Trump stelt importheffing in op staal en aluminium uit EU

De VS en de EU kwamen de laatste tijd niet dichter tot elkaar en Cecilia Malmström, de Europese Commissaris voor handel, kreeg steeds meer signalen uit Amerika dat de Europese uitzonderingspositie per 1 juni niet opnieuw wordt verlengd.

In maart voerde Trump invoertarieven van 25 procent in op buitenlands staal en 10 procent op aluminium vanwege 'de nationale veiligheid'. Buurlanden Canada en Mexico werden direct uitgezonderd van de maatregel, en na wekenlang intensief overleg ook de EU. De uitzondering voor de EU en de andere bondgenoten zou op dinsdag 1 mei aflopen, waarna nog een maand uitstel werd verleend.

Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, noemt deze dag een 'slechte dag voor de wereldhandel'. Juncker vindt de heffingen 'totaal onacceptabel'. ,,Ik ben bezorgd over dit besluit. Wij denken dat deze unilateraal opgelegde tariefsverhogingen ongerechtvaardigd zijn en strijdig met de WTO-regels. Dit is puur en onvervalst protectionisme.''

Juncker kondigde direct aan met tegenmaatregelen te komen. Zijn collega Cecilia Malmström reageerde met de mededeling dat de Europese Unie de zaak aanhangig zal maken bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO). ,,Wij gaan nu vergeldingsmaatregelen nemen en zullen alle noodzakelijke stappen zetten om onze Europese markt te beschermen.'' Volgens haar zijn de heffingen een inbreuk op de WTO-regels. De Europese tegenmaatregelen zullen rond 17 juni ingaan. 

De EU had al eerder gedreigd met represailles als de heffingen ingaan. Voor staal en aluminium gaat het dezelfde tarieven rekenen als de VS. Daarnaast komen er nieuwe importtarieven op typisch Amerikaanse producten als jeans, Harley Davidson-motoren en pindakaas.

Mexico heeft ook al tegenmaatregelen bekendgemaakt naar aanleiding van het heffingsbesluit van Trump. Dat land komt met heffingen op staal, varkensvlees en sommige voedingswaren.

De Amerikaanse minister van Handel Wilbur Ross zegt niet bang te zijn voor tegenmaatregelen. Hij denkt dat ze weinig invloed zullen hebben op de Amerikaanse economie. Ook denkt hij dat de relaties met de getroffen landen er niet onder zullen lijden.

Nederland dreigt wel één van de grootste slachtoffers te worden, omdat het na Duitsland de tweede staalexporteur op Amerika is. Volgens ondernemersclub VNO-NCW is de beslissing van Trump met name voor Tata Steel IJmuiden schadelijk. Veel mensen in Noord-Holland zijn daar voor hun baan van afhankelijk. ,,De Amerikanen schieten hiermee bovendien in eigen voet, want Tata levert producten die de VS nodig heeft'', zegt werkgeversvoorman Hans de Boer.

Tata IJmuiden is goed voor zo’n 10 procent van de exportwaarde van 6,4 miljard euro. VNO-NCW is ook zeer ongerust over verdere escalatie van het conflict nu Trump extra maatregelen tegen de Europese auto-industrie gaat onderzoeken. Juist Nederland heeft veel toeleveranciers voor de auto-industrie en kan zo hard geraakt worden.

De Boer: ,,Van protectionisme en extra invoerheffingen is nog nooit een land en zijn burgers wijzer geworden. Het is dan ook belangrijk dat nu zowel EU als de VS het hoofd koel houden en zorgen dat de situatie niet verder escaleert.''

De inschatting van economen van ING en ABN Amro is dat consumenten vrij weinig zullen merken van de importheffing. Nederlandse bedrijven exporteren relatief weinig naar de Verenigde Staten, stelden zij eerder.  

D66-Europarlementariër Marietje Schaake noemde de maatregelen tegen Europa roekeloos en schadelijk voor wereldwijde handelsafspraken. ,,Trump kiest voor escalatie in plaats van dialoog. Bij dit besluit is niemand gebaat. De transatlantische relatie loopt een flinke deuk op en ook bedrijven en consumenten worden in grote onzekerheid gestort.''

Agnes Jongerius, Europarlementariër namens de PvdA, denkt dat de handelsbarrières tegen de import van staal en aluminium wel eens voor een kettingreactie kunnen zorgen, waardoor nog veel meer sectoren aan beide kanten van de oceaan geraakt worden. Het zijn vooral werknemers die hier het slachtoffer van worden, zegt ze.

Instellingen als het Internationaal Monetair Fonds en de Oeso hebben onlangs nog gewaarschuwd dat een golf van protectionistische maatregelen het grootste risico is voor de wereldwijde economische groei. 

Als er een handelsoorlog ontstaat, kan dit ook Nederland pijn doen, denkt sectoreconoom Casper Burgering van ABN Amro. ,,Dat zal de wereldeconomie geen goed doen. Nederland is een open economie, dus wij zullen daar relatief veel van merken.''