Verloop personeel bedreigt voortbestaan zorginstellingen
Het personeelstekort in de zorg loopt uit de hand. Vooral bij de geestelijke gezondheidszorg en de jeugd- en ouderenzorg is het probleem acuut.
Accountants- en adviesorganisatie EY concludeert in haar jaarlijks onderzoek naar de financiële situatie in de zorg dat het bestaan van zorginstellingen flink onder druk staat door het personeelstekort. ,,Wat we zien is dat het ziekteverzuim en het verloop onder het personeel al jaren toeneemt. In de geestelijke gezondheidszorg (ggz), jeugd- en ouderenzorg is het verloop gemiddeld 15 procent. Dat is zorgwekkend'', zegt Rob Leensen, partner bij EY.
Dat grote verloop is terug te voeren op het personeelsgebrek en de daarbij horende werkdruk in de sector. ,,Kijk naar de jeugdzorg. Daar zijn de tarieven met 30 tot 40 procent gedaald. Maar er wordt nog evenveel zorg verleend. Dat betekent dat de productiviteit en daarmee de werkdruk enorm is gestegen."
Niet voor niets dat het personeel in de jeugdzorg gisteren woedend naar Den Haag trok om te protesteren tegen de werkdruk en de bureaucratie. Want veel tijd van zorgverleners gaat tegenwoordig op aan het verantwoorden van de uitgaven en de behandelingen. Zo'n 30 procent van hun tijd zijn de hulpverleners tegenwoordig bezig met formulieren invullen in plaats van zorg verlenen.
De toegenomen werkdruk is een van de redenen dat personeel afhaakt. ,,Die mensen zoeken een baan buiten de sector, dus die ben je kwijt'', verduidelijkt Leensen. In een eerdere enquête onder haar leden zag zorgvakbond V&VN dat 70 procent van de verplegenden en verzorgenden ontevreden is over het salaris. Ze vinden dat ze te weinig verdienen gezien de zwaarte van het beroep.
Kijk naar de jeugdzorg. Daar zijn de tarieven met 30 tot 40 procent gedaald. Maar er wordt nog evenveel zorg verleend
Vechtmarkt
Zij kunnen nu profiteren van de schaarste. ,,De personeelsmarkt in de zorg is een echte vechtmarkt geworden'', zegt Leensen. ,,Rijke instellingen betalen meer dan de cao-lonen om mensen binnen te krijgen of te behouden. Daarnaast gaan veel mensen als zzp'er aan de slag of laten ze zich inhuren via een detacheringsbureau. Dat gaat tegen hogere tarieven.''
Dat leidt tot hogere kosten die ten koste gaan van het rendement. En daar zit een gevaar in, zegt Ralph Poulssen, specialist in de financiering van de gezondheidszorg bij EY. ,,Je ziet dat banken scherp naar het personeelsverloop kijken. Ze zijn bang voor de continuïteit van de instelling. Dat maakt ze huiverig om nieuwe financiering te geven.''
Zonder financiering voor bijvoorbeeld nieuwe technieken of modernere gebouwen raakt een instelling nog verder achter op de concurrentie en komt het voortbestaan op den duur in gevaar. ,,Dat zou tot minder aanbod van zorg in een regio kunnen leiden. Het is een ontwikkeling die de verkeerde kant op kan gaan'', waarschuwt Poulssen.
Opleiden
Dat extra personeel is er simpelweg niet. Dat moet nog opgeleid worden. Maar daar is onvoldoende capaciteit voor
Sowieso hebben veel zorginstellingen het moeilijk. De tarieven, en daarmee de inkomsten dalen, terwijl met name de personeelskosten oplopen. Dat zet de rendementen van instellingen onder druk. Een deel van de zorginstellingen maakt nu al verlies.
De overheid wil het personeelstekort aanpakken. Voormalig staatssecretaris Van Rijn stelde 2,1 miljard extra beschikbaar tot 2021 voor meer personeel in de ouderenzorg. Dit jaar gaat het om 435 miljoen euro extra. Geld alleen gaat het probleem niet oplossen, waarschuwt Leensen. ,,Dat extra personeel is er simpelweg niet. Dat moet nog opgeleid worden. Maar daar is onvoldoende capaciteit voor.''
EY vreest dat het volgend jaar een slagveld wordt op de personeelsmarkt. ,,Dan krijgen de instellingen ruim 600 miljoen extra voor nieuw personeel. Ze moeten dan aantonen dat ze het geld ook daadwerkelijk aan nieuw personeel uitgeven. Wij vrezen dat het tot een explosie in de personeelskosten gaat leiden, want dat is er niet.'' Personeel binnenhalen kan dan alleen door het elders weg te kopen. En veel vraag en weinig aanbod leidt tot hogere prijzen, in dit geval hogere beloningen voor werknemers.
Imagoprobleem
Leensen denkt dat de zorgsector ook zijn imago moet verbeteren om meer mensen te trekken. Verhalen over elk weekend moeten werken, op vakantie worden gebeld of je alsjeblieft kan komen, of alleen op een groep van vijftig bejaarden staan, maken het vak niet populair. Die imagoverbetering moet snel komen. De komende jaren heeft de zorgsector 126.000 extra mensen nodig.
Voor de lange termijn dreigt nog een ander probleem. Veel instellingen maken nu nog winst dankzij de vergoeding die ze krijgen voor het vastgoed, de gebouwen. ,,Op de zorgexploitatie verdienen ze niks of er moet zelfs geld bij'', zegt Leensen. Maar de vergoeding voor het vastgoed wordt lager in de toekomst. Dat brengt de financiële gezondheid van sommige instellingen in gevaar.
Het gaat niet in de hele zorgsector slecht, benadrukt Poulssen. De onderlinge verschillen tussen instellingen zijn erg groot. Met name in de curatieve zorg, zoals ziekenhuizen en UMC's, zijn de financiële prestaties nog steeds redelijk tot goed.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMConsuminderen228
Experts voorspellen ‘crash van het systeem’ als we zo doorgaan: ‘Leef gezond en betaal belasting’
Personeelstekort, stikstofcrisis, klimaatverandering. We lopen in ons land met zijn allen tegen grenzen aan. Maar intussen willen we niks opgeven. Experts voorspellen ‘een crash van ons systeem’ als we zo doorgaan. -
Bitcoin duikt onder de 20.000 dollar
De bitcoin heeft verder aan waarde verloren en is vanmorgen onder de 20.000 dollar gezakt. Dat is voor het eerst in anderhalf jaar tijd. Sinds het begin van dit jaar is de waarde van de belangrijkste digitale munt flink gedaald, maar de afgelopen week was sprake van een crash. -
Kan 't goedkoper?
We betalen minder voor een fles allesreiniger, maar het kan nóg goedkoper
De prijzen stijgen, ook die van onze boodschappen. Elke week bekijken we één product. Betaal je er meer voor en is er een manier om te besparen? Vandaag: allesreiniger. -
Energierekening
Valentijn (38): ‘Een groot deel van mijn energiekosten wordt vergoed door mijn werkgever’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Valentijn (38) uit Leeuwarden. -
181
Oproep bedrijfsleven: Neem basisregels weer in acht tegen corona
Ondernemersorganisaties roepen iedereen op zich weer aan de basisregels te houden om het oplopende aantal coronabesmettingen te beperken. ‘Thuiswerken bij klachten en goed ventileren: het is allemaal weer belangrijk nu het aantal coronabesmettingen in Nederland oploopt en de vakantieperiode zelfs nog moet beginnen’, stellen VNO-NCW en MKB-Nederland.
-
KLM lost laatste deel lening Nederlandse staat af
Luchtvaartmaatschappij KLM heeft de lening die het eerder kreeg van de Nederlandse staat om door de coronacrisis te komen volledig afgelost. De maatschappij maakte bekend het laatste deel van 277 miljoen euro naar Den Haag te hebben overgemaakt. -
podcast
Corina: ‘Ik was blij met de diagnose, er is geen grotere hel dan onverklaarbare kinderloosheid’
Een zwangerschap leidt niet altijd tot een blakende, gezonde baby: per jaar verliezen in Nederland zo’n 25.000 vrouwen een ongeboren kindje. In de podcast Miskraammonologen, een productie van Ouders van Nu, AD en de regionale titels, hoor je de persoonlijke verhalen van deze vrouwen. -
Grote manifestatie van jeugdzorgwerkers in Den Haag
Jeugdzorgwerkers uit heel Nederland houden vanmiddag een manifestatie aan het Lange Voorhout in Den Haag. Ze voeren actie om de werkdruk en de administratieve rompslomp in de jeugdzorg te verlagen.