Brussel wil snel de stroomprijs omlaag: ‘Miljoenen mensen kunnen energierekening niet betalen’

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen wil concreet de stroomprijs loskoppelen van de (nu hoge) gasprijs, zo zei ze vanmiddag na afloop van een tweedaagse top in Brussel. Eerder stelden Frankrijk en Spanje dat ook al voor. De koppeling dateert uit een tijd dat goedkope fossiele brandstoffen de markt beheersten, maar die tijd is definitief voorbij, aldus Von der Leyen. 

Nu nemen duurzame bronnen ‘die echt goedkoop en kosteneffectief zijn’ een steeds belangrijkere plaats in. De opvattingen van de Commissievoorzitter zijn belangrijk omdat de leiders haar eind vorige maand om voorstellen vroegen. Kleinere bedrijven en huishoudens die nu de rekening al niet meer kunnen betalen, moeten zoveel mogelijk nationaal worden geholpen.

De hoge prijzen op dit moment zijn grotendeels het gevolg van de oorlog in Oekraïne, en het einde is nog niet in zicht. Europa, aldus Von der Leyen, moet erop voorbereid zijn dat Poetin de gaskraan nog veel verder dichtdraait dan hij al heeft gedaan. Nu al krijgen twaalf van de 27 EU-lidstaten geen of minder gas. Brussel probeert daarom zoveel mogelijk contracten elders te sluiten - door gezamenlijke inkoop, net als eerder met de coronavaccins beslissen lidstaten zelf of ze meedoen - en dat loopt goed. 

Met Amerika zijn al contracten gesloten voor 15 miljard kubieke meter extra dit jaar en 50 miljard in de jaren daarna, Noorwegen (plus 15 procent), Azerbeidzjan (plus 90 procent) en tal van andere landen leveren ook extra. Wetgeving om de ondergrondse gasopslag voor 1 november voor 80 procent te vullen en de winters erna voor 90 procent, passeerde gisteren het Parlement. Brussel zoekt in totaal vervanging voor 150 miljard kubieke meter Russisch gas, maar ‘we vervangen gas niet enkel door gas’, aldus Von der Leyen. Een deel moet komen van energiebesparing; de grote mep uiteindelijk van de overstap op zon, wind en andere duurzame bronnen.

Voor de Europese vakbondskoepel Etuc gaat het allemaal niet snel genoeg. ,,Rond 9,5 miljoen werkenden konden hun energierekening eerder al niet betalen. Terwijl de energiebedrijven recordwinsten incasseren heeft de oorlog er nog miljoenen meer in energie-armoede gestort.” Etuc wil maximumprijzen (waarover onder de EU-lidstaten nog geen overeenstemming bestaat) en een aparte top over de energieprijzen met werkgevers en werknemers.

Bekijk hier onze video’s over de stijgende gasprijzen: