Apple moet 13 miljard euro belasting terugbetalen

Apple moet een megabedrag van 13 miljard euro aan belasting terugbetalen aan de Ierse fiscus. Dat heeft Brussel vandaag beslist. Het bedrag is het belastingvoordeel dat de Amerikaanse elektronicagigant jarenlang illegaal heeft genoten in Ierland, waar Apple zijn Europese hoofdvestiging heeft. Het aandeel Apple ging naar beneden na het nieuws. Het bedrijf leverde 0,8 procent van zijn waarde in.

Redactie 30-08-16, 11:59 Laatste update: 09:02

Ierland heeft vele jaren voordelen aan Apple gegund, waardoor het bedrijf substantieel minder hoefde af te dragen dan andere bedrijven
Margrethe Vestager

Geen centje pijn
De enorme belastingaanslag van 13 miljard euro, eigenlijk 14,3 miljard euro als de rente wordt meegeteld, doet Apple geen pijn. Het bedrijf hoeft er niet eens voor naar de bank. Het technologieconcern heeft zo’n 200 miljard euro aan cash buiten de VS staan. Apple is bovendien zo winstgevend dat daar maandelijks miljarden bijkomen.

De Deense commissaris Margrethe Vestager (Mededinging) maakte haar besluit vandaag in Brussel bekend. Het is de grootste belastingaanslag ooit opgelegd door de Europese Commissie.

Uit een onderzoek van de commissie blijkt dat Apple al tientallen jaren een groot gedeelte van de winst naar een papieren hoofdkantoor doorsluist, dat in geen enkel land geregistreerd staat. ,,Dat hoofdkantoor betaalde daarom nergens belasting'', aldus Vestager. Een hoofdkantoor zonder gebouw, personeel of activiteit is volgens Vestager een constructie die zuiver bedoeld is om belasting te ontlopen.

Toestemming fiscus
De Iers fiscus wist van de constructie en vond dat prima, blijkt uit hetzelfde onderzoek. ,,Dat onderzoek heeft aangetoond dat Ierland vele jaren voordelen aan Apple heeft gegund", aldus Vestager. ,,Met deze voorkeursbehandeling betaalde Apple effectief 1 procent belasting over zijn Europese winsten in 2003, afnemend tot 0,005 procent in 2014."

Volgens Vestager zijn de belastingafspraken een verkapte vorm van staatssteun. ,,Lidstaten kunnen geen belastingvoordelen geven aan geselecteerde bedrijven, dat is verboden onder de EU-regels voor staatssteun."

We worden opgedragen extra belasting te betalen aan een overheid die zegt dat we hen geen extra geld schuldig zijn
Tim Cook, Apple

Schadelijk
Apple-CEO Tim Cook heeft in een open brief laten weten het besluit onbegrijpelijk te vinden. De beslissing heeft een schadelijk effect op investeringen en werkgelegenheid in Europa, schrijft hij. ,,We zijn trots op onze bijdragen aan locale economieën door heel Europa. Over de jaren zijn we uitgegroeid tot de grootste belastingbetaler in Ierland, in de VS en in de hele wereld."

Cook verwijt Brussel moedwillig de regels te veranderen. ,,We hebben nooit om een speciale deal gevraagd, of die gekregen. Er is een gekke situatie ontstaan waarin we worden opgedragen alsnog extra belasting te betalen aan een overheid die zegt dat we hen geen extra geld schuldig zijn.

Hoger beroep
Het onderzoek richtte zich specifiek op twee overeenkomsten die Apple in 1991 en 2007 met de Ierse fiscus sloot voor de in Cork gevestigde bedrijven Apple Operations Europe en Apple Sales International. ,,Waar u in Europa, Afrika of het Midden-Oosten ook bijvoorbeeld uw iPhone koopt, de winst wordt kunstmatig toegeschreven aan Apple Sales International dat nagenoeg geen belasting in Ierland, of elders, betaalt", aldus Vestager.

Vestager benadrukte dat haar besluit geen boete is. Ierland moet alsnog de 'achterstallige' belasting tussen 2003 en 2014 plus rente terugvorderen. Het land heeft eerder al aangekondigd daartegen in beroep te gaan.

De Ierse minister van Financiën Michael Noonan noemt het besluit uit Brussel ,,een bizarre en politieke exercitie." Noonan: ,,Wat mij betreft is er geen economische basis voor dit besluit. De Europese Commissie heeft geen verantwoordelijkheid voor belastingen."

Spanningen
De hoogte van de belastingaanslag overtreft de stoutste verwachtingen. Eerder circuleerden bedragen van 2 tot wel 20 miljard euro. Er werd echter rekening gehouden met een lagere aanslag. Mede omdat Amerikaanse multinationals en de Amerikaanse regering waarschuwden dat hoge boetes consequenties konden hebben. Bedrijven waarschuwden dat ze minder in Europa zouden gaan investeren, hetzelfde argument dat Tim Cook vandaag aanhaalt in de open brief. De Amerikaanse regering liet vorige week weten het niet te accepteren als de Europese Commissie zich ontwikkelt tot een soort supranationale belastingautoriteit.

Datzelfde verwijt maken de Europese landen ook aan de Europese Commissie. Belastingen zijn een nationale zaak, daar heeft Brussel niets over te zeggen. Door de belastingconstructies als staatssteun te bestempelen vallen ze wel onder de bevoegdheid van de Commissie.

Nederland
Dat is ook de reden dat Nederland nu in verzet is gekomen tegen een belastingaanslag voor Starbucks. Daarbij gaat het 'maar' om 25 miljoen euro die Starbucks volgens de Commissie als staatssteun heeft gekregen door illegale belastingconstructies. Bij Fiat en Luxemburg gaat het ook om een bedrag van 20 tot 30 miljoen euro.

Vestager zei tijdens een persconferentie dat er nog zeker 1000 zaken onderzocht worden waarbij bedrijven mogelijk illegale staatssteun hebben gekregen door belastingvoordeeltjes.