Zes misvattingen bij de schoolkeuze van je kind

Natuurlijk, iedere ouder wil het beste voor zijn/haar kind. Maar tussen wat ouders ‘het beste’ vinden en wat het beste is voor het kind, gaapt nogal eens een gat. ,,Ik denk dat het vaak zelfs onbewust gebeurt, maar veel ouders projecteren hun eigen dromen op hun kinderen’’, zegt pedagoog Jillian Emanuels (30) (‘De Instant Pedagoog’), die ouders begeleidt die voor de keuze voor het voortgezet onderwijs (VO) staan. ,,De klassieker is de arts die vindt dat zijn zoon ‘dus’ ook maar arts moet worden, maar het gebeurt soms ook subtieler. Neem als voorbeeld de ouder die stiekem vindt dat hij ‘makkelijk’ havo had kunnen doen, maar dat het er niet van kwam omdat hij of zij er met de pet naar gooide. En die vervolgens zijn of haar kind gaat drillen om alsnog op de havo terecht te komen.’’

Beter is om figuurlijk in de schoenen van je kind te gaan staan: op wat voor soort school kan jouw kind gelukkig worden, op welke school gaat je kind straks stralen?

Wat zijn hun ervaringen? Wat hebben ze onderschat? Wat gaat goed, wat valt tegen? Kim Hofstede uit Zoetermeer stond vorig jaar voor de schoolkeuze met haar zoon Jamal (12), destijds nog basisschoolleerling. Jamal is nu als VO-leerling heel tevreden met zijn keuze, hij zit in een mavo-havo-klas van het Oranje Nassau college in Zoetermeer. Moeder Kim Hofstede: ,,We hebben ons best wel grondig voorbereid, óók via gesprekjes met ouders die al kinderen in het voortgezet onderwijs hebben en VO-leerlingen, kennissen van ons. Belangrijk, want juist in die gesprekken hoor je wat er goed gaat, maar ook wat er niet goed gaat, je krijgt een onafhankelijk verhaal.’’

Pedagoog Emanuels onderschrijft dat: ,,Het is heel goed om meerdere gesprekken te voeren. Ga niet af op die ene ervaring van die ene ouder, maar die verschillende ervaringen samen geven een goed beeld. En omdat schoolbezoeken nu in coronatijd lastig zijn, kun je ook in bepaalde Facebookgroepen vragen naar ervaringen van ouders. Online onderzoek doen naar middelbare scholen moet je als ouder altijd doen, vind ik. Door corona wordt dat alleen maar belangrijker.’’

Moeder Kim Hofstede: ,,We waren vorig jaar op een open dag waar een leraar zelf zei: ‘Vandaag hebben we de ramen extra gezeemd en zetten we de leukste leerlingen en leraren in.’ Zo’n open dag geeft dus geen reëel beeld. Wij zijn onze zoektocht begonnen met het doornemen van folders, website-teksten en reviews van vijf scholen waar Jamal eventueel voor in aanmerking zou komen. Op basis van die websites, de visie van de school en het jaarrooster kom je al best veel te weten, bijvoorbeeld of een school zich profileert op het gebied van sport of kunst en cultuur. Na die online zoektocht bleven er drie scholen over. Bij die drie scholen is Jamal naar de open dag geweest, we hebben ouderavonden bezocht en Jamal heeft ‘meeloopdagen’ gevolgd. Vooral op die meeloopdagen – een fenomeen dat door de lockdown nu waarschijnlijk lastig wordt – kreeg Jamal een goed gevoel hoe een ‘normale lesdag’ eruit zou kunnen zien.’’

Voor kinderen van 11 of 12 jaar is het heel lastig om een keuze te maken op basis van argumenten. De kans bestaat dat je kind een middelbare school kiest ‘omdat die er zo gezellig uitziet’.

Kim Hofstede: ,,We hebben eerst samen met Jamal een lijstje met criteria gemaakt van zaken die wij – z’n ouders – en Jamal belangrijk vonden. Wij hechtten bijvoorbeeld veel belang aan ICT en de leermiddelen. Van de drie scholen die overbleven voor Jamal, werkte er één school met iPads, één school gebruikte Macbooks en één school werkte met boeken. Wij waren gecharmeerd van de iPads, omdat je daar op een heel interactieve, bijna speelse manier mee kunt lesgeven, en dat blijkt nu ook. Maar op onze checklist hebben we ook zaken gezet als de omvang van de school (groot of knus), het aantal toetsweken, extra aanbod (bijvoorbeeld muziek of de mogelijkheid om een extra certificaat Engels te halen) en het gewone lesrooster. Op de school van Jamal werken ze met een flexrooster, waarbij een leerling tot op bepaalde hoogte zelf kan kiezen voor welke lessen je extra begeleiding nodig hebt en wanneer je onder begeleiding op school huiswerk kunt maken. Aan de hand van de checklist die we maakten, werd het voor Jamal en ons vrij snel duidelijk dat zijn huidige school het beste scoorde.’’

Gemakzucht: die ene school is ‘lekker dichtbij’, of ‘Met grote broer/zus gaat het goed op die VO-school, dus ga jij ook maar….’

Kim Hofstede: ,,Vooraf hebben we al met Jamal besproken dat ‘afstand’ en ‘vriendjes gaan ook naar die school’ geen goede argumenten zijn. Die vriendjes waaieren op de middelbare school toch weer uit, en je wilt gewoon de beste school voor je kind.’’

De factor ‘gemakzucht’ speelt in de praktijk wel vaak een rol, ziet pedagoog Emanuels als ze groepen ouders voorbereidt op de schoolkeuze van hun kind. ,,De bekendheid van de school is vaak doorslaggevend. Als een broer of zus al op die ene school zit, is het makkelijker om je volgende kind daar toch ook aan te melden? Zo wordt er geredeneerd. Terwijl je voor elk kind opnieuw moet beginnen met je onderzoek. Misschien past een relatief nieuw onderwijsconcept als het technasium of een school met een sport- of muziekprofiel wel veel beter bij je kind? Dan moet je je daarin wel eerst verdiepen. En ja, dat kost tijd. Daarom adviseer ik om al in groep 7 te beginnen met het oriënteren, dat geeft meer rust voor een weloverwogen keuze.’’

Kim Hofstede: ,,Wij hebben wel scholenopdekaart.nl geraadpleegd en hebben dus ook naar de slagingspercentages gekeken, maar dat was zeker niet leidend. Ik zou nu ook eerlijk gezegd niet meer weten wat het slagingspercentage is van zijn school. Veel belangrijker is het gevoel dat je bij een school krijgt.’’ Dat gevoel blijkt voor Jamal gelukkig te kloppen: hij heeft het prima naar z’n zin én haalt goede cijfers.