Shell trekt zich terug uit Rusland vanwege oorlog Oekraïne, ‘Chinese bedrijven zullen in gat springen’

In een verklaring laat Shell weten van plan te zijn al zijn samenwerkingsverbanden met staatsgasbedrijf Gazprom te beëindigen. ,,We zijn geschokt door het verlies van levens in Oekraïne door een zinloze daad van militaire agressie die de Europese veiligheid bedreigt”, stelt topman Ben van Beurden. ,,Onze beslissing om te vertrekken is er een die we met overtuiging nemen. We kunnen – en zullen – niet toekijken.”

Al die aandelen in samenwerkingsverbanden stonden eind vorig jaar voor ongeveer 3 miljard dollar bij Shell in de boeken. Omgerekend is dat zo’n 2,7 miljard euro. Het olie- en gasconcern denkt dat de verkoop minder oplevert dan de boekwaarde en dat het dus een verlies erop lijdt. 

Shell telt meer dan vijfhonderd medewerkers in Rusland en is betrokken bij verschillende projecten. Zo heeft het concern een belang van 27,5 procent in een groot project voor vloeibaar gemaakt aardgas (lng) in het oosten van Rusland, genaamd Sakhalin-II. Dat project is eigendom van Gazprom. Andere aandeelhouders zijn de Japanse handelshuizen Mitsui en Mitsubishi. Vorig jaar verdiende Shell aan dit project alleen al 700 miljoen dollar, of circa 625 miljoen euro.

Daarnaast werkt Shell aan projecten in het westen en noordwesten van Siberië, eveneens via belangen. Ook is Shell geldschieter van de omstreden gaspijplijn Nord Stream 2 die loopt van Rusland naar Duitsland via de Oostzee.

Door het vertrek van Westerse bedrijven als Shell en BP verliest Rusland vooral de toegang tot de technologische kennis van die bedrijven, stelt energie-analist en voormalig Shell-medewerker Jilles van den Beukel. ,,De Russen zijn bijvoorbeeld niet zo sterk in lng-technologie, zoals in het Sakhalin II-project. Dus dat doet ze wel zeer.”

Aan de andere kant geeft het Westen nu ook steeds meer van positie in Rusland prijs. ,,Rusland schuift in zijn olie- en energiebeleid al een tijd op richting China en Azië, dat zal nu in een stroomversnelling komen. Deze deelnemingen die Shell en anderen gaan verkopen, zullen voor relatief laag bedrag worden overgekocht door Chinese en Aziatische bedrijven", denkt Van den Beukel. 

Shell was al voor de Russische Revolutie van 1917 actief in Rusland. Ten tijde van het communistische bewind werden de bezittingen van Shell door de staat genationaliseerd. Pas in 1983 keerde de onderneming terug met een kantoor om de belangen van het bedrijf te vertegenwoordigen. In 1992, na de val van de Sovjet-Unie, begon Shell er weer met echt fysiek werk door een smeermiddelentak op te zetten in het land.

De Britse minister van Economische Zaken Kwasi Kwarteng liet weten de beslissing van Shell te verwelkomen. ,,Shell heeft de juiste beslissing genomen om zijn belangen in Rusland te verkopen. Er is nu een sterke morele plicht voor Britse bedrijven om Rusland te isoleren”, aldus Kwarteng. ,,Deze invasie moet een strategische mislukking worden voor Poetin.”

Bekijk hier onze video’s over de oorlog in Oekraïne: