Géén dogma’s bij de vrijmetselaars en weefsters

Voor de duidelijkheid: de leden van loge Het Elfde Licht zijn géén vrijmetselaars. Wel zijn er overeenkomsten. De mannen van de vrijmetselarij gebruiken symbolen uit de bouw. Vrouwen, die samen een zusterschap vormen, baseren zich op het ambacht van het weven. De symbolen geven net als rituelen structuur aan de bijeenkomsten. In de achtertuin van het monumentale pand aan de Potgieterstraat, waar de zusters regelmatig een ruimte huren, doen drie vrouwen hun verhaal. Eén van hen wil niet op de foto of met naam in de krant. Daarover later meer.

,,Het Elfde Licht is in Den Bosch opgericht in 1998, als elfde loge van de Orde van Weefsters”, vertelt Koos de Lange uit Vught, lid van het eerste uur. De eerste ontstond kort na de oorlog, toen de vrijmetselarij weer naar buiten durfde te treden. De nazi’s hadden de beweging verboden. ,,Die openbaarheid heeft een aantal vrouwen gestimuleerd een gelijkwaardig initiatief te nemen”, weet de Tilburgse Jessy Biermann.

Op dit moment telt de loge twintig leden. ,,Er verhuist wel eens iemand, een ander overlijdt. Maar we kennen weinig verloop”, vertelt de derde. ,,We zijn trouw aan elkaar, hoewel we niet per se vriendinnen zijn.” Elke dinsdagavond komen de zusters bij elkaar. Belangrijk zijn de rituelen. Zo wordt een nieuw lid ingewijd als spinster; na een jaar volgt een bevordering tot weefster en een jaar daarna uiteindelijk de verheffing tot ontwerpster. ,,Maar dat betekent niet dat we een hiërarchie kennen”, bezweert De Lange. ,,We hebben functies als voorzitter, penningmeester en secretaris, maar dat doen we maximaal drie jaar. Dan neemt iemand anders het over.”

De weefsters zijn verwant met de vrijmetselarij en hebben soms te maken met dezelfde vooroordelen. Hoewel er ruimte is voor rituelen en mystiek, zijn de onderwerpen van gesprek concreet en persoonlijk. ,,Kijk naar die boom”, zegt Biermann. ,,Een vraag kan zijn: wat zie jij in die boom? De één ziet groene blaadjes, de ander kijkt naar de nerven. Daar gaan we op door. Waar komen die verschillen vandaan? De Lange vertelt dat de gesprekken hebben geholpen haar grenzen te stellen toen mantelzorg haar boven het hoofd dreigde te groeien.

Nog even terug naar het beeld dat de buitenwacht heeft van de vrijmetselaars en weefsters. ,,Toen ik een collega vertelde dat ik daar actief ben, was zijn reactie dat hij me nooit meer wilde zien”, laat de derde weten. ,,Dus houd ik het voorlopig maar voor mezelf.”

Iedereen die wil zien hoe het er echt aan toegaat, is zaterdag welkom in het logehuis in de Potgieterstraat 41 in Eindhoven. Dan bieden vier mannelijke loges Licht en Vrijheid, Rosa Alba, Het Derde Licht en De Vier Jaargetijden samen met de nieuwe gemengde loge Caleidoscoop en de vrouwelijke loge Het Elfde Licht een inkijkje.