Duitse Aldi haalt alle eieren uit schappen

Ook de Duitse keten spreekt van een voorzorgmaatregel. Aldi koopt alleen nog eieren in met een bewijs van een laboratorium dat ze geen sporen van het luizenbestrijdingsmiddel fipronil bevatten. Daardoor komt de beschikbaarheid van eieren mogelijk onder druk te staan, maar Aldi zegt voor duidelijkheid en transparantie te willen zorgen. 

Albert Heijn heeft nu in totaal 25 van de 38 verschillende eiersoorten die in de schappen liggen verwijderd. Gisteren haalde de supermarkt al veertien soorten eieren terug bij al zijn supermarkten. Het betreft onder meer AH Vrije uitloop eieren, AH bio eieren, blije kipeieren, Kakelgoud 4-granen, AH verse scharreleieren en basic witte scharrel ei.

Volgens de woordvoerder zijn de betreffende eieren mogelijk nog niet uit alle schappen verdwenen omdat de terugroepactie een enorme operatie is. ,,Maar er zit wel een kassablokkade op de betreffende producten waardoor de klanten er niet de winkel mee uit kunnen'', aldus de woordvoerder.

Eerder zette de Duitse supermarktketen REWE al een soortgelijke stap. Dat bedrijf kondigde woensdagavond aan alle Nederlandse eieren uit de handel te nemen bij de eigen supermarkten en die van discountdochter Penny. 

Volgens het bedrijf met 10.000 winkels is 'de overvloed aan losse berichten' over de Nederlandse eieren nu zo groot, dat het voor klanten amper nog te overzien is. ,,Dat is voor ons de reden om de verkoop te stoppen", zegt een woordvoerder van Rewe.

Bij een Duitse boycot van Nederlandse 'Gift-Eier' is de economische schade voor Nederlandse leveranciers niet te overzien. ,,Dit voelt als een klap op een klap'', verzucht Hennie de Haan, voorzitter van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders. ,,De Duitsers schieten met een kanon op een mug. Dit treft ook de 80 procent van de Nederlandse pluimveehouders bij wie nooit bloedluis is bestreden met fipronil.''

In totaal zijn er in Duitsland al miljoenen eieren uit de schappen gehaald. De Duitse voedselwaakhond heeft consumenten in tien deelstaten gewaarschuwd voor eieren die mogelijk te veel fipronil bevatten. In die deelstaten, waar 80 procent van de Duitsers woont, krijgt iedereen de oproep eieren aan een inspectie te onderwerpen, op basis van de NVWA-codelijst.

De Nederlandse eiersector houdt dan ook zijn hart vast. De Haan: ,,70 procent van de 10 miljard eieren die onze kippen per jaar leggen, wordt geëxporteerd. Verreweg de meeste naar Duitsland.'' Nederland is voor Duitsland, dat zelf bij lange na niet genoeg eieren produceert, het belangrijkste importland.

De exportverliezen komen bovenop de directe schade die de eierboeren lijden sinds de illegale insecticide fipronil in hun eieren is ontdekt. Het gaat niet alleen om de miljoenen eieren waarvoor ze nu geen cent krijgen, en zelf tegen betaling moeten laten vernietigen.

De nu nog 138 gesloten bedrijven moeten de fipronil ook nog uit hun stallen zien te krijgen. Zij hebben twee opties: ruimen of ruien. Ruien houdt in dat de kippen op een caloriearm dieet worden gezet. Die leggen dan geen eieren meer en breken vet af, waardoor fipronil vermoedelijk na een week of zes uit het kippenlijf is verdwenen. Een deel van de boeren kiest er echter uit economische afwegingen voor om zijn kippen te laten doden en afvoeren. Zo hoeven ze geen kosten te maken aan voer, zonder dat daar inkomsten van eieren tegenover staan. Alleen al deze week worden zo'n miljoen gezonde kippen geruimd, volgens De Haan.

Beide opties zijn niet onomstreden. Volgens vijf dierenorganisaties is ruimen tegen de wet. Dierenartsenorganisatie KNMvD waarschuwt dat je kippen niet zomaar wekenlang op dieet kunt zetten. ,,Dat zou weleens tot heel vervelende situaties kunnen leiden'', zegt bestuurder Dirk Willink. Boeren die hun kippen laten doden, kunnen pas op z'n vroegst over een half jaar weer eieren verkopen. Aan een schatting van het totale schadebedrag durft nog niemand zich te wagen. Maar zeker is dat het om vele miljoenen gaat.

,,De schade is nu al groter dan tijdens de vogelgriep'', zegt De Haan. Het verschil met de vogelgriep: toen konden de getroffen bedrijven een beroep doen op een noodfonds voor de sector. Nu draaien ze zelf voor de schade op. Het diergezondheidsfonds keert namelijk alleen uit als dieren moeten worden geruimd om verspreiding van een ziekte te voorkomen. De Rabobank pleit ervoor dat het fonds ook beschikbaar wordt gesteld voor 'grote voedselincidenten die buiten de invloedssfeer van boeren liggen'. Getroffen kippenboeren hebben ChickFriend aansprakelijk gesteld. Maar het bloedluisbestrijdingsbedrijfje is waarschijnlijk een kale kip waar niet veel van valt te plukken.