Sancties VS kunnen ook Nederland veel schade berokkenen

De Nederlandse handel met Iran is de laatste jaren razendsnel gegroeid. Vooral de export stijgt met tientallen procenten, sinds de sancties zijn opgeheven. Een nieuwe boycot van de Amerikanen kan dan ook veel schade aanrichten. 'Amerikaanse bedrijven worden amper getroffen'.

Sander van Mersbergen 09-05-18, 20:06

Vorig jaar exporteerden Nederlandse bedrijven voor het eerst voor meer dan een miljard euro aan producten naar Iran, blijkt uit cijfers van het CBS. Geraffineerde olie levert het meeste op (244 miljoen), gevolgd door allerhande machines en pompen (126 miljoen) en turbinemotoren (120 miljoen). Ook medische apparatuur scoort goed, de export daarvan is goed voor 72 miljoen euro.

Andersom importeert Nederland voor 591 miljoen euro uit Iran. De import bestaat voor het leeuwendeel uit ruwe olie, en daarnaast nog wat groenten en fruit en specerijen.

Zowel de invoer uit als de uitvoer naar Iran groeien hard sinds de sancties tegen het land begin 2016 werden opgeheven. In de eerste drie maanden van dit jaar was de export naar het land bijvoorbeeld alweer twee zo groot als in de eerste drie maanden van 2017.

De handel met het land in het Midden-Oosten komt dus net lekker op gang. En net op dat moment dreigt het opzeggen van het akkoord door de Amerikaanse president Donald Trump roet in het eten te gooien. De Amerikanen willen weer een handelsboycot voor Iran, en ook Europese bedrijven zouden zich daaraan moeten houden. Anders zouden ook zij getroffen worden door Amerikaanse sancties, is de boodschap.

Uitzonderingen

Carl Bildt on Twitter

US Iran sanctions are hardly hitting any US companies, but aim primarily at European ones. This is a behavior with secondary sanctions that EU in the past has considered to be utterly unacceptable.

Volgens eerste berichten krijgen bedrijven 90 tot 180 dagen om commerciële deals met Iran te beëindigen, meldt persbureaus AP. Welke bedrijven precies getroffen zullen worden, is nog onduidelijk. Voor sommige sectoren zouden uitzonderingen gemaakt worden.

In Europa wekt het Amerikaanse handelen veel wrevel. De Europese leiders spraken zich al uit tegen het opzeggen van het akkoord. Carl Bildt, voormalig premier van Zweden en nu hoofd van denktank ECFR, stelt bovendien dat de Amerikanen met de boycot vooral Europese bedrijven pijn doen. ,,De sancties raken amper Amerikaanse bedrijven, maar vooral Europese."

Hij noemt het gedrag van de VS 'uiterst onacceptabel'. Onder meer de Europese vliegtuigbouwer Airbus, dat voor 19 miljard vliegtuigen aan Iran verkocht, en het Franse oliebedrijf Total, dat een deal ter waarde van 5 miljard euro sloot, dreigen hard te worden getroffen.

Hans de Boer, voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW, zegt dat het besluit van de VS tot extra onzekerheid leidt. ,,Ondernemers kunnen niet veel anders dan zich neerleggen bij de overwegingen en uitkomsten van de internationale politiek. Ondertussen betekent dit wel dat de handelsrelatie tussen Nederland en Iran sterk wordt belemmerd."

Belang

Het belang van Iran moet ook weer niet overdreven worden: er zijn nog altijd 48 landen die meer spullen van ons kopen. Maar dat Nederland potentie ziet, is wel duidelijk. Eind juni is er bijvoorbeeld een handelsmissie gepland naar het voormalige Perzië. Die is speciaal bedoeld voor kennisinstellingen.

,,De Iraanse markt is uitermate interessant voor kennissamenwerking", valt te lezen op de website van rvo.nl. ,,Iran kent een jonge en hoogopgeleide bevolking en vormt met ruim 80 miljoen inwoners en tientallen universiteiten een potentieel veelbelovende kennispartner. Sinds het nucleaire akkoord (juli 2015) is het handelsvolume tussen Nederland en Iran meer dan verdubbeld en met de verwachte economische groei (5% per jaar) zal dat verder toenemen."