Hoekstra: virus kan Nederlandse economie stevig raken
De gevolgen van de uitbraak van het nieuwe coronavirus voor de Nederlandse economie zouden weleens ‘zeer substantieel’ kunnen zijn. Dat heeft minister Wopke Hoekstra (Financiën) gezegd in zijn wekelijkse gesprek met RTL Z.
Delen per e-mail
Hoekstra noemt het ‘volstrekt evident’ dat het coronavirus de economie zal raken. Maar in welke mate, dat is volgens hem nog niet te voorspellen. Hij verwijst ook naar het Centraal Planbureau (CPB), dat eerder op de dag wees op de grote onzekerheid die de uitbraak met zich meebrengt voor burgers en bedrijven.
De minister vindt de groeiramingen van het CPB naar eigen zeggen nog verrassend positief. ,,Ik was eerlijk gezegd beducht voor nu al tegenslag ten opzichte van de cijfers van vorig jaar.”
In de raming die het CPB vanochtend heeft gepresenteerd gaat het instituut er nog van uit dat de Nederlandse economie dit jaar met 1,4 procent groeit. In 2021 wordt een groeicijfer van 1,6 procent verwacht. In deze cijfers is al rekening gehouden met een milde uitbraak van het coronavirus. Desondanks spreekt het CPB van een gestage groei, zeker in vergelijking met andere landen in de eurozone.
Ander verhaal
Het wordt echter een ander verhaal als het coronavirus niet snel onder controle komt en de economische gevolgen niet tijdelijk blijken te zijn. In een dergelijk somber scenario gaat het CPB er vanuit dat het groeicijfer dit jaar op 0,9 procent uitkomt en volgend jaar op 1,3 procent. Dit komt vooral doordat in dat geval de wereldhandel hapert, waardoor ook de Nederlandse export wordt geraakt. Ook investeringen en de de consumptie zullen dan inzakken.
,,Het is duidelijk dat het coronavirus nu al een negatief effect heeft op de economie. Als de verspreiding van het virus niet snel tot staan wordt gebracht, zal dit de economische groei verder negatief beïnvloeden”, zegt CPB-directeur Pieter Hasekamp.
Koopkracht
Vooralsnog houdt het CPB dus echter rekening met een milde uitbraak. In dat scenario doet Nederland het relatief goed, zeker gezien de uitzonderlijk lage groei van de wereldhandel en de magere groei in de ons omringende landen. Wel wordt het Nederlandse groeicijfer gedrukt door de stikstof- en pfas-problematiek. Het CPB voorziet dat de investeringen in woningen in 2020 en 2021 zullen dalen. Doordat de bouwproductie lager uitkomt en de bevolking toeneemt, blijft de woningmarkt voorlopig gespannen.
Ook op de arbeidsmarkt blijft er voorlopig sprake van krapte. De werkloosheid is historisch laag en dat blijft voorlopig zo. Dat heeft effect op de lonen, die dit jaar gemiddeld met 2,9 procent stijgen en volgend jaar met 2,8 procent. Omdat de inflatie lager ligt dan vorig jaar, houden Nederlanders daardoor meer over in hun portemonnee: dit jaar neemt de koopkracht met 2,1 procent toe. In 2021 houdt het CPB rekening met een stijging van 1,3 procent.
Florissanter
Verreweg het beste nieuws heeft het CPB voor het volgende kabinet. De zogeheten middellangetermijnraming voor de komende kabinetsperiode ziet er opeens een stuk florissanter uit: het gemiddelde groeicijfer komt tussen 2022 en 2025 uit op 1,5 procent per jaar. Dat is bijna een derde meer dan het CPB in november nog dacht. Toen werd een gemiddeld groeicijfer van 1,1 procent voorspeld. Ook de koopkracht knapt op in de bijgestelde raming: aanvankelijk zouden Nederlanders in de volgende regeringstermijn gemiddeld niets extra's in hun portemonnee overhouden. Nu voorziet het CPB alsnog een klein plusje, van 0,2 procent erbij.
Het verbeterde vooruitzicht komt bijna volledig op het conto van de bevolkingsgroei: in 2025 telt Nederland 18 miljoen inwoners, 300.000 meer dan gedacht. Doordat meer mensen zich zullen aanbieden op de arbeidsmarkt, en werk vinden, groeit de economie harder. Er komt er meer belastinggeld binnen en de overheid kan daardoor meer uitgeven.
De bevolkingsgroei heeft voor de overheid ook een keerzijde, doordat meer mensen bijvoorbeeld een beroep doen op de gezondheidszorg. Maar doordat er ook meevallers in de zorg zijn, verbetert het begrotingssaldo flink: het eerder geraamde begrotingstekort van gemiddeld 0,3 procent per jaar slaat om in een nipt overschot van 0,1 procent. De staatsschuld daalt hierdoor in de komende periode ook harder dan verwacht en komt - bij ongewijzigd beleid - in 2025 uit op 40,8 procent van het bruto binnenlands product.
Houdbaarheidstekort
Op de veel langere termijn komt de overheid volgens het CPB overigens wel geld tekort om alle voorzieningen te kunnen blijven betalen. Het zogeheten houdbaarheidstekort komt uit op 0,8 procent. Dat is echter een halvering ten opzichte van de raming van eind vorig jaar. Om het houdbaarheidstekort tegen te gaan heeft de overheid doorgaans twee smaken om uit te kiezen: het verhogen van de belastingen of bezuinigen.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMMAATREGELEN
De gevolgen van het virus: langzaam nemen we steeds meer afstand van elkaar
Een hand of high five is inmiddels op meerdere plekken taboe, hoest- en niesprotocollen worden van kracht. Met het oplopende aantal coronapatiënten nemen we toch het zekere voor het onzekere. En dat kan in de meeste gevallen niet veel kwaad: ,,Het is begrijpelijk.” -
PREMIUMKoken & eten
Hebben we straks alleen nog keuze uit blauw (AH) of geel (Jumbo)?
Met de verkoop van tachtig Deen-winkels aan AH, Vomar en Dekamarkt verdwijnt er weer een supermarktformule. In 2000 telde ons land nog 46 verschillende formules, twintig jaar later zijn het er nog 26. Is er nog bestaansrecht voor de kleinere supermarktketen of beperkt de keuze zich steeds meer tot blauw (AH) of geel (Jumbo)? -
PREMIUMINTERVIEW
Omtzigt neemt even gas terug: ‘Het gebrek aan tegenmacht sloopt ook mij’
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt beet zich als een bezetene vast in drie affaires tegelijk en moet nu even een tandje terugschakelen. Het was allemaal te slopend, zegt hij na afronding van een nieuw boek met verbeterplannen voor de rechtsstaat. ,,Ik moet minder gaan werken, maar ik wil door.’’ -
PREMIUManalyse14
Plots kwam het besef dat corona blijft: ‘Zondag zei Van Dissel: leer ermee leven’
Premier Rutte wil ‘samen naar de eindstreep’ van de coronacrisis. Maar onderweg maakt zijn kabinet soms rare bochten. De avondklok blijft, kappers gaan voor universiteiten. Hoe kwam deze gewaagde versoepelingsstap tot stand? -
Arib: Het door de Kamer ‘jassen’ van wetten draagt bij aan slechtere dienstverlening
Kamervoorzitter Khadija Arib erkent dat de Tweede Kamer zelf er mede debet aan is dat de dienstverlening aan burgers tekortschiet. Toch slaakt ze ook een hartenkreet: er worden te veel wetten onder grote tijdsdruk door het parlement gejaagd, zonder dat de Kamer daar goed naar kan kijken.
-
PREMIUMPomppionier
Tango lanceert tankstation van de toekomst: duurzame brandstof en laadpalen
Ruim twee decennia na de introductie van Nederlands eerste onbemande pomp komt pionier Tango nu met het tankstation van de toekomst, waarin duurzame brandstoffen en elektrisch rijden een prominente rol spelen. -
PREMIUM
Pandemie raakt starters hard: ‘Aan begin van lockdown had ik niet eens een bureau thuis’
Als starter sta je normaal al voor uitdagingen genoeg, maar zeker als je tijdens een pandemie voor het eerst aan de bak moet zien te komen. VCP Young Professionals, de jongerenorganisatie van vakbond VCP, vroeg onlangs aandacht voor deze groep werkenden, die tussen wal en schip dreigt te vallen. Drie starters op de arbeidsmarkt vertellen over hun ervaringen van het afgelopen jaar. ,,Uiteindelijk bracht ik zestien uur per dag in dezelfde ruimte door.’’ -
PREMIUM
Het corona-effect: beleggers zijn nu pas wakker geworden en direct in paniek
De aandelenbeurzen gingen deze week opeens hard onderuit uit angst voor het coronavirus. Best gek, want het virus waart al weken rond. Het lijkt erop dat beleggers nu pas wakker zijn geworden. ,,Dat zag je donderdag goed aan het einde op Wall Street. Het laatste uur doken de koersen naar beneden, een typische paniekreactie.’’