Dat postbezorgers grotere gebieden moeten bestrijken is nodig doordat we steeds minder brieven en kaarten versturen. Verstuurde iedere Nederlander in 2016 nog twaalf kaarten per jaar, nu zijn dat er nog maar tien. In een decennium tijd halveerde de postmarkt tot 2,5 miljard poststukken per jaar, het leeuwendeel daarvan is overigens zakelijke post. En in 2025 zal de huidige post weer gehalveerd zijn, denkt PostNL.

Om de daling het hoofd te bieden is PostNL bezig een totaal andere werkwijze in te voeren. Het bedrijf wil de post beter over de week gaan spreiden. Nu zijn de dinsdag, donderdag en zaterdag druk, maar de woensdag en vrijdag niet. Het postbedrijf wil daarom met zakelijke klanten afspreken dat post die geen haast heeft (72 uurs post) voortaan op twee vaste dagen in de week wordt bezorgd. ,,Bijvoorbeeld dinsdag en woensdag of woensdag en donderdag,” vertelt directeur Mail Resi Becker op het voorbereidingscentrum in Alphen a/d Rijn.

Hierdoor wordt PostNL flexibeler en kan het medewerkers meer uren bieden. Tegelijk gaat het bedrijf wijken herindelen en moeten postbezorgers een groter gebied bestrijken. ,,Nu zijn mensen regelmatig na 1,5 uur klaar met hun ronde, straks komen er steeds vaker langere of grotere rondes van vier uur.”

Om dat mogelijk te maken gaat PostNL vanaf komend jaar grote aantallen elektrische fietsen aanschaffen. ,,Op een gewone fiets gaat dat niet, dat verwachten we ook niet van onze bezorgers.” In Amsterdam, Den Haag en Utrecht gebeurt dat deels al en heeft PostNL er goede ervaring mee.

Deel van de nieuwe bezorgwijze is verder dat het sorteren van de post dankzij nieuwe machines vrijwel helemaal geautomatiseerd wordt en dat postbezorgers met een vest moeten lopen. Daarin zitten aparte vakken voor normale post en qua formaat afwijkende post. De plannen hebben afgelopen maanden tot commotie geleid bij een deel van de bezorgers en sorteerders. Vakbond FNV is boos en zegt dat het automatiseren 500 banen kost. De bond organiseert volgende week 20 september een staking.

Volgens directeur Becker zal PostNL de plannen echter niet aanpassen en is slechts een klein deel van het personeel ontevreden. Ook bestrijdt ze de hoogte van het banenverlies. ,,We hebben het vest uitgebreid getest en zijn heel zorgvuldig geweest.” Ze beklemtoont dat het personeel ruime keuze heeft. Er is een groter en kleiner vest, ook is er een posttas voor wie echt niet wil.

Inmiddels werken bezorgers in Alphen a/d Rijn, Almere, Rotterdam en Ede met het postvest, deze maand komen daar drie locaties bij. Eind dit jaar moet het dan op circa een kwart van de locaties zijn ingevoerd.

PostNL gaat ook door met de codeerregel, oorzaak van de fikse problemen met de kerstbezorging. Dat is een set nummers die op alle handgeschreven brieven en enveloppen wordt gezet, een soort IBAN, die het gemakkelijker maakt om poststukken door de machine te laten sorteren. Elk huis of adres in Nederland bezit zo’n code. Met kerst ging dat mis, maar inmiddels zegt PostNL de problemen te hebben opgelost. ,,Eind dit jaar zal de code op 80 procent van alle post staan.

De meer over de week verspreide postbezorging moet het straks ook mogelijk maken om eventueel met concurrent Sandd samen te werken. Woensdag debatteert de Tweede Kamer over de toekomst van de postbezorging. Voor de zomer kwam staatssecretaris Mona Keijzer (EZ) met het advies om de concurrentie op de postmarkt terug te draaien. PostNL mag daarbij gaan samenwerken met Sandd, eventueel zelfs fuseren. De vraag is of de Tweede Kamer met de plannen instemt.

In de tussentijd heeft PostNL het zwaar door een bezorgerstekort. Vorige week onthulde het AD dat de 500 stafmedewerkers op het hoofdkantoor in Den Haag en in Hoofddorp deze maand wekelijks een wijk post moeten lopen. Het bedrijf denkt zo 750.000 brieven extra te kunnen bezorgen.

Kijk hier hoe het kantoorpersoneel van PostNL moet helpen met post bezorgen nu er een tekort is aan postbodes: