Bankpresident Klaas Knot blijft hoopvol over economisch herstel

De zuinigheid van de laatste jaren betaalt zich nu uit. ,,Tot vervelens toe hamerden we op buffers, buffers, buffers’’, aldus Knot. ,,Nu staan de overheidsfinanciën en de banken er goed voor.’’ Die ruimte wordt volop gebruikt. De regering gaat tientallen miljarden uitgeven om de gevolgen van de coronauitbraak te beperken. Ook de banken kunnen hun klanten nu ter wille zijn met een tijdelijke stop op rente en aflossing op kredieten en hypotheken.

De banken zitten ruim in het geld. Dat moet dan gebruikt worden om extra kredieten te verstrekken. ,,Het is niet de bedoeling dat het gebruikt wordt voor extra dividend of de inkoop van eigen aandelen’’, waarschuwt Knot.

De bankpresident verwacht niet dat banken alsnog in de problemen komen als de crisis langer aanhoudt. De overheid stelt zich bijvoorbeeld borg voor een groot deel van de kredieten aan het midden- en kleinbedrijf. Ook vanuit de Europese Centrale Bank komt extra geld dat de banken kunnen uitlenen.

Nederland staat er met zijn gezonde overheidsfinanciën en sterke banken goed voor. Maar dat geldt lang niet voor alle eurolanden. Italië en Spanje worden op dit moment keihard getroffen door het virus. Die landen hebben minder ruimte om de economie aan de praat te houden.

De Europese Centrale Bank (ECB) heeft al honderden miljarden uitgetrokken om die landen te steunen. Dat gebeurt door het opkopen van staatsleningen. Daardoor blijft de rente laag en kunnen landen de extra uitgaven tegen lage kosten financieren.

De bankpresident vindt al lang dat dit opkoopprogramma meer kwaad dan goed doet. Maar afgelopen week werd besloten het opkoopprogramma met 750 miljard euro uit te breiden. En daar ging Knot mee akkoord. ,,We staan voor een ongekende uitdaging. De ECB doet wat moet gebeuren en dat onderschrijf ik volledig.’’

,,Het opkoopprogramma zorgt voor lagere rente. Dat houdt de financieringskosten laag voor overheden, burgers en bedrijven’’, geeft Knot als reden om in te stemmen met het pakket. Er zit wel een nadeel aan voor de langere termijn. ,,Het betekent dat de rente nog langer laag zal blijven.’’

Die lage rente is een probleem voor onder andere pensioenfondsen. Die hadden het toch al zwaar vanwege de ingezakte aandelenmarkten. Maar een discussie over pensioenkortingen vindt Knot voorbarig. ,,De situatie aan het eind van het jaar bepaalt of er gekort moet worden. Er kan nog veel gebeuren in de tussentijd. De discussie over mogelijke kortingen is prematuur.’’