Zeven jaar geleden voerde landbouw- en voedingsdeskundige Ruud Pothoven met zijn bedrijf Innohow al een haalbaarheidsonderzoek uit naar de mogelijkheden van mobiel slachten in Nederland. ,,Toen was de tijd nog niet rijp, maar inmiddels zijn er veel meer kleinschalige en duurzame varkensbedrijven bij gekomen. En het helpt ook mee dat er in EU-landen als Duitsland, Zweden en Frankrijk mobiele slachterijen actief zijn. De ervaringen daar zijn positief. Wetgeving en techniek staan ons ook niet meer in de weg, een slachterij op wielen mág en kán.’’ 

Hoe pakt het financieel uit? ,,Mobiel slachten is voor eigenaren van megastallen vanwege de kosten en beperkte grootte geen optie, maar voor kleinere bedrijven is het zeker interessant. En bij een uitbraak van een besmettelijke dierziekte heb je geen last van een vervoersverbod. We merken dan ook dat er voldoende belangstelling is van boeren. Toch kijken ze ook de kat uit de boom aangezien ze nog niet goed weten wat ze kunnen verwachten. We moeten gewoon beginnen, dat zou veel schelen’’, aldus Pothoven die samenwerkt met Bionext, de ketenorganisatie van biologische landbouw en voeding. 

Eén slager heeft Pothoven al gevonden: Henk Jansen uit Apeldoorn. Net als een aantal (biologische) boeren dat straks gebruik wil maken van de diensten van Jansen. ,,We hebben ongeveer 1,5 ton nodig om een vrachtwagen te kopen en aan te passen. Vanuit instanties en bedrijven hebben we al een ton binnen, crowdfunding moet voor de resterende vijftig mille zorgen.’’ De mobiele slachterij is bestemd voor boeren met een paar honderd tot zo’n duizend varkens. „Boeren moeten in elk geval wel bijna dertig varkens per dag kunnen slachten. Voor een paar varkens is het te duur om de mobiele slachterij te laten komen.’’

Boer Josse Haarhuis (22) laat op tien locaties in Nederland zo’n honderd varkens wroeten. Hij is zeker van plan gebruik te maken van de mobiele slachterij. ,,Onze kuddes lopen altijd buiten en zijn behoorlijk gestrest als ze op transport moeten richting slachthuis. Die stress kan ik ze besparen als er op locatie kan worden geslacht. Zo geven we varkens tot het einde het beste leven en voorkomen we verspreiding van dierziektes.’’

Het fenomeen mobiel slachthuis is niet helemaal nieuw in ons land. Slachthuis Dokkum begon in januari dit jaar met een mobiele slachterij voor koeien. ,,Wij richten ons op dieren die niet levend vervoerd mogen worden, maar nog prima zijn voor de slacht. Nu worden deze dieren afgevoerd en vernietigd, terwijl het vlees nog prima kan worden geconsumeerd. Ook zijn we met onze wagens inzetbaar bij dieren die altijd in de vrije natuur hebben geleefd. Vervoer van koeien vanuit een natuurgebied levert veel stress op voor die dieren, met ons mobiele slachthuis kan het dier in de natuurlijke omgeving worden verdoofd, geschoten en verbloed’’, vertelt Sietske Visser van de Friese slachterij. 

Samen met haar vader Henk is ze de voortrekker van de proef die in de zomer wordt geëvalueerd. ,,We werken nauw samen met de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, red.), zij houdt toezicht op ons project. Tot nu toe hebben 250 melkveebedrijven met in totaal 300 melkkoeien gebruikgemaakt van onze diensten, dat is boven verwachting.’’ Als het goed blijft gaan, wil de familie Visser de mobiele capaciteit uitbreiden.