Jongeren op de fiets op een drukke kruising in Amersfoort. © Shody Careman

Vaak rijdt de buurman een dochter dood

VerkeersslachtoffersHet gros van de verkeersongevallen met kinderen gebeurt in de eigen gemeente. ,,Vaak rijdt de buurman een dochter dood.’’ De ene gemeente blijkt voor de jeugd veel veiliger dan de andere.

Marcia Nieuwenhuis 02-09-17, 08:03 Laatste update: 13:40

,,Iedere ouder die 's ochtends het geluid van een ambulance hoort als de kinderen op weg zijn naar school, houdt zijn hart vast. Is het die van mij?’’ zegt verkeerskundige Erik Donkers. Een terechte zorg, tonen cijfers aan. Als een kind betrokken raakt bij een ongeval, is de kans dat hij of zij gewond raakt 60 procent. Kinderen in het verkeer zijn kwetsbaar.

Iedere ouder die 's ochtends het geluid van een ambulance hoort, houdt zijn hart vast
Erik Donkers, verkeersdeskundige

Toch is niet elke gemeente even onveilig, blijkt uit een analyse van het AD naar ongevalscijfers van het verkeersdatabureau VIA. Gemeenten als Enschede, Hilversum en Heerhugowaard, Velsen, Nieuwegein, Amersfoort en Groningen zijn voor de jeugd relatief gevaarlijk. De kans dat kinderen in die steden een ongeluk krijgen, is meer dan drie keer zo groot als in bijvoorbeeld Emmen, Almere en Arnhem. Meer dan 200 kinderen tussen de 4 en 18 jaar raakten in Enschede betrokken bij een ongeval, in Arnhem - waar ongeveer evenveel kinderen wonen - kregen ongeveer 60 kinderen een verkeersongeluk.

Volgens Donkers speelt de inrichting van de infrastructuur een belangrijke rol bij hoe veilig het is voor kinderen. ,,Zo hebben ze in Almere een vrijliggend fietsnetwerk en is ook in Houten het snelle en het langzame verkeer goed van elkaar gescheiden.'' Ook de plek van scholen kan verschil maken, wel of niet in de buurt van een drukke weg.

Kaart op digibord

De verschillen tussen gemeenten laten volgens Rudi Buis van het Verbond van Verzekeraars duidelijk zien dat de ene gemeente meer werk van verkeersveiligheid maakt dan de andere. ,,Daarom zouden ouders en leerlingen moeten weten wáár het in hun buurt misgaat. Het zou goed zijn als scholen deze kaart maandag laten zien op het digibord.''

Dat er meer kinderen betrokken zijn bij ongevallen is een zeer zorgelijke trend
Egbert-jan van Hasselt, politiechef

Een toename van bijna 20 procent van het aantal kinderen dat betrokken raakt bij een verkeersongeval, moet volgens Buis ‘bij iedere verkeersambtenaar die zijn werk een beetje serieus neemt alle alarmbellen doen rinkelen’. Verzekeraars en de ANWB hopen dat politici lokaal én landelijk de portemonnee trekken voor de aanpak van gevaarlijke plaatsen. ANWB-woordvoerder Ad Vonk: ,,Wij doen een appel op de formateurs. Van verkeersveiligheid voor kinderen moet absoluut werk worden gemaakt.’’

Lichtpuntje is dat het aantal gewonden onder jongeren wel afneemt. Waren dat er in de eerste helft van 2016 nog ruim 1.400, in dezelfde periode van dit jaar waren dat ongeveer 1.150 kinderen tussen 4 en 18 jaar. Politiechef Egbert-jan van Hasselt: ,,Maar dat er meer kinderen betrokken zijn bij ongevallen is een zeer zorgelijke trend. Kinderen en jongeren staan nog aan het begin van een bloemrijk leven. Als agent ben je getraind op slechtnieuwsgesprekken, maar bij jonge kinderen is het echt slikken.’’

Situatie op de weg

,,Elk slachtoffer is er één te veel’’, zegt José de Jong van Veilig Verkeer Nederland. ,,Daarom kijken wij doorlopend naar oplossingen, bijvoorbeeld rondom scholen.’’ Bestuurder Harald Bouman van de VNG: ,,Wij herkennen het probleem en zijn als gemeenten in gesprek om de verkeersveiligheid te verbeteren.’’ De afgelopen jaren is de situatie op de weg volgens hem ingrijpend veranderd. ,,Er is veel afleiding door smartphones en er wordt minder gehandhaafd op bijvoorbeeld fietsen door rood.’’

Mensen die willen helpen om het aantal ongevallen te doen afnemen, kunnen dat volgens de politie en VIA doen door de ongelukken die plaatsvinden beter te registreren. ,,Goed zicht op de lichtere ongevallen is ook van cruciaal belang om de verkeersveiligheid te verbeteren’’, betoogt Donkers. ,,Als iedereen voortaan de app MobielSchadeMelden gebruikt, kunnen we die data gebruiken om in de toekomst ongelukken te voorkomen.’’

Tot die tijd blijven collega’s van Van Hasselt bij de politie slechtnieuwsgesprekken voeren. ,,Naar zoiets ga je met z’n tweeën. Onderweg kijk je elkaar aan van: goh, wie zegt het? Als politieagent raak je gehard, maar dit went nooit.’’

De door deze krant opgevraagde gegevens over de ongelukken zijn weergegeven in onderstaande kaart. Om de cijfers te bekijken in een interactieve kaart, klik dan hier. Zoom in op de interactieve kaart om op straatniveau te bekijken waar bij jou in de buurt kinderen betrokken raken bij ongelukken en om te zien of daar slachtoffers bij zijn gevallen. De kaart laat zich het beste bekijken op een groot (computer)scherm.