Het FNV-kantoor in Utrecht. © ANP / Ramon van Flymen

FNV doet aangifte tegen vijf gemeenten om omstreden screening uitkeringsgerechtigden

Vakbond FNV heeft vandaag bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) aangifte gedaan tegen vijf gemeenten. Het gaat om Nieuwegein, Houten, IJsselstein, Lopik en Veenendaal. Zij maakten tot vorig jaar juni gebruik van een zogeheten fraudescorekaart bij de aanvraag van een uitkering door hun inwoners. Dit terwijl de rechter deze methode al in 2020 verbood.

Economieredactie 21-01-23, 14:01 Laatste update: 21-01-23, 20:01

Was je bijvoorbeeld kapper of bouwvakker, of woonde je in de ‘verkeerde’ wijk, dan liep je volgens FNV grote kans om in het bakje ‘potentiële fraudeur’ te komen. Deze zogeheten fraudescorekaart werd sinds 2004 door maar liefst 158 gemeenten ingezet. In 2020 werd het inzetten van dergelijke indicatoren op risico voor fraude door de rechter verboden.

Extra controle door Belastingdienst

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) drong er bij gemeenten op aan, onmiddellijk te stoppen met de fraudescorekaart. De meeste gemeenten gaven daar gehoor aan, met uitzondering van de vijf gemeenten waar FNV nu aangifte tegen heeft gedaan. Die stopten pas na een onthullende uitzending van Argos in juni 2022.

Dit is een gevolg van jarenlang overheidsbeleid waarin mensen met een uitkering worden neergezet als profiteurs
FNV-vicevoorzitter Kitty Jong

Naar aanleiding van die uitzending, opende FNV een meldpunt waar uitkeringsgerechtigden konden nagaan of ze bij de uitkeringsaanvraag als mogelijke fraudeur werden bestempeld. Bij het meldpunt kwamen in totaal 165 meldingen binnen. Meer dan 50 procent van de melders had geen idee waarom ze verdacht werden. Volgens FNV zijn er schrijnende verhalen van mensen die als gevolg van het systeem een huisbezoek of extra controle op financiën door de Belastingdienst kregen.

Toeslagenaffaire

Volgens FNV-vicevoorzitter Kitty Jong is dit exemplarisch voor hoe de overheid met haar burgers omgaat en laat het zien hoe groot de noodzaak is om dit te veranderen. Jong: ,,Dit is een gevolg van jarenlang overheidsbeleid waarin mensen met een uitkering worden neergezet als profiteurs. Terwijl onderzoek al jarenlang uitwijst dat uitkeringsfraude te verwaarlozen is.”

De inzet van risico-indicatoren was er ook bij de toeslagenaffaire. De Belastingdienst is daarvoor door de Autoriteit Persoonsgegevens op de vingers getikt en beboet. De FNV wil dat de toezichthouder nu ook de vijf gemeenten een boete oplegt.

Praat mee

Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.

31 reacties

Plaats hier je reactie

Resterende karakters 500

C.J.H. PIETERSE

1 week geleden

Overigens is er natuurlijk sprake van HUISVREDEBREUK als welke controleur - in opdracht van welke ambtelijke of semi-ambtelijke instantie dan ook - dergelijke acties onterecht uitvoert, op grond van slechts aannames die vooraf in het computersysteem werden ingegeven. Maar er zijn m.i. weinig ambtenaren met enig inlevingsvermogen: die denken er ws. niet eens over na wat zoiets bij slachtoffers ervan teweegbrengt, anders waren ze nooit ambtenaar in zo'n functie geworden....
C.J.H. PIETERSE

1 week geleden

@Tim van Houten: "De eerste vier [CP: Nieuwegein, Houten, IJsselstein, Lopik] werken samen op het gebied van uitkeringen onder de noemer Werk en Inkomen Lekstroom (WIL)": Die handelden dan zeker volgens "Onze WIL is wet". Onterecht 'n huisbezoek [altijd onverwacht; ze mogen je hele huis door(!)] of extra controle op financiën door Belastingdienst is wél erg: 1) ze vertrouwen je niet: goede naam kwijt. 2) privacy. Ik zou lááiend zijn; mijn haat richting die controleurs zou uit mijn ogen vlammen!
Lara Koster Oosterbaan Horstmans

2 weken geleden

Joh bij kwijtschelding van gemeentelijke belasting in Den Haag in mijn geval, bijv. Gaat het ook nergens over. Kindgebonden budget wordt gevraagd ( mag helemaal.nirt meegenomen worden in de berekening maar ze willen het toch weten... WAAROM DAN???) in april kwijtschelding 2021 ontvangen, mijn inkomen en lasten zijn niet veranderd in 2022 en over dat jaar krijg ik een gedeeltijke kwijtschelding, ongeacht mijn belastingschuld waar ze rekening mee moeten houden maar zeggen van niet. Gestoord toch?
van Wasltijn

2 weken geleden

Een aantal reacties stelt dat de uitkeringsfraude wel fors is. Kan dat onderbouwd worden? " De zogenoemde toeslagenaffaire is een direct gevolg van het toepassen van wetgeving." En deze bewering klopt niet. Onschuldige mensen alles afnemen is niet toepassen van de wet. Ze hebben namelijk niet gefraudeerd!
GJ de Vries

2 weken geleden

GJ de Vries Inclusief met de armere bevolking worden uitkeringen betaald door de belastingbetalers. Leg daarom maar eens uit waarom de rijkste man van Nederland een uitkering krijgt zonder daar een noemenswaardige prestatie tegenover te zetten, en vertel dan gelijk even of hij (en ook zij) weleens worden gecontroleerd? Is het dat wel waard? Mijn overtuiging zegt nee! Maar frauderen is frauderen, wie je ook bent.