De prik erin: zo bereidt de Rotterdamse GGD zich voor op massaal vaccineren

Maar ook andere locaties worden bekeken, zoals de XL-teststraat bij Rotterdam Airport waar twee gescheiden hallen zijn. Mogelijk komen er meer prikstraten, om te voorkomen dat de verpleeghuismedewerkers te ver moeten reizen. ,,De regio is groot en de afstanden ook’’, zegt beleidsadviseur Ralda van den Berg.

Het is een nieuwe ingewikkelde puzzel voor de GGD, die er opeens weer anders uitziet als gedacht. Gisteren maakte minister De Jonge bekend dat de eerder bedachte volgorde van vaccineren is veranderd. Verpleeghuismedewerkers zijn nu als eerste aan de beurt, omdat zij naar een priklocatie kunnen reizen. Priklocaties die de GGD moet inrichten, die voldoen aan alle coronamaatregelen.

Het vaccin van Pfizer is namelijk waarschijnlijk de eerste die beschikbaar is in Nederland, mits het eind december wordt goedgekeurd door het Europees Medicijn Agentschap (EMA). Dit vaccin moet op -75 graden worden bewaard en wordt daarna per 975 doses vervoerd naar een priklocatie, waar ze moeten ontdooien.

Dit kan praktisch gezien alleen in grote prikstraten en niet bijvoorbeeld in verpleeghuizen, waar nooit 975 mensen samen wonen. Want elk vaccin dat niet binnen enkele dagen wordt gebruikt, gaat verloren, terwijl er schaarste is.

Om te voorkomen dat er veel zorgpersoneel niet komt opdagen, moeten zij zelf een afspraak maken. Zorginstellingen moeten in kaart brengen wie in de groep valt. ,,Waarschijnlijk krijgen ze een brief met een code, waarmee ze telefonisch een afspraak kunnen maken.’’ Dit voorkomt ook dat mensen die nog geen vaccin mogen krijgen er toch tussendoor glippen.

De vraag is natuurlijk hoeveel van de verpleeghuismedewerkers daadwerkelijk een vaccin willen. Verleden jaar koos negentig procent van de verpleeghuisbewoners voor de griepprik. Van het personeel was dit slechts tien tot vijftien procent. Dit jaar liggen deze cijfers hoger.

Tekst gaat verder onder foto

Er zijn nog vele praktische vragen over het vaccineren. Bijvoorbeeld wie uiteindelijk prikt. ,,Dat is op zich de taak van de artsen en verpleegkundigen van de arbodiensten en de ouderen- en gehandicaptenzorg zelf. We kijken nu samen hoe we dat doen’’, zegt Maarten Tanis, programmamanager. Bij het Centrum Jeugd en Gezin is veel ervaring met prikken, maar ‘de wens is dat daar de reguliere zorg en dus ook het vaccinatieprogramma doorloopt’.

De komende weken brengt de GGD in kaart wie er allemaal mogen prikken. Zorgpersoneel moet hiervoor een ‘bekwaamheidsverklaring’ hebben. ,,Maar mogelijk mogen ook studenten van het mbo, hbo of universiteit prikken onder toezicht van een arts. Daar kijken we samen met deRotterdamseZorg naar.’’ Het prikken in de armspier is ‘niet ingewikkeld’.

Bij de GGD groeit het team dat bezig is met de plannen voor vaccineren dagelijks. Er wordt samengewerkt met Centrum Jeugd en Gezin, de Veiligheidsregio, de GHOR (ramporganisatie) en de gemeenten. Ook de verpleeghuizen zijn volop bezig met de voorbereidingen.

Na de verpleeghuismedewerkers volgen de medewerkers uit de gehandicaptenzorg en thuiszorg, die ook het Pfizervaccin krijgen. De hoop is dat midden januari het vaccin van Moderna beschikbaar is, dat mogelijk wel aan bewoners van verpleeghuizen en gehandicapteninstellingen kan worden gegeven. Daarna zijn ouderen en kwetsbaren aan de beurt, waarbij de huisarts een rol heeft. Net als bij de griepprik.

De GGD is dan weer aan zet voor het vaccineren van iedereen tussen de 18 en 60 jaar, die nog geen vaccin heeft. Naar schatting zijn dit zo’n 550.000 mensen in de Rotterdamse regio. Een operatie die zijn weerga niet kent. Ook daarvoor wordt alles al in kaart gebracht, van prikstraat tot personeel. ,,We zullen alle bekende en ter beschikking staande locaties gebruiken zoals sporthallen. We hebben een heleboel plekken nodig in elke gemeente’’, zo vertelde de Schiedamse burgemeester Cor Lamers woensdagmiddag zijn collega-burgemeesters over dit deel van de operatie.

Een ding heeft de GGD deze coronacrisis wel geleerd: alles kan weer anders lopen dan eerder gedacht. Alles hangt af van de beschikbaarheid van vaccins én besluiten die door het kabinet worden genomen. Zo is het nu nog onduidelijk of de 0-18 doelgroep gevaccineerd gaat worden, en zo ja, wanneer.