Brengt het Europarlement Zuckerberg wél in het nauw?

Circus Zuckerberg strijkt neer in Brussel: een paar uur lang zal de oprichter van Facebook onder massale belangstelling vragen beantwoorden over hoe het sociale netwerk omgaat met de privacy van Europese burgers. 

Aanleiding voor de grilsessie is uiteraard het enorme schandaal rond Cambridge Analytica, het Britse databedrijf dat 87 miljoen Facebookprofielen buit maakte om zo de kansen van Donald Trump in de presidentsverkiezingen van 2016 te vergroten. Daaronder 2,7 miljoen Europeanen, waarvan zo'n 89.000 Nederlanders.

Vraag is of de sessie echt wat zal opleveren. De recente hoorzittingen voor het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden en daarna de Senaat stemmen weinig hoopvol. Ondanks een marathontijd van tien uur en honderden vragen, brachten de Amerikaanse volksvertegenwoordigers Zuckerberg nauwelijks serieus in de problemen. Niet alleen bleek de Facebookbaas uitstekend geprepareerd, vragen die hem niet bevielen dook hij door te stellen ,,daar komen mijn medewerkers en ik later op terug.''

De vaak oudere, bedaagde parlementariërs bleken bovendien vaak geen flauw benul van moderne technologie te hebben. ,,Kan Facebook het zien als ik een e-mail stuur over whatsapp'', wilde senator Brian Schatz bijvoorbeeld weten.

Collega Orrin Hatch vroeg zich af hoe Facebook een gratis dienst in de lucht kan houden voor 2 miljard mensen. ,,Door advertenties te plaatsen'', antwoordde Zuckerberg, die zijn verbazing over de vraag nauwelijks kon onderdrukken.

Al met al leek Zuckerberg op de tiener die een beleefdheidsbezoek brengt aan zijn grootouders, om vervolgens de hele avond uit te leggen hoe de wifi werkt, merkte columnist Jonathan Freedland in The Guardian fijntjes op.

De privacy-expert wijst er op dat Facebook zijn gebruikers weliswaar invloed geeft over wat collegagebruikers te zien krijgen, maar onvoldoende controle geeft over wat Facebook en haar adverteerders exact te zien krijgen en met hun data kunnen doen. 

,,Maakt Facebook het bijvoorbeeld mogelijk aan adverteerders om je specifiek te benaderen op basis van je politieke of religieuze achtergrond? En kan je dat als gebruiker tegenstaan'', Ook wil hij weten of datadiefstal zoals bij Cambridge Analytica nu definitief onmogelijk is.

Korteweg blijft realistisch en zegt geen wonderen te verwachten. ,,Zuckerberg was in Amerika al goed voorbereid en dat zal hij nu nog meer zijn. Moeilijke vragen zal hij niet direct beantwoorden en ontwijken.'' Hij wijst er op dat de zitting relatief vrijblijvend is. ,,Zuckerberg staat niet onder ede.'' 

Nog twee: ,,Als een gebruiker zegt geen gevoelige data als zijn geloofsovertuiging wil delen, betekent dat dan dat Facebook die data gewist heeft of dat zal doen?'' 

,,Als een gebruiker een politieke advertentie ziet, kan hij dan te weten komen hoe en waarom hij de reclame ziet?''

Europarlementariër Sophie in 't Veld van D66 heeft gemengde gevoelens bij de ondervraging van Zuckerberg. ,,We hadden liever gezien dat hij in de parlementaire commissie was bevraagd. Niet alle fractievoorzitters zijn even sterk op het gebied van privacy.''

Volgens In 't Veld, die zelf onder de liberale en democratische alliantie onder van Guy Verhofstadt dient, hebben diverse fractieleiders bovendien boter op het hoofd. ,,Een deel heeft jarenlang gestemd voor wetgeving die de privacy juist doet verwateren.''

Desalniettemin is ze niet negatief. Door de eerdere sessies is inmiddels goed duidelijk op welke onderwerpen Zuckerberg duikt. ,,Daar kunnen we dus op doorvragen.'' Ze bevestigt dat er kennis genoeg is in het EP. ,,Iemand als Jan Albrecht, de Duitse rapporteur voor de nieuwe AVG, laat zich echt niet met een kluitje in het riet sturen.'' 

Ze is ook blij dat het verhoor van Zuckerberg de aandacht vestigt op de nieuwe Europese privacywet. ,,Als de uitkomst is dat meer mensen in Europa daar van af weten, ben ik blij.''