Het Kamerlidmaatschap dreigt straks alleen nog maar weggelegd voor hogeropgeleiden, waarschuwt hoogleraar bestuurskunde Mark Bovens van de Universiteit Utrecht. ,,Heel gek, want negentig procent van de Nederlanders is niet universitair geschoold."

Het Kamerwerk is wel complexer geworden dan vroeger. Parlementariërs krijgen elke dag stapels papier te verstouwen en worden geacht veel expertise in huis te hebben. Dat zal zeker zo zijn, stelt Bovens, maar alleen al symbolisch is het belangrijk dat de Tweede Kamer een echte volksvertegenwoordiging is. ,,Voor het hele volk dus."

AOW-leeftijd
Maar er zijn ook inhoudelijke redenen om de Kamerbankjes niet uitsluitend door hogeropgeleiden te laten bevolken, stelt Bovens. Lageropgeleiden hebben andere belangen: ze leven bijvoorbeeld korter en zijn vaak minder gezond. Ze hebben vaak een lager inkomen en zijn aangewezen op de huur- en zorgtoeslag. ,,Hun zorgen komen niet vanzelf op de politieke agenda", zegt Bovens.

De verhoging van de AOW-leeftijd naar 67 jaar noemt hij een goed voorbeeld. ,,Heel veel academici hadden daar helemaal geen moeite mee. Die wilden zelfs nog wel wat langer doorwerken. Maar als je op je zeventiende begonnen bent, is dat een ander verhaal. Zeker als je weet dat mensen in zware beroepen vaker en eerder kampen met chronische ziektes."

Diplomademocratie
Bovens, die al langer waarschuwt voor een 'diplomademocratie', raakt een gevoelige snaar in Den Haag. In ieder geval PvdA, SP en CDA hebben zich voorgenomen hun lijst bij de komende verkiezingen niet alleen te laten bevolken door academici. De PvdA noemt dat net zo normaal als dat je vrouwen op de lijst zet en mensen uit verschillende delen van het land.

Oud-minister Liesbeth Spies, die de CDA-kandidaten selecteert, vindt dat de lijst in alle opzichten representatief moet zijn. ,,Dus moet je ook kijken naar opleiding. Al is het ook niet zo dat als je een mbo'er op de lijst zet, iedere middelbaar opgeleide zich vertegenwoordigd voelt."

Opvallend genoeg is de SP op dit moment de bollebozenfractie: drie Kamerleden dragen zelfs een doctorstitel. Partijvoorzitter Ron Meyer zegt bij de speurtocht naar nieuwe kandidaten rekening te houden met opleidingsniveau, omdat de partij zowel de buschauffeur als de huisarts wil vertegenwoordigen.

De VVD zegt te selecteren op kennis, kunde en ervaring, 'opleiding behoort niet tot de criteria'. D66-leider Alexander Pechtold vindt ook niet dat zijn partij 'geforceerd' op zoek moet gaan naar lageropgeleiden. Pechtold: ,,Hoogopgeleid is niet hetzelfde als elitair." Volgens Bovens is het niet verwonderlijk dat die partijen er anders in staan. ,,Vooral D66 heeft niet zo veel lageropgeleide kiezers, terwijl die voor volkspartijen als CDA en PvdA belangrijk zijn."