‘Privacy wordt geschonden door OV-chipkaart met abonnement’
hoger beroepDe privacy van NS-abonnees wordt geschonden, doordat precies wordt bijgehouden hoe laat, waarvandaan en waarnaartoe zij reizen. Dit stelt Arnhemmer Michiel Jonker, die wil dat de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) de dataverzameling gaat verbieden. Eerder bepaalde de rechter dat de AP uitvoeriger onderzoek moest doen naar de abonnementen. Komende maandag dient het hoger beroep.
Wat is precies het probleem? Sinds het afschaffen van de losse treinkaartjes is anoniem reizen met de trein alleen mogelijk met een anonieme OV-chipkaart. Hierop kan geen kortingsabonnement worden gezet; dat kan alleen op een persoonsgebonden reiskaart. Reizen zonder dat er gegevens van worden bijgehouden is daardoor duurder. Een kortingsabonnement kost eens per jaar zo’n 50 euro, waarna reizen buiten de spits met 40 procent korting mogelijk is.
Alleen mensen met geld kunnen nu privacy kopen
Jonker, die in de zaak wordt gesteund door de onafhankelijke stichting Privacy First, is kritisch over de dataverzameling van NS. ,,Deze gegevens kunnen tegen iemand gebruikt worden, en dat gebeurt soms ook al. Als algoritmes een verdacht patroon zien, kan er zelfs een controleur naar je toe gestuurd worden.” De keuze om niet gevolgd te worden, door geen abonnement te nemen, is volgens Jonker niet een echte keus. ,,Alleen mensen met geld kunnen nu privacy kopen. Voor de NS is in Nederland bovendien geen gelijkwaardig alternatief.”
Data liegen (niet)
Volgens de Arnhemse privacyvoorvechter is het gevaar bovendien dat dit soort data als objectieve waarheid wordt gezien: data liegen niet. Toch klopt dat niet volgens Jonker. ,,Stel dat iemand de ene week een tripje naar Duitsland maakt met de trein en terugkeert in iemands auto. De week erna gaat diegene met de auto naar Duitsland en reist enkele dagen later per trein terug. Door de data lijkt het dan alsof hij een week lang in het buitenland vakantie heeft gevierd. Heeft diegene een uitkering, dan kan hij worden gekort.”
Volgens Jonker ontstaat zo een systeem waarin mensen zelf hun onschuld moeten bewijzen, bijvoorbeeld door nóg meer data aan te leveren – denk aan pinbetalingsgegevens die ook je locatie aangeven. ,,Dat is precies het omgekeerde van wat we in onze democratie willen: we moeten juist onschuldig worden geacht tot het tegendeel bewezen wordt.”
Omdat de Autoriteit Persoonsgegevens de privacywaakhond van de overheid is, probeert Jonker daar verhaal te halen. De AP is niet kritisch genoeg, zegt hij. ,,Belangen van burgers worden door de AP vaker onder het vloerkleed gemoffeld. Ik vermoed dat dat komt doordat de toezichthouder onder druk staat van ministers en lobby’s. Met deze zaak moet de AP wat mij betreft onder ogen zien wat haar werkelijke taak is: de burger beschermen.”
Scherpe keuzes
Belangen van burgers staan bij ons altijd bovenaan
Een woordvoerder van de AP herkent zich niet in de beschuldiging van Jonker. ,,Belangen van burgers staan bij ons altijd bovenaan.” De autoriteit ging zelf in beroep tegen de uitspraak van de rechter omdat ze haar eigen object van onderzoek wil kiezen. ,,We zijn klein, dus moeten we vaak scherpe keuzes maken. De uitspraak van de rechter verplicht ons tot het onderzoek naar de NS, terwijl wij zelf daar niet voor zouden kiezen. Dit raakt dus aan onze onafhankelijke werkwijze.”
De NS geeft aan dat zij als bedrijf maandag niet voor de rechter staan, en er dus niets over kunnen zeggen. Over de dataverzameling zegt een woordvoerder: ,,Wij leven alle regels na en kunnen zelf helemaal geen gegevens inzien. In Nederland is dat heel strak geregeld.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMRecords
600 nieuwe zwembaden per dag in Frankrijk: ‘Kroon op levensstijl’
In Frankrijk is in bijna elke straat minimaal één zwembad te vinden. Het is al lang geen luxeproduct meer voor alleen rijke Fransen in villa’s aan de Côte d’Azur. -
PREMIUMMet video47
Terwijl de bierprijs stijgt, boekt Heineken meer winst dan vóór corona
Bierdrinkers moeten nog zeker een jaar rekening houden met prijsstijgingen. Terwijl brouwer Heineken meer winst maakt dan vóór corona, voorspelt topman Dolf van den Brink alweer duurder bier op het terras en in de winkel. -
PREMIUM
Kies de regenton die bij jou past en laat die regen maar komen
Planten water geven, ramen lappen en zelfs de wc doorspoelen: je kunt een hoop doen met regenwater. Maar dan moet je het wel eerst opvangen. Een regenton biedt de oplossing. -
Winkels verkopen minder, maar boeken hogere omzet door inflatie
Winkels hebben in het tweede kwartaal minder verkocht dan in dezelfde periode een jaar geleden. Door doorgevoerde prijsverhogingen leverden de verkochte producten wel meer op, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). -
Boetegevaar voor SUV's en Tesla-rijders in Duitsland
Eigenaren van een SUV en sommige Tesla-modellen lopen in Duitsland het risico op een bekeuring. Ze zijn bij wegversmallingen in overtreding als ze op de linkerbaan rijden.
-
PREMIUM
Dankzij Eindhovense chips kunnen Chinezen rijden in een robotaxi, zónder chauffeur dus
Een taxi die inzittenden netjes aflevert op bestemming, zonder dat er een chauffeur aan te pas komt. Vanaf maandag kan het in twee Chinese steden, dankzij chips van NXP uit Eindhoven. -
Koken & Eten
Bramen uit de natuur plukken? Hier moet je op letten voor je begint
In augustus en september is het bramenseizoen, wat betekent dat je ze weer in overvloed in de natuur kunt vinden. Sommige mensen gaan er dan ook op uit om ze te plukken. Maar kun je dit zonder risico’s doen? Hier moet je eerst even op letten voordat je aan het plukken slaat. -
PREMIUM
Alleen goed salaris is niet meer genoeg: werkgevers bieden allerlei lokkertjes aan
Veel bedrijven zijn naarstig op zoek naar personeel. Mensen lokken met huisvesting of kinderopvang kan helpen, denken woningmarkt- en arbeidsmarktexperts. Maar het staat allemaal nog wel in de kinderschoenen.