Erdogan wil discussie over doodstraf na mislukte coup

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan sluit niet uit dat er een debat komt over de herinvoering van de doodstraf. Burgers schreeuwden daar vandaag om als reactie op de mislukte militaire staatsgreep, die aan ten 265 mensen het leven kostte. ,,Die eisen worden mogelijk in het parlement aan de orde gesteld en bediscussieerd.''

Redactie 16-07-16, 21:06 Laatste update: 17-07-16, 01:55

Het leger is van ons. Ik ben de hoogste commandant
De Turkse president Erdogan

Erdogan sprak in Istanbul zijn aanhangers toe. Hij zag er ontspannen uit, lachte af en toe en stak een paar keer zijn duim op. Hij benadrukte dat de coup gepleegd is door klein deel van de troepen. ,,Het leger is van ons, niet dat van een parallelle structuur. Ik ben de hoogste commandant'', zei hij.

Legereenheden loyaal aan president Recep Tayyip Erdogan zijn zaterdag begonnen met de grote schoonmaak na de militaire couppoging in Turkije. Die mislukte mede doordat Erdogan de bevolking opriep de straat op te gaan. Daaraan werd massaal gehoor aangegeven. Regeringsgetrouwe troepen en de politie sloegen met succes terug.

Alert

Tientallen militaire rebellen verlieten hun pantservoertuigen en gingen er vandoor. Een aantal vloog per helikopter naar Griekenland en vroeg politiek asiel aan. Hier en daar boden opstandelingen nog wat langer verzet. Aan het begin van de avond kwam het bericht van Defensieminister Fikri Isik dat alle brandhaarden waren bedwongen. De Turkse burgers werd niettemin gevraagd alert te blijven.

Een deel van de Turkse strijdkrachten probeerde vrijdagavond de macht te grijpen met behulp van tanks, straaljagers en helikopters. De onverhoedse aanval kostte 265 mensen het leven, onder wie veel burgers. De opstandige troepen bestookten onder meer het hoofdkwartier van de inlichtingendienst en het parlementsgebouw in Ankara. In Istanbul werden de belangrijkste bruggen afgegrendeld. De chaos was kort maar hevig.

Turkse politieagenten arresteren een militair. © AFP

Hoge prijs
Premier Binali Yildirim meldde zaterdagmorgen dat de gekozen regering de situatie grotendeels onder controle had. In totaal zijn er 2839 dissidente militairen opgepakt, 104 sneuvelden. ,,Ze gaan hier een hoge prijs voor betalen'', stelde Erdogan de coupplegers in het vooruitzicht. De gearresteerde generaals Erdal Öztürk en Adem Huduti zal hoogverraad ten laste worden gelegd. ,,Deze revolte is een mooie kans de bezem door het leger te halen.''

De gerechtelijke macht staat dat ook te wachten. In totaal zijn 2745 rechters en officieren van justitie van hun taak ontheven. Dat zou een besluit zijn van de Hoge Raad, die zelf ook vijf leden kwijtraakte. De verdachte rechtsprekers en aanklagers zitten vast. Dat leidde tot protest van de vereniging van rechters Yargiçlar. Voorzitter Mustafa Karadag beschuldigde de autoriteiten ervan de staatsgreep te gebruiken om tegenstanders van Erdogan binnen de gerechtelijke macht uit te schakelen.

Spreekkoren

Amnesty International heeft zaterdag gewaarschuwd tegen herinvoering van de doodstraf na de mislukte militaire staatsgreep in Turkije. ,,Turkije heeft zich verenigd om de rechten tegen een vermeende junta te verdedigen'', liet Turkije-expert van Amnesty Andrew Gardner via Twitter weten. Herinvoering van de doodstraf zou deze ,,overwinning'' weer tenietdoen, zei Gardner.

Aanhangers van president Recep Tayyip Erdogan riepen tijdens demonstraties tegen de couppoging van een deel van de strijdkrachten in spreekkoren op tot de doodstraf voor de putschisten. Ook vanuit de regeringspartij AKP klonk de roep om een debat over de doodstraf voor de coupplegers.

'Waanzinnigheden'
Premier Binali Yildirim zei zaterdag in antwoord op vragen van journalisten dat de doodstraf in Turkije uit het wetboek is geschrapt. Maar hij voegde eraan toe dat ,,aanvullende maatregelen'' worden overwogen om zulke 'waanzinnigheden' in de toekomst te vermijden.

De Turkse regering beschuldigt Fethullah Gülen ervan achter de staatsgreep te zitten. Deze geestelijke, die in ballingschap in de Verenigde Staten leeft, is volgens Erdogan het brein achter het plan de regering omver te werpen. Gülen ontkende dat. Hij sprak zaterdag in Saylorsburg, Pennsylvania het vermoeden uit dat de coup is geënsceneerd en voegde eraan toe dat democratie niet door militair ingrijpen wordt verkregen.