De werknemers raken op, wat nu?

De groep dertigers is te klein om alle vrijgekomen banen in te vullen. Toch zijn economen optimistisch.

Er is straks een tekort aan 150.000 werknemers, waarmee Nederland afstevent op een krappe arbeidsmarkt. ,,Dat zou mooi zijn”, zegt econoom Jan van Ours van de Erasmus Universiteit. ,,Bedrijven moeten dan creatief zijn om mensen binnen te halen, waardoor ook de lonen stijgen. Zijn er dan nog te weinig mensen, dan kunnen ze uit het buitenland worden gehaald.”

Hogere lonen en buitenlandse werknemers dus, maar is het probleem daarmee opgelost? ,,Als er los van de vergrijzing niets anders zou gebeuren, wel”, zegt econoom Pieter Gautier van de Vrije Universiteit Amsterdam. ,,Maar ook technologische ontwikkelingen moeten worden meegenomen.” Zo zou robotisering de arbeidsmarkt sterk veranderen.

,,De vierde industriële revolutie gaat ontzettend grote effecten hebben op de arbeidsmarkt”, denkt Henk Volberda, hoogleraar strategisch management aan de Erasmus Universiteit. ,,Door 3D-printing en kunstmatige intelligentie verdwijnen er arbeidsplaatsen. Er zijn nu al fabrieken zonder mensen, drones en zelfrijdende trucks nemen het vervoer steeds meer over. Administratieve functies kunnen ook worden geautomatiseerd.”

Toch komt er ook nieuw werk bij. ,,Door nieuwe uitvindingen ontstaat nieuwe bedrijvigheid”, stelt Van Ours. ,,Dat is heel onvoorspelbaar. Niemand kon dertig jaar geleden voorzien dat we nu met z’n allen zo veel naar schermpjes zaten te staren, terwijl dat voor veel nieuwe banen heeft gezorgd.”

Adviesbureau McKinsey schetst in een vandaag verschenen onderzoek een ‘basisscenario’ van robotisering. Er zouden 1,3 miljoen banen verdwijnen en 1,4 miljoen banen bij komen. Een plus van 100.000 banen dus, die daardoor zou bijdragen aan het arbeidstekort. Het bureau presenteerde ook een ‘doemscenario’, waarin wordt geschat dat de werkgelegenheid juist krimpt met 8,6 procent.