Stijging energieprijzen veel hoger dan gedacht: 86 procent omhoog

Een huishouden met gemiddeld energieverbruik is dit jaar liefst 2800 euro aan energie kwijt, stelt het CBS op basis van de tarieven van januari. Dat is 1321 euro meer dan op basis van de prijzen in januari 2021. De prijsspurt wordt veroorzaakt door wereldwijd gestegen gas- en stroomprijzen. Beiden stegen afgelopen jaar met bijna 350 procent. 

De schade wordt nog enigszins beperkt doordat het kabinet Nederlanders eenmalig met ruim 400 euro per huishouden compenseert. De totale energierekening valt hierdoor uiteindelijk ‘slechts’ 86 procent hoger uit.

Volgens Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS, slaan de torenhoge energieprijzen een ‘stevige knauw’ in de koopkracht van mensen. ,,Een gemiddeld huishouden betaalt 110 euro per maand meer voor gas en licht dan vorig jaar. Zeker bij lagere inkomens komt dit keihard aan. Zij hebben elke maand een groot deel van hun inkomen nodig om hun vaste lasten te betalen.” 

Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij:

Voor hogere inkomens is de schade doorgaans minder groot, stelt Van Mulligen. ,,De meeste Nederlanders hebben tijdens de coronapandemie beduidend minder uitgegeven en konden tientallen miljarden euro's sparen. Dat maakt de prijsstijging echter niet minder vervelend.”

De gestegen prijzen treffen nog lang niet alle Nederlanders. Ruim de helft van de acht miljoen huishoudens heeft zijn of haar energieprijzen voor langere tijd vastgezet, blijkt uit cijfers van toezichthouder ACM. Wel zagen twee miljoen huishoudens dat vaste contract afgelopen jaar aflopen. Circa 3,5 miljoen Nederlanders bezitten daarnaast een variabel contract. Bij hen stijgen de tarieven in ieder geval iedere juli en januari.

_{Tekst gaat verder na de foto}

Grote kostenverschillen bestaan er verder per type woning. Mensen met een slecht geïsoleerd huis dat energie vreet, zijn het meest de pineut. Een gezin met oude vrijstaande woning ziet de energierekening verdubbelen. Een alleenstaande met klein modern appartement is slechts 70 procent duurder uit. Gezinnen in een matig geïsoleerd rijtjeshuis betalen ruim 80 procent meer voor gas en licht.

De gestegen energietarieven drijven de inflatie op tot ongekende hoogte. Die bedroeg afgelopen januari 6,4 procent, meldde het CBS vorige maand. Dat is het hoogste niveau in veertig jaar. ,,Daar zit wel de volledige stijging van energie al in verwerkt,” aldus hoofdeconoom Van Mulligen. 

_{Tekst gaat verder na het beeld}

Het CBS biedt nog wel een sprankje hoop. Door betere isolatie, klimaatverandering, zuinigere apparatuur en opwekken van eigen stroom middels zonnepanelen daalt het energieverbruik van Nederlanders gemiddeld met enkele procenten per jaar. ,,Het is de verwachting dat deze trend op de lange termijn doorzet, waardoor de gemiddelde jaarlijkse energierekening zal dalen.”