Bier bevat miljoenen ‘superheldjes’ die goed zijn voor het klimaat
VideoOnbekommerd kletsen met een paar biertjes aan de bar is voor veel mensen een ontspannende bezigheid, maar voor sommige wetenschappers is het serious business. Bier kan er namelijk voor zorgen dat de CO2-uitstoot wordt verminderd.
Delen per e-mail
Een van die wetenschappers is Charlotte Koster (TU Delft). Zij vertelt in een college van de Universiteit van Nederland over gist die betrokken is bij bierbrouwen. Met behulp van de wetenschap kun je gist namelijk omtoveren tot supergist, wat ervoor kan zorgen dat bijvoorbeeld CO2-uitstoot wordt verminderd.
Het afgelopen decennium hebben wetenschappers gewerkt aan een methode om dna te kunnen veranderen: dit noemen zij crispr-cas. Met deze procedure kijken de wetenschappers of zij micro-organismen zoals bacteriën, schimmels en dus ook gist, kunnen gebruiken voor de industrie.
Milieu
Volgens Koster is dit hard nodig. ,,Op dit moment halen we de meeste producten, zoals plastic en brandstoffen, uit de chemische industrie. Deze gebruiken grondstoffen uit de aarde en dit is slecht voor het milieu.’’
,,In de chemische industrie verbranden we veel fossiele brandstoffen die snel verbranden, waardoor er veel CO2 in de lucht komt’’, legt Koster uit. ,,Die CO2 slaan planten op en wanneer deze doodgaan, gaan ze terug in de aarde en worden dit nieuwe fossiele brandstoffen.’’ Koster noemt deze manier een ‘traag proces’. ,,Het duurt miljoenen jaren en staat dus niet in verhouding met de snelheid waarmee wij CO2 de lucht in blazen.’’
Kortom: er komt veel CO2 in de lucht, maar er gaat niet genoeg terug de aarde in. Dit zorgt voor een ophoping van CO2 in de atmosfeer, wat weer bijdraagt aan de verandering van het klimaat.
Op dit moment halen we de meeste producten, zoals plastic en brandstoffen, uit de chemische industrie
Bier
Voor dit probleem kunnen micro-organismen een oplossing bieden. Een voorbeeld hiervan is bier. Niet het drankje zelf, maar de schimmel in het bier: biergist. Koster legt uit dat gisten schimmels zijn van één cel groot. ,,Het zijn simpele gisten en daardoor is het makkelijk te begrijpen hoe deze werken en aan te passen zijn om er andere dingen mee te doen.’’
In het geval van gist weten wetenschappers steeds beter hoe het dna eruitziet en voor welke functies dit staat. ,,Hiermee kunnen we een zogenoemde short cut maken in deze kringloop en kun je direct van de planten naar grondstof gaan. Hierdoor heb je dus geen fossiele brandstoffen meer nodig.’’
Gist
De cellen in gist moeten, net als mensen, eten om te overleven. Gist eet suiker en gebruikt dit om te groeien. Hiermee stoot de gist het gas CO2 en alcohol uit. Het proces wordt vergeleken met het brouwen van bier. ,,Bij bierbrouwen hebben we water en gist, hier voegen we mout (suiker) aan toe.’’ Gist eet de suikers op, maakt CO2 (de belletjes) en snel veel alcohol.
Koster omschrijft alcohol als ‘een prima brandstof om op te rijden’. Je kunt het bijvoorbeeld in je tank stoppen, maar volgens Koster kun je met gist nog veel meer doen. ,,Gist maken dat plastic eet? Dat kan door het dna aan te passen. Genetische modificatie kunnen we steeds beter.’’
Dna openknippen
De methode van crispr-cas heeft een kleine moleculaire machine nodig, een eiwit: cas. ,,Deze halen we uit de bacteriën en kunnen we in de gist zetten. Cas kan dna zoeken en kapotmaken, maar hij heeft hier een voorbeeld voor nodig: dit is crispr.’’
Cas is dus een soort zoekmachine die een voorbeeld (crispr) nodig heeft. Hij scant het voorbeeld en zoekt naar dna die matcht met het voorbeeldje. Als hij dit heeft gevonden, breekt hij het dna open. ,,Vervolgens moet dit in de gist gezet worden. Het dna van de gist wordt opengeknipt en de nieuwe eigenschap erin geplakt.’’
Het zijn simpele gisten en daardoor is het makkelijk te begrijpen hoe deze werken
Maatschappelijk verantwoord
Door dna en eigenschappen te mixen kun je problemen in het klimaat oplossen. Wetenschappers willen zich nu bezighouden met een gist die alleen maar plantdelen eet. ,,Het is namelijk maar de vraag of het verantwoord is om gist brandstof te laten maken uit ons voedsel; de suikers komen namelijk uit granen en vruchten die de mens ook eet.’’
Door te kijken naar verschillende dieren kan dit mogelijk worden gemaakt. ,,Olifanten eten bijvoorbeeld bladeren en schors. Zij kunnen dit zelf niet verteren, maar in hun darmen zit een schimmel die dat wel kan’’, zegt Koster. ,,De schimmel is uit de uitwerpselen van de olifant gehaald. Vervolgens is er een stukje dna uit gehaald en in de gist gezet.’’ Het resultaat: gist die bladeren en stampertjes eet.
Gist in de maatschappij
De crispr-casmethode kan nog niet op mensen worden gebruikt, maar in de samenleving wordt het gebruik van gist al volop toegepast. ,,Een voorbeeld hiervan is het maken van insuline.’’ Meer dan de helft van de diabetespatiënten spuit volgens Koster insuline gemaakt met gist. Ook in voeding, kleding en bijvoorbeeld dagcrème is gist gebruikt.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Koken & eten
In deze kibbeling van Albert Heijn zit geen flinter vis (wel rijst en mais)
Het aanbod aan visvervangers op de markt is nog klein. Er is zalm van soja en visvrije tonijn, maar vergeleken bij vleesvervangers blijft het aanbod nog ver achter. Albert Heijn maakt vandaag bekend kibbeling te gaan verkopen zonder vis. -
8
Verplichte kusjes en knuffels voor oma en opa: doen of niet?
Bijna elke ouder kent de situatie wel: je komt opdagen voor een verjaardag of andere familiebijeenkomst met je kinderen en de tantes, ooms en grootouders komen onmiddellijk aangesneld om je kinderen te overladen met kusjes en knuffels. Natuurlijk is dat goed bedoeld, maar je ziet ook dat je kinderen enigszins overweldigd worden door al die handen, armen en lippen. -
Koken & Eten
Fabrieksmacaron en verse macaron blijken uit hetzelfde deeg gebakken
Velen zien een macaron als een decadent koekje. De status en allure van deze zoete delicatesse maakt dat we hier flink geld voor willen neerleggen. Met name de macarons bereid door echte patissiers. Is dat terecht? Keuringsdienst van Waarde achterhaalt het verschil tussen een verse macaron en de supermarktvariant uit de fabriek. -
Koken & eten10
Zo gevaarlijk zijn koekenpannen voor jou, het milieu en de vogels
De Keuringsdienst van Waarde las een opmerkelijke tekst op de gebruiksaanwijzing van een pan met antiaanbaklaag: als de pan te heet wordt kunnen dampen vrijkomen die gevaarlijk zijn voor vogeltjes. Een antiaanbaklaag is gevaarlijker dan je denkt, ook voor het milieu, ontdekten de makers van het tv-programma. -
Moederbedrijf Corona en Coca-Cola hebben last van coronavirus
Het coronavirus is niet alleen een gevaar voor de volksgezondheid, maar treft ook giganten als ABInBev (het moederbedrijf van Corona) en Coca-Cola. ABInBev heeft flink verlies geleden en Coca-Cola vreest voor een tekort aan ingrediënten uit China.
-
15
Wakker Dier krijgt ‘kippenvel’ van besluit AH over scharrelkip
Wakker Dier reageert lyrisch op het besluit van Albert Heijn om over twee jaar uitsluitend nog scharrelkip met een Beter Leven-keurmerk te verkopen. “Fantastisch nieuws” noemt de dierenrechtenorganisatie het. “Daar kregen wij wel even kippenvel van”, luidt het in een reactie op Facebook. -
PREMIUM
Raymon en Marchiano lanceren eigen jenever: ‘Oubollig? Als opa en oma het drinken, drinkt iedereen het’
Ze gaven zichzelf een jaar de tijd om 1250 flessen te verkopen. Binnen tien dagen waren ze op. De jenever Barak’51 van twee Leerdamse vrienden blijkt niet alleen binnen de Molukse gemeenschap een schot in de roos. ‘Ook bij mensen die zeggen dat ze geen jenever lusten.’ -
Breng foto's van je (over)grootouders tot leven met deze nieuwe techniek
Kijk jij wel eens naar foto's van je (over)grootouders en vraag je je daarbij af hoe ze in het echt bewogen en lachten? Met een nieuwe functie van MyHeritage, een stamboomservice uit het Verenigd Koninkrijk, is dat nu mogelijkheid geworden. Op die manier kun je je voorouders zien als nooit tevoren.