Weer fipronil in eieren: hoe kan dat en wanneer houdt het op?
De nieuwe fipronilbesmetting is voor de eiersector een flinke domper. Hoe kan het giftige bestrijdingsmiddel tegen bloedluis nu weer in eieren opduiken? En wat zijn de gevolgen? Vijf vragen over de kwestie.
1. Hoe kan zoveel maanden later weer fipronil in eieren opduiken?
Dat is inderdaad de vraag. Waarschijnlijk zijn de nieuwe kippen van boer Jos Kienhuis uit het Twentse Tilligte besmet geraakt via hun voorgangers. Die werden in augustus vorig jaar geruimd. De stal is daarna smetteloos schoongemaakt. De eieren van de nieuwe kippen die erin kwamen, zijn vervolgens twee keer bemonsterd. Ook de laatste keer, in december, was er niks aan de hand. Uit een steekproef in de supermarkt bleek afgelopen week echter dat er toch weer fipronil in de eieren van Kienhuis zat. Zijn ruim 3000 biologische kippen zijn inmiddels geruimd.
,,De nieuwe kippen hebben de fipronil waarschijnlijk binnengekregen door in de grond te pikken waar nog besmette mest van de oude kippen in zat'', zegt Eric Hubers van boerenbond LTO. ,,Door het mooie weer lopen ze nu massaal buiten.''
De gifstof kan ook via het schoonmaakwater uit de stal in de bodem terecht zijn gekomen, stelt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). ,,De bron van de besmetting zijn we nu aan het onderzoeken.''
Maandagmiddag werd duidelijk dat de kippen bovendien al besmet waren met fipronil toen Kienhuis ze kocht.
De nieuwe kippen hebben de fipronil waarschijnlijk binnengekregen door in de grond te pikken waar nog besmette mest van de oude in zat
Dat de Twentse kippen opnieuw tegen bloedluis behandeld zouden zijn met de verboden insecticide waarmee het bedrijfje Chickfriend de eiersector vorige zomer in een crisis stortte, gelooft in elk geval niemand.
2. Moeten we dan vrezen voor eieren van kippen die buiten lopen?
Nee, zegt de NVWA. ,,Dit lijkt een incident. We monitoren nog steeds intensief of eieren fipronil bevatten.'' Sinds vorige zomer neemt de voedselwaakhond elke twee weken ruim honderd monsters van elk twaalf eieren op verschillende locaties. Tot nu toe zijn geen concentraties ontdekt die een gevaar vormen voor de volksgezondheid.
Boer Kienhuis heeft de 'pech' dat hij veel bomen in zijn kippenwei heeft, zegt Hubers van LTO. ,,Ideaal voor de kippen, en precies zoals de maatschappij dat graag ziet. Maar de bomen houden de zon tegen, terwijl fipronil juist wordt afgebroken door uv-straling.''
Sommige getroffen eierboeren met een vrije uitloop hebben een laagje grond in de ren laten afgraven, zegt Hubers. ,,Anderen hebben buiten grondmonsters laten nemen. In dit geval zijn alleen monsters genomen in de stal en de eieren. Die waren schoon.''
3. Wat zijn de gevolgen van deze besmetting?
Voor Kienhuis en zijn familie is het een drama. Voor de tweede keer in negen maanden zijn hun stal en weiland leeg. Maar ook voor andere pluimveehouders en eierbedrijven is het een flinke domper, zegt Hubers. ,Dit doet ons imago geen goed. Mensen worden misschien toch weer ongerust of ze nog veilig een eitje kunnen eten.''
4. Zijn er mensen ziek geworden van de fipronileieren?
Voor zover bekend niet. Of de Twentse fipronileieren een gevaar voor de volksgezondheid waren, kon de NVWA maandag nog niet zeggen. Uit voorzorg zijn de eieren in elk geval teruggehaald uit de supermarktschappen.
5. Houdt die hele fipronilcrisis nog een keer op?
Vast. Maar de gevolgen etteren nog wel even na. Tien getroffen kippenbedrijven zijn nog altijd geblokkeerd, meldt de NVWA. Niet omdat daar nog altijd 'gifkippen' rondlopen, zegt Hubers van LTO. ,,Die zijn geruimd. Maar deze boeren hebben geen geld meer voor nieuwe kippen, of beraden zich over hun toekomst. Zo lang zij geen actie ondernemen, blijven hun stallen formeel geblokkeerd.''
De juridische nasleep gaat waarschijnlijk nog jaren duren. De kippenboeren hebben de NVWA voor de rechter gesleept om een vergoeding te eisen voor hun miljoenenschade, omdat de toezichthouder in hun ogen 'nalatig en onzorgvuldig' heeft gehandeld.
De sector en de voedselwaakhond wachten daarom vol spanning op de conclusies van de commissie-Sorgdrager, die de toedracht van de crisis onderzoekt. Naar verwachting komt die eind volgende maand met een rapport naar buiten. Ook de Onderzoeksraad voor de Veiligheid van Pieter van Vollenhoven onderzoekt de fipronilcrisis, maar zijn conclusies laten waarschijnlijk nog tot eind dit jaar op zich wachten.
Een datum voor de rechtszaak tegen de NVWA is nog niet bekend. Evenmin als een datum voor de strafzaak tegen Chickfriend. De verdachte 'kippenvrienden' Martin van de B. in Barneveld en Mathijs IJ. (24) uit Nederhemert wachten hun proces in vrijheid af.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Nieuwe fipronileieren afkomstig van kippen uit geblokkeerd bedrijf
De kippen van de Twentse eierboer waar afgelopen week opnieuw fipronil in eieren werd aangetroffen, waren al besmet toen hij ze kocht. Dat meldt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. -
De beste games voor...
De beste games voor op een feestje: zo krijg je iedereen rondom de televisie
Gamen is meer dan alleen maar schieten of voetballen, en is vaak veel makkelijker om aan te beginnen dan je misschien denkt. In deze rubriek geven we daarom laagdrempelige tips voor games in elke situatie. Vandaag: de beste games voor tijdens een feestje. -
PREMIUM
Tekort aan babyvoeding VS leidt tot paniek: ‘Ik heb nog maar een voorraad voor drie dagen!’
Er heerst groeiende paniek onder Amerikaanse ouders: delen van het land kampen met een nijpend tekort aan babyvoeding. Ouders lengen voeding aan of rijden uren op zoek naar poedermelk. -
PREMIUM
Coronaschulden duwen 50.000 in kern gezonde bedrijven naar afgrond
Zo'n 50.000 in de kern gezonde bedrijven dreigen de komende jaren onnodig failliet te gaan omdat ze geen lening kunnen krijgen. Het Instituut voor Midden en Kleinbedrijf (IMK) denkt een methode te hebben gevonden om dat te voorkomen. -
PREMIUMInterview
Geplaagd Hema maakt na jaren weer winst: ‘Moeten weer gaan doen waar we goed in zijn’
Voorzichtig kruipt de Hema weer uit het dal. De winkelketen maakt weer winst nadat het bedrijf jarenlang enorme verliezen leed, vertelt topvrouw Saskia Egas Reparaz. Maar er is nog een hoop werk te doen waarschuwt ze, om van de Hema weer de winkel te maken van fraaie producten voor een betaalbare prijs. Niet alleen de financiën moesten beter, ook de sokken, de kaasschaaf en de verlengsnoertjes.
-
vraag 't vtwonen
Zo wordt je huis een oase van rust: ‘Dat is echt een basisbehoefte’
In een rustig huis is het fijn thuiskomen na een lange werkdag. Hoe maak je van je huis zo’n serene plek? We vragen het Liza Wassenaar, stylist bij vtwonen. -
KLM krijgt boete van 40.000 euro om niet terugbetalen geannuleerde tickets
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) legt aan drie airlines, waaronder KLM, boetes op voor de slechte naleving van passagiersrechten. Klanten die via het failliete D-reizen hadden geboekt, kregen hun geannuleerde tickets niet terugbetaald. Er is ook een last onder dwangsom opgelegd aan KLM die in totaal kan oplopen tot 500.000 euro. -
Podcast
Nanette en Marlies verloren ongeboren baby: ‘Zoveel liefde voor zo’n ieniemini mensje’
Een zwangerschap leidt niet altijd tot een blakende, gezonde baby: per jaar verliezen in Nederland zo’n 25.000 vrouwen een ongeboren kindje. In de podcast Miskraammonologen, een productie van Ouders van Nu, AD en de regionale titels, hoor je de persoonlijke verhalen van deze vrouwen. Deze week vertellen Marlies en Nanette over hun miskramen.