In de rubriek Toen & Nu bespreekt Paula Swieringa elke week een plek in Utrecht. Hoe is die plek veranderd ten opzichte van enkele decennia geleden?

Wat is het mooiste kantoorgebouw van Utrecht? De Inktpot natuurlijk! roepen we nu massaal in koor. Kijk ’m staan op de foto uit 1953. Met kop en schouders steekt hij boven alles uit. Op eenzame hoogte, de skyline bepalend.

Mag je als voetbalclub zomaar het stadswapen spiegelen, omdat dat beter uitkomt voor de leesrichting van de letters CF… uh …FC?

Een moeder staat met haar kinderen bij het Lucas Bolwerk voor een oud-Hollands verkeerslesje. Het zijn de jaren 60 en de regels zijn simpel: Het gezin is de hoeksteen van de samenleving.

De Eerste Wereld Oorlog is voorbij, de vrede getekend, en dus besluit de Nederlands hervormde kerk in 1918 een Vredeskerk te stichten in de oude kruitfabriek aan de Billitonkade. Om de vrede te vieren in een pand dat tot voor kort nog gebruikt werd als opslagplaats voor oorlogsmunitie.

De oude machinefabriek De Klop op Rotsoord, hier op een foto uit 1915, werd in 2001 uitgeroepen tot industrieel monument. Vijf jaar later was het opeens weg. Gesloopt, door een ongeduldige projectontwikkelaar die op het terrein appartementen wilde bouwen en niet kon wachten op de nodige vergunningen.

Gerrit Rietveld was er al bang voor. Had-ie net van die strakke volkswoningen ontworpen langs de Montfoortlaan in Nieuw Hoograven, en wat doen de bewoners? Ze hangen de was buiten! In het zicht! Weg is het zorgvuldig doordachte lijnenspel tussen raampartij, gevelranden en metselwerk.

Een buitenaardse prestatie, dat kunnen we de bouw van De Inktpot gerust noemen. De NS begon eraan in mei 1918, vlak voor het einde van de Eerste Wereldoorlog.

Wat is er nog over van de grootste en dichtstbevolkte volkswijk van Utrecht uit 1934? Voor het antwoord klimmen we de toren van de Jacobikerk op. Zoals de fotograaf dat destijds ook heeft gedaan.

Stratenmakers zijn in 1930 met een houtbijl in de weer om een nieuw wegdek aan te leggen tussen de tramrails op het Lucasbolwerk. Met een bijl, ja! Want de ‘straatstenen’ die ze gebruiken zijn van hout. Die kun je precies op maat hakken, waardoor je een vlakker wegdek krijgt dan met die hobbelige keien die er eerst lagen.