Kreeg Jan Hommen (ING) nu echt te veel betaald?

Zijn Hommen en zijn bankiers inderdaad gek geworden, of is hun miljoenensalaris nog best redelijk?

Met de bankierscode in de hand is er met het salaris van Hommen eigenlijk niet zoveel mis. Onder auspiciën van PvdA-minister Wouter Bos spraken de bankiers na de kredietcrisis af dat een bonus van een bankier maximaal een jaarsalaris mag bedragen. ING houdt zich keurig aan deze richtlijn: de bonus van Hommen bedraagt 92 procent van zijn jaarsalaris. Bovendien krijgt hij een deel van het geld, ook conform de  afspraak, pas over enkele jaren uitbetaald.

AkzoNobel
In vergelijking met andere Nederlandse bedrijven zijn de salarissen van Hommen cum suis evenmin hoog te noemen. Bij tien hoofdfondsen uit de AEX die hun jaarverslag al hebben ingediend, zijn de salarissen hoger dan bij ING.

Hans Wijers, de topman van AkzoNobel, verdiende vorig jaar bijvoorbeeld bijna 5 miljoen euro, nagenoeg het dubbele van het bedrag dat Hommen ontvangt. Bij de bedrijven die hogere salarissen betalen, horen ook ondernemingen als ASML, DSM en Fugro, die beleggers volgens de ijzeren wetten van de effectenbeurs als minder waardevol taxeren.

Deze Nederlandse bedrijven hebben in tegenstelling tot ING geen staatssteun ontvangen. Dat kan een reden zijn voor ING om zich gematigd op te stellen. Anderzijds hebben ook gewone bedrijven geprofiteerd van regelingen als de werktijdverkorting (ASML) en extra investeringen in infrastructuur (BAM).

Schlemiel
In vergelijking met buitenlandse bankiers valt Hommen haast als schlemiel te typeren. Buitenlandse bankiers als Lloyd Blankfein van Goldman Sachs en Jamie Diman van JP Morgan  kregen vorig jaar zelfs respectievelijk 9 en 12,8 miljoen euro. Blankfein kan zich daarbij nog verdedigen met de opmerking dat zijn bank in tegenstelling tot ING wel de staatssteun al heeft afgelost.

Maar ook de bankiers die nog wel teren op de zak van de staat, zoals bestuursvoorzitter Stephen Hester van de deels genationaliseerde bank RBS, krijgen hogere bedragen uitgekeerd.

De boosheid van politici, vakbonden en burgers, heeft een andere oorzaak. Voor salarissen boven een miljoen bestaat bij veel burgers van oudsher al weinig begrip. En niet alleen in Nederland. Ook in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten is er regelmatige publieke woede over de hoge bedragen.

Crisis
Daar komt bij dat de economische crisis de afgelopen jaren niet is opgevangen door bankiers. Vooral zelfstandigen, huizenbezitters en uitzendkrachten betaalden het gelag.  In 2008 en 2009 leverden de bankiers weliswaar hun bonussen grotendeels in, maar inmiddels zijn de salarismores weer terug op het oude niveau. Het steekt politici vooral dat vlak onder  de raad van bestuur van grote banken soms bonussen van meer dan een jaarsalaris worden uitbetaald.

Ondertussen blijven klanten morren over de dienstverlening van bankiers. Bij de verlening van hypotheken zijn bankiers, overigens vaak terecht, terughoudend, waardoor huizenkopers minder geld kunnen besteden. De spaarrente is bovendien laag en over de woekerpolissen zijn veel gedupeerden evenmin tevreden. Tegen deze achtergrond is het opschroeven van bankiersbonussen opeens heel onbegrijpelijk.

De Waal
Overigens was het oud-FNV-voorzitter en PvdA'er Lodewijk de Waal die als overheidscommissaris bij ING ervoor zorgde dat Hommen betaald kreeg wat hij betaald kreeg. Dat deed hij - zoals hierboven beschreven - volgens het beleid dat werd vastgesteld door Wouter Bos toen hij nog minister van Financiën was, dus volgens de regels. Ironisch is het wel, voor een oud-vakbondsman en lid van de Partij van de Arbeid. Maar, zoals De Waal al zei in een interview met de Volkskrant in 2009: 'Ook ik kan me straks niet geheel onttrekken aan de logica van het grote kapitaal. Ik gok erop dat die logica wel gaat veranderen. Maar voor de SP zal het altijd te veel zijn en voor de topmanagers zal het altijd te weinig zijn. In het veld daartussenin kan ik mijn benen breken.'