Rechtbank halveert dwangsommen voor Chemours: ‘Bedrijf heeft niet moedwillig vervuild’

Chemours stopte in 2012 al met het gebruik van pfoa en verving het door het overigens ook omstreden GenX. In een vergunningaanvraag uit 2013 meldde het dat ook uitdrukkelijk aan de provincie.  In 2017 ontdekten inspecteurs echter dat het afvalwater van het bedrijf nog altijd 0,15 microgram pfoa bevatte. Toen het bedrijf daar niet direct een einde aan maakte, besloot de provincie dwangsommen op te leggen.

Volgens Chemours zijn er diverse oorzaken dat er toch nog pfoa gevonden werd. Zo zouden bij de productie van teflon toch minimale hoeveelheden kunnen ontstaan en kunnen restjes pfoa in installaties zijn blijven hangen of na uitstoot in de lucht met regen op het bedrijfsterrein neergeslagen zijn. 

Daarbij merkte het bedrijf op dat de hoeveelheden zo klein waren, dat het die zelf niet kon meten op de manier die door de provincie voorgeschreven werd. De verontreiniging werd pas ontdekt nadat milieudienst DCMR het water op een nieuwe manier ging controleren.

Volgens de rechtbank is er geen reden om er van uit te gaan dat Chemours het water moedwillig vervuild heeft: ,,Er is geen aanleiding om te twijfelen aan de stelling dat Chemours niet wist dat haar afvalwater nog pfoa zou bevatten. Er was het bedrijf juist veel aan gelegen de overtreding te beëindigen,’’ aldus de rechtbank. Die accepteert verder het verweer dat zelfs het stilleggen van het bedrijf niet tot gevolg zou hebben. 

Om dat de lozing zo lastig te stoppen is, heeft het bedrijf inmiddels een vergunning om toch pfoa in het afvalwater te lozen. Volgens de rechtbank had de provincie beter overleg kunnen voeren dan dwangsommen op te leggen. Sinds enkele maanden constateert DCMR dat het toch gelukt is de uitstoot helemaal te voorkomen. De last onder dwangsom is daarom ingetrokken.

Overigens had Chemours geëist dat de dwangsommen helemaal van tafel zouden verdwijnen. Daarbij had het onder meer geopperd dat de verontreiniging wellicht bij het naburige bedrijf DuPont vandaan zou komen. Dat is volgens de rechtbank echter niet aannemelijk.

Het bedrijf zou de dwangsommen overigens nooit volledig hebben moeten betalen. Anderhalf jaar geleden ontstond politieke commotie toen de Twede Kamer ontdekte dat het bedrijf de dwangsommen gewoon als kostenpost in mindering op de belasting kon brengen. De regering heeft daar inmiddels verandering in gebracht. De dwangsommen die Chemours verbeurde, vallen echter nog onder de oude regeling.

In een brief aan provinciale staten doen de provinciebestuurders  Adri Bom en Floor Vermeulen de halvering van de dwangsom af als bijzaak: ,,Van principieel belang in de uitspraak is dat de rechtbank tot de conclusie komt dat de indirecte lozing van PFOA niet door Chemours is aangevraagd, niet is vergund en daarom een overtreding vormt waartegen handhavend kan (en in beginsel ook: moet) worden opgetreden.’’

Ondertussen houdt de provincie er rekening mee dat zij op de één of andere manier kosten zal moeten maken als gevolg van de verontreinigingen met pfoa en GenX. Vermeulen en Bom laten zich niet uit over de vraag waar die schade uit bestaat, maar melden dat ze Chemours al wel aansprakelijk gesteld hebben. Eerder deden de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden dat ook al.