Neelie Kroes, hier als EU-commissaris in december 2012. Ze is nu adviseur bij Uber. © epa

'Zakkenvullen Europese politici moet ophouden'

Europa moet veel strenger worden voor bijbeunende oud-commissarissen. Die helpen met soms totaal foute en dikbetaalde benoemingen in het commerciële bedrijfsleven het laatste restje geloofwaardigheid van Europa om zeep.

Frans Boogaard 05-10-16, 08:27 Laatste update: 06:02

Terwijl commissievoorzitter Jean-Claude Juncker nog aan het bekijken is hoe hij omgaat met de stinkende erfenis van zijn voorganger José Manuel Barroso, trekt een witheet en briesend Parlement nu al rode lijnen.

De 'afkoelingsperiode' voor oud-commissarissen (de periode waarin ze na hun vertrek zonder toestemming naar het bedrijfsleven mogen overstappen) moet van anderhalf naar minstens drie jaar. Ze moeten ook veel kieskeuriger worden in wat ze aanpakken (geen 'foute' bedrijven) en Brussel zelf moet veel strenger controleren, aldus een overgrote meerderheid gisteren in het Parlement.

Ruggengraat
Nu wordt het vaak aan de eigen integriteit overgelaten of een bedrijf wel of niet kan. ,,Maar bij sommige bestuurders met een ruggengraat van elastiek kan dat niet. Bij een bank als Goldman Sachs, die een belangrijke rol speelde in de uitbraak van de crisis van 2008 en die met foute adviezen Griekenland ten gronde richtte, ga je ook na vijf of twintig jaar niet werken'', aldus Groen-fractieleider Philippe Lamberts.

Hij doelt daarmee op oud-commissievoorzitter Barroso. Die harkte in zijn tien Brusselse jaren 3 miljoen euro bijeen en krijgt nu naar verluidt nog eens dubbel zoveel met adviezen over hoe Londen zonder al te veel kleerscheuren de Brexit doorkomt.

Kroes
Maar het gaat ook over Neelie Kroes, nu adviseur bij taxibedrijf Uber en VS-bankenreus Merril Lynch en al tijdens haar commissariaat via een 'vergeten' bestuurspost aan een Bahama-vennootschap verbonden.

En om oud-klimaatcommissaris Connie Hedegaard, nu milieuadviseur van Volkswagen, dat met vervalste testen miljoenen vuile diesels op de Europese wegen dumpte.

Die hele Barroso-commissie was één grote zooi
SP-Europarlementariër Dennis de Jong

Zooi
In totaal, aldus de Europese bedrijvenwaakhond Corporate Europe Observatory, aanvaardden de 28 oud-commissarissen van Barroso-II 135 nieuwe banen, waarvan zeker 34 betaald. Van het merendeel van overige banen is onduidelijk of ze betaald zijn. ,,Die hele Barroso-commissie was één grote zooi", aldus SP-Europarlementariër Dennis de Jong.

,,Barroso zelf heeft geen flauw benul wat het woord 'integriteit' betekent, en wat Kroes heeft gedaan, is nog erger. Bestuurder zijn bij een Bahama-NV terwijl je commissaris bent, is een directe aanval op het imago van de Commissie.''

Woedend
Overal, of het nu gaat om LuxLeaks, Panama-Leaks of de Bahama-papers, kom je commissarissen tegen, aldus woedende Europarlementariërs gisteravond in een debat waarin vooral Kroes regelmatig over de tong ging. ,,Bij haar aantreden heeft zij tegen ons gewoon gelogen'', aldus de Franse socialiste Pervenche Béres.

Wat er met de in opspraak geraakte commissarissen gaat gebeuren, is nog onduidelijk. De zaak-Barroso ligt bij de ethische commissie, die nu ook mag meewegen dat Barroso al in zijn tijd als commissievoorzitter nauwe banden met Goldman Sachs onderhield. Met Kroes is Juncker zelf in gesprek. EVP-fractieleider Manfred Weber wil de uitkomst daarvan afwachten, De Jong en een flink deel van de sociaaldemocratische fractie niet. Juncker moet hun toegangspas innemen, vinden ze, en bij de Europese rechter vragen om intrekking van hun pensioen.

Over de gedragscode - de 'strengste ter wereld', zoals Brussel tot op de dag van vandaag volhoudt - is het Parlement het nu al eens: die moet snel en grondig op de schop. Daarmee sluit het aan bij de oproep van ngo's, duizenden petitie-ondertekenaars (ook onder Europees ambtenaren), en de Europese Ombudsman, die hier al weken op aandringen.

Rechten
Namens de Commissie riep Eurocommissaris van Economische en Monetaire Zaken Pierre Moscovici het Parlement in algemene termen op tot geduld. ,,Het klopt dat er discutabele situaties zijn, maar we zitten wel in een rechtsbestel, waarin ook de aangevallen personen hun rechten hebben. Wij zijn ermee bezig.''

Hij riep verder op 'niet op de pianist in Brussel' te schieten. ,,We moeten harde verwijten vermijden, vermijden ook dat één instelling wordt verzwakt. Wij zijn een mooie en schone instelling die veel meer doet dan anderen om de ethiek in stand te houden.''