'Overwerken is voor niemand goed'

De veelplegers onder ons werken gemiddeld een halve dag tot zes uur per week over. Dat is zeker geen stoer, maar ziekelijk gedrag. En het kost de baas nog geld ook.

Wetenschappers keken bijvoorbeeld eens rond in dik dertig Amerikaanse autofabrieken in een periode dat de auto's niet waren aan te slepen. Managers stonden toen voor de keuze: meer fabrieken of een tandje erbij? Voor dat laatste waren klinkende argumenten. Kostenefficiency, strakke bezettingsgraad op het randje van overwerken, of daar overheen. Het resultaat: 167 miljoen dollar schade in zeven jaar tijd omdat talloze auto's, van Ford tot Mazda, moesten worden teruggeroepen. De onderzoekers concludeerden dat langdurig overwerk tot vermoeid personeel leidt en dus tot slechtere auto's en onverwachte miljoenenkosten.

En Britse medische wetenschappers hielden de vinger aan de pols bij tienduizend kantoorambtenaren. Conclusie na jaren meten: er is verband tussen ziekte en overwerk. Wie regelmatig fors overwerkt heeft tot wel 60 procent meer risico op hartaanvallen, angina en ook zelfs dood door hartziekten, dan niet-overwerkers. Stress en te weinig tijd om voor het slapen nog te relaxen zijn belangrijke triggers. Ook stoer op je werk blijven komen terwijl je echt niet lekker bent maakt van je hart een tikkende tijdbom. De onderzochte ambtenaren hadden het te druk om naar de dokter te gaan. Terwijl de huisarts juist bij deze bureautijgers alert moet zijn op signalen als hoge bloeddruk en pijn op de borst.

Er zijn ook andere cijfers. Bijna drie miljard dollar is het wereldwijd opererende it-bedrijf Pivotal Software waard. Deze programmeurs werken voor BMW, eBay en Twitter. Ze hebben twee opvallende succesfactoren. Iedereen is 's ochtends op tijd. Daar is een trucje voor. Voor de werkdag begint kun je er gratis ontbijten. En om exact zes uur 's avonds moet het hele kantoor leeg zijn. Want: ,,Programmeurs leveren geen goed werk af als ze moe zijn", zegt topman Rob Mee.

Een goed financieel advies is op tijd naar huis gaan. En voor wie het risico op 'levensgevaarlijk ziek door overwerk' onvoldoende motivatie is, halen de medisch onderzoekers nog een filosofisch receptje aan van de Engelse dwarsdenker Bertrand Russell: 'Als ik arts was, zou ik iedereen die werk belangrijk vindt, vakantie voorschrijven.'