Gok of goudmijn? De bitcoin explodeert

Daar kun je schamper over doen. Vraag tien van deze beleggers wat een bitcoin nou precies is, of wat de fijne kneepjes van de achterliggende blockchain-technologie zijn, en minstens acht zullen binnen twee zinnen vastlopen. Niet voor niets worden deze beleggers weggezet als goudzoekers, die niet weten wat ze doen en daardoor onverantwoorde risico's nemen.

Of zoals de Rabobank het gisteren in zijn dagbericht enigszins gekscherend formuleerde: 'Beleggen (..) in een munt-grondstof- aandeel-fenomeen-iets wat geen rente geeft, geen dividend uitkeert, geen algemeen geaccepteerd betaalmiddel is, ongereguleerd is en geen intrinsieke waarde heeft. Wat kan er in hemelsnaam misgaan?'

Ook de toezichthouders in Nederland, De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten, waarschuwen nu al enkele jaren voor het gevaar van digitale munten. Omdat cryptomunten nog in de kinderschoenen staan, daarom nog volop in ontwikkeling zijn én omdat het nog maar de vraag is of ze ooit een volwaardige rol in het geldsysteem gaan spelen, is de koers ervan met veel onzekerheid omgeven. De huidige recordwaarde is vooral een afspiegeling van de enorme belangstelling van speculanten. Naar de reële, onderliggende waarde is het voorlopig gissen.

Kan allemaal waar zijn, maar tot nu toe hebben de amateurbeleggers de koersontwikkeling toch maar mooi aan hun zijde. Gisteren ging de bitcoin door de magische grens van 10.000 dollar heen. Een jaar geleden noteerde een bitcoin nog minder dan 1.000 dollar. Een rendement van - schrik niet - 900 procent. En dus zitten al die duizenden mini-investeerders iedere avond weer verlekkerd achter hun pc of iPad. Even kijken hoeveel procent er vandaag weer bij is gekomen.

Met hun jubelverhalen steken ze hun buren aan. En hun collega's, die ook wel brood zien in wat extra euro's. Want euro's, daar gaat het uiteindelijk toch om. Weinig mensen kopen bitcoins om er hun boodschappen mee te betalen of om te sparen. Ze hopen toch vooral te cashen, ooit.

Maar voorlopig niet, constateert Bas van Bockel van BTC Direct. ,,Het aantal mensen dat wil kopen is momenteel een stuk groter dan het aantal verkopers. Verkopers zie je vooral als de koers ineens een duikvlucht neemt, en je hebt ook wel mensen die automatisch verkopen als de koers een bepaald punt bereikt. Maar in tijden dat de koers sterk stijgt, zoals nu, kopen wij de munten namens onze klanten toch vooral bij professionele aanbieders, op internationale handelsplatforms.''

Naast de juichende koersen hebben bezitters van cryptomunten nog een troef in handen, een tweede argument om in die gekke munten te beleggen. Aan de ene kant laat de gevestigde orde weinig kansen onbenut om twijfel te zaaien over de bitcoin. De baas van JPMorgan Chase noemde bitcoinbeleggers 'stupid'. Een hoge ome van de ECB vergeleek de populariteit van de munt met de Nederlandse tulpenmanie uit de 17de eeuw, de oervariant van de financiële zeepbel.

Aan de andere kant: de nieuwe munten echt negeren, de bitcoin en de achterliggende blockchain-technologie zomaar links laten liggen durven veel banken en toezichthouders ook niet. De Zwitserse bankreus UBS leidt een consortium van zes banken dat werkt aan digitale versies van traditionele munten. De centrale bank van Zweden, de Riksbank, onderzoekt of het een digitale versie van de Zweedse kroon kan ontwikkelen.

En dus, redeneren veel beleggers, zal er wel iets in zitten, in dat voor mij compleet onbegrijpelijke systeem. Wat precies, dat zien we later wel.