Vrouwen in de top van het bedrijfsleven, het blijft zeldzaam. © Shutterstock

Bedrijven blijven floppen met vrouwen aan de top

Grote bedrijven in Nederland slagen er maar niet in om meer vrouwen in hun directies en raden van toezicht te benoemen. Het afgelopen jaar is het percentage vrouwelijke topbestuurders niet gestegen, blijkt uit de Female Board Index 2018, die vanmiddag is verschenen.

David Bremmer 31-08-18, 15:18 Laatste update: 17:07

Slechts 6 procent van de 90 Raden van Bestuur wordt bezet door vrouwen
Female Board Index

Van alle 228 bestuurders bij de negentig beursgenoteerde bedrijven in Nederland zijn er momenteel slechts 13 vrouw. Dat percentage (6 procent) is net zo weinig als vorig jaar. In de raden van toezicht zijn 116 van de 463 leden vrouw. Ook dat percentage, één op vier, is afgelopen jaar niet gestegen.

Slechts vijf bedrijven - DSM, Intertrust, Heineken en Ordina en Wolters-Kluwer - voldoen aan het sinds 2013 geldende wettelijke streefcijfer van 30 procent vrouwen in raden van bestuur en raden van toezicht. Dat is één minder dan vorig jaar: waar Intertrust en Ordina de limiet nu halen, vallen Akzo Nobel, BAM en PostNL af. Bij Akzo Nobel en BAM omdat een vrouwelijke bestuurder aftrad, bij PostNL daalde het aantal vrouwelijke commissarissen.

De Female Board Index wordt jaarlijks samengesteld door hoogleraar Mijntje Lückerath, hoogleraar corporate governance aan de TIAS School voor Business en Society in Tilburg.

Meest evenwichtige bedrijf van Nederland blijft Wolters-Kluwer. De helft van de raad van bestuur bij de uitgever bestaat uit vrouwen, in de raad van commissarissen is dat 42,9 procent.

Verder lezen na de foto

Ceo Herna Verhagen van PostNL is één van de weinige vrouwelijke topbestuurders. Haar bedrijf scoort overigens dit jaar minder in de ranglijst. © Maarten Brante

Verplichte motivering in jaarverslag

Het besluit van KPN om eind 2016 weer een vrouwenquotum in te stellen en daar sinds eind 2017 nog meer werk van te maken, heeft nog nauwelijks resultaat. Slechts 18,2 procent van de gezamenlijke directieleden en commissarissen zijn vrouw, 1,5 procent meer dan vorig jaar.

Lückerath keek dit jaar ook of bedrijven in hun jaarverslag voldoende motiveren waarom het wettelijke streefcijfer van 30 procent vrouwen bij hen niet wordt gehaald. Aan die wettelijke motiveringsplicht wordt vaak niet voldaan, stelt ze.

Hoewel de meeste bedrijven diversiteit belangrijk zeggen te vinden, maken ze zich er in praktijk met een Jantje van Leiden van af, valt in de Female Board Index te lezen. Zo benoemen meerdere bedrijven die in het jaarverslag over 2017 aangaven te streven naar een evenwichtige verdeling toch weer enkel mannen.

Verder lezen na ranglijst

De Female Board Index van 2018 © TIAS/Female Board Index

'Om te huilen'

Dan zijn er de nodige excuses. ,,Regelmatig wordt bij het niet halen van doelstellingen verwezen naar de sector - techniek, agri, financieel- de beperkte omvang van een Raad van Bestuur. Een enkele keer wordt expliciet of impliciet gemeld dat er onvoldoende gekwalificeerde vrouwelijke kandidaten waren."

Al met al spreekt samensteller Mijntje Lückerath van een teleurstellend resultaat. ,,Het is niet dat er afgelopen jaar weinig benoemingen waren, er zijn geen excuses."

Dit voorjaar bleek ook al uit de Topvrouwenmonitor dat het totaal niet opschiet met de feminisering van de Nederlandse boardrooms. Minister Ingrid van Engelshoven (Emancipatie) noemde de resultaten toen ,,om te huilen." De commissie die de wet jaarlijks toetst adviseert nu om in 2020 een afdwingbaar quotum in te voeren. Dan loopt de 'Wet streefcijfer evenwichtige zetelverdeling mannen en vrouwen in bestuur' af en moeten Van Engelshoven en het kabinet opnieuw besluiten wat het wil.

Lückerath van de Female Board Index blijft daar zelf tegen. ,,Ik snap de roep, maar ik vind uit principe dat de overheid zich niet moet bemoeien met benoemingen in het bedrijfsleven. Ze stelt dat de motiveringsplicht in het jaarverslag wellicht aangepast moet worden. ,,Uit privacyoverwegingen kunnen bedrijven maar heel summier op benoemingen ingaan. Je kunt immers niet de namen van vrouwelijke kandidaten noemen en waarom de keuze niet op hen is gevallen."

Het percentage vrouwen bij grote bedrijven stagneert © TIAS/Female Board Index 2018

Het quotum van 30% procent vrouwen in topposities is volgens econoom Barbara Baarsma niet gehaald omdat de vijver waaruit gevist kan worden gewoon veel te klein is: