Politici blijven populair in bedrijfsleven

Jan Peter Balkenende gaat zijn adresboekje opnieuw te gelde maken. Hij is voorgedragen als commissaris bij ING, evenals Hans Wijers, de oud-minister van Economische Zaken en oud-topman van AkzoNobel. Daarmee zetten de oud-bewindslieden een lange traditie voort.

Peet Vogels 16-03-17, 16:36 Laatste update: 17-03-17, 06:22

Hun deskundigheid geeft de doorslag, niet het feit dat het oud-politici zijn.

Oud-politici zijn gewild in het bedrijfsleven. Balkenende is na Wim Kok al de tweede ex-premier die de ING-bestuurders komt controleren. De keuze is opvallend, want Balkenende heeft geen bestuurservaring bij grote bedrijven. Hij werkte de afgelopen jaren weliswaar bij Ernst & Young, maar dat was als adviseur, niet als bestuurder.

Gebrek aan bedrijfservaring bij Balkenende is geen probleem voor ING, zijn premierschap telt. ,,Hij heeft grote bestuurservaring en beschikt over een groot internationaal netwerk’’, licht de woordvoerder van ING de keuze toe. ,,Wij zijn een internationaal bedrijf en dergelijke contacten zijn waardevol voor ons.’’

Actueel

Een betrokkene bij ING wijst op de rol van oud-premier Wim Kok, die eerder commissaris was bij ING. ,,Daar hebben we veel profijt van gehad. Vooral van zijn kennis van ingewikkelde internationale onderhandelingen. Zo iemand kent veel mensen en kan de juiste personen bellen om zaken vlot te trekken of de juiste mensen aan tafel te krijgen.’’ Met Balkenende hoopt ING een meer actueel netwerk aan contacten binnen te halen.

De voorgenomen benoeming van Balkenende en Wijers lijkt niet omstreden. Oud-minister en eerder commissariatenverzamelaar Willem Vermeend is daar niet verbaasd over. ,,Het zijn beide internationale toppers met deskundigheid op een breed terrein. Hun deskundigheid geeft de doorslag, niet het feit dat het oud-politici zijn.’’

Schijn tegen

Toch wringt de benoeming van politici tot bestuurders bij bedrijven vaak. De overstap van Camiel Eurlings, die direct na zijn ministerschap bij Verkeer en Waterstaat directeur werd bij KLM, viel verkeerd. Zeker omdat hij als minister over KLM ging. Dan heb je al snel de schijn tegen dat je met gunsten een baantje voor jezelf geregeld hebt.

Er was ook veel beroering toen Neelie Kroes een functie kreeg bij Uber, een bedrijf dat ze als eurocommissaris in haar portefeuille had. Toen Uber overhoop lag met diverse Europese landen over de toelating werd Kroes binnengehaald. ,,Daar zijn tegenwoordig gedragscodes voor, dat probleem speelt niet meer'', meent Vermeend.

Trend

De laatste jaren lijkt die trend van politici die overstappen naar het bedrijfsleven toe te nemen. Jan Kees de Jager werd financieel topman bij KPN na zijn ministerschap, Joop Wijn ging naar ABN Amro. Daar kwam hij Gerrit Zalm tegen die eerst nog een paar jaar bij DSB Bank zat na zijn politieke carrière. Wouter Bos kwam na zijn politieke loopbaan terecht bij KPMG.

Maar overstappende politici zijn van alle tijden blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht. Tussen 1950 en 1999 bekleedde de helft van de politici een functie in het bedrijfsleven na de politieke carrière. Dat aantal is door de jaren heen stabiel. Vooral ministers en staatssecretarissen van Financiën en Economische Zaken zijn populair. Als naar partijen gekeken wordt zijn vooral VVD’ers en CDA’ers verzamelaars van bestuursfuncties en commissariaten.