Er moet geld bij voor Muziekgebouw in Eindhoven

Eindhovenaar Mick van Son schreef onlangs in het ED: Niet het Muziekgebouw, maar de gemeente heeft een probleem. Ik ben het daar roerend mee eens. Het is mij al jaren een grote ergernis dat de gemeente Eindhoven wel een muziekcentrum gebouwd heeft, maar de gevolgen daarvan probeert af te schuiven.

In 1951 verscheen een boek van Antoon Coolen als eerbetoon aan en ter nagedachtenis van burgemeester Antoon Verdijk: Groei van een stad. Hij schrijft dat reeds voor de oorlog behoefte was aan een concertgebouw, maar dat de gemeente daar in die turbulente tijd niet de middelen voor kon vinden. Veel later, begin jaren 80, laat de gemeente de mogelijkheden onderzoeken. In 1987 besluit de gemeente een muziekgebouw te ontwikkelen. In het voorjaar van 1988 wordt een even belangrijk besluit genomen over de ontwikkeling van het terrein Heuvel. Het concertgebouw zal daarin opgenomen worden. De bouw start eind 1989 en wordt in een recordtempo voltooid. September 1992 wordt zowel de Heuvel Galerie als het Muziekcentrum Frits Philips geopend. In de tussenliggende jaren wordt uitgeplozen wat het beste is voor de financiering en voor de juridische vorm van het muziekcentrum. Eigendom, huur en wel of niet een gemeentelijke dienst zijn de hoofdvragen.

Voor het antwoord op de vraag naar huur of eigendom moet ook de financiële marktsituatie beoordeeld worden. Daarbij moet men zich realiseren dat er nog maar kort tevoren enorme schommelingen op de financiële markten waren. In de jaren 70 was de hypotheekrente bijvoorbeeld even zelfs 14 procent. In 1985 werd een hypotheek aangeboden voor 8 procent. De rente was ten tijde van de bouw lager, maar het gemeentebestuur had geen indicaties dat deze de volgende jaren structureel lager zou worden én blijven!

Een tweede belangrijke overweging was dat het in eigendom hebben van een groot deel van een gebouw een probleem zou kunnen worden voor bijvoorbeeld het onderhoud of het medegebruik van voorzieningen zoals de parkeergarage. Bij huur zouden mogelijke geschillen tussen twee eigenaars worden voorkomen. Tegen deze achtergrond is het contract toen opgesteld!

Een andere overweging was de inbedding binnen de gemeentelijke organisatie. Door het muziekgebouw min of meer los te maken van de gemeente meende het college de directie de maximale vrijheid te geven om te programmeren naar behoefte. Daarbij is - bij mijn weten - nooit overwogen om er zo goedkoop mogelijk vanaf te komen.

Altijd ging het over gemeentelijke taken met bijbehorende financiering. De behoefte van de grote bedrijven om met name hun buitenlandse personeel een goed cultureel klimaat te bieden, heeft destijds wel degelijk meegespeeld. Ik vind het ongehoord en ernstig te laken dat het gemeentebestuur nu al jaren niet bereid is om de door de jaarlijkse huurverhogingen ontstane tekorten bij te passen. Deze tekorten worden uitsluitend veroorzaakt door het door de gemeente als enige partij gesloten contract. Bij mijn weten was het muziekcentrum destijds nog helemaal geen partij.

Het wordt pas helemaal erg als uit deskundig extern onderzoek blijkt dat de directie niets te verwijten valt. Integendeel, deze heeft steeds verantwoord en verstandig beleid gevoerd en er het maximale uitgehaald. Wie moet dan de consequenties trekken? Dat kan alleen de gemeente zijn. Het wordt hoog tijd dat het gemeentebestuur, het college van B en W voorop, zijn halsstarrige houding laat varen. Ook het vechten voor Brainport houdt in dat er geld bij moet!