden dat ze online geboorten, huwelijken en overlijdens kunnen doorgeven. Er is nog geen enkele klacht bij de gemeente binnegekomen. Dat komt mede doordat mensen ook nog gewoon naar het gemeentehuis kunnen gaan, denkt Van Rijswijk. ,,Mensen die moeite hebben met dit soort moderne snufjes, waaronder ouderen, kunnen gewoon langskomen." Ze hoopt dat bij geboorten straks ook geen handtekening op het gemeentenhuis meer nodig is. ,,De wetgever moet dat snel mogelijk maken."

Hoeveel Almelo bespaart met de app kan ze niet zeggen. ,,Voorlopig is het vooral de kwaliteit van onze dienstverlening die omhoog gaat. Doordat we veel minder tijd kwijt zijn met het registreren van verhuizingen kunnen we extra adrescontroles doen. We houden meer tijd over voor de lastige dossiers." In de toekomst hopen PinkRoccade en gemeenten meer zaken en diensten online te maken. ,,Digitaal stemmen zou een logische stap zijn, daar zit iedereen op te wachten," zegt Jurriaan Piek. ,,Of denk aan de registratie van begraafplekken."