Er was al iets bekend over de dubieuze handelwijze van de gemeente bijna 70 jaar geleden. Maar het beeld dat oprijst uit het nieuwe rapport van onderzoeker Robin te Slaa hakt er bij deHaagse gemeenteraad flink in.

Beschamend
 ,,Verschrikkelijk. De kilte van de gemeente destijds slaat me nu nog koud om het hart'', zegt CDA-fractieleider Daniëlle Koster. ,,Wat een schande'', verzucht ook VVD-fractieleider Martin Wörsdörfer.  ,,Het is beschamend dat de gemeente dit nu pas probeert recht te zetten'', meent raadslid Richard de Mos.    

De reacties passen bij de conclusies van het onderzoek waartoe de gemeente opdracht had gegeven. Honderden joodse huizenbezitters of hun erfgenamen moesten direct na de oorlog alsnog erfpacht of straatbelasting betalen over de jaren dat ze ondergedoken zaten, in concentratiekampen waren opgesloten of  in het geval van de erfgenamen als de eigenaren waren vermoord. Zelfs het feit dat hun huizen door de bezetter waren ingepikt, was voor Den Haag geen reden om af te zien van de naheffingen. 'Dit is een zakelijke transactie', heette het.

Onrecht
VVD'er Wörsdörfer benadrukt dat de gemeente ook na 70 jaar nog de verantwoordelijkheid draagt voor wat destijds gebeurde. Dat is ook de stellingname van burgemeester Jozias van Aartsen, die in een brief aan de raad zegt dat 'Den Haag onrecht wil rechtzetten daar waar nog geen rechtsherstel heeft plaatsgevonden.' 
 
De gemeente laat nu eerst de joodse gemeenschap reageren op het onderzoek. CDA'er Koster en D66-fractievoorzitter Robert Van Asten zijn daarom terughoudend over de vraag: wat nu? ,,Wij zijn nu niet aan de beurt'', zegt Koster. ,,Maar ik ben blij met de opstelling van de burgemeester.''

Zwarte pagina
Van Asten ziet het nieuwe rapport als eerste stap om de 'zwarte pagina van de na-oorlogse maatregelen' onder ogen te zien. ,,En natuurlijk moet er recht worden gedaan aan de onterecht geïnde bedragen'', stelt hij.
Ook de PVV, die nadrukkelijk om het onderzoek had gevraagd, hoopt dat de gemeente er nu alles aan zal doen om de onverkwikkelijke geschiedenis 'met gepaste eerbied recht te doen'.

Richard de Mos van Groep de Mos gaat een stap verder. ,,Het is niet de vraag óf we schadevergoeding betalen, maar wannéér.'' Ook wil het raadslid dat de gemeente Den Haag een monument plaatst als herinnering aan het feit dat ze slachtoffers van de holocaust willens en wetens achterstallige belasting heeft laten betalen.    

Huizenroof
In het rapport van Te Slaa wordt ook de joodse huizenroof in Den Haag onderzocht. De gemeente Den Haag kocht 100 joodse huizen van de bezetter die deze had geconfisqueerd.

Na de oorlog was Den Haag wel 'tegemoetkomend' naar de joodse Hagenaars die hun huis terug wilden, concludeert de onderzoeker.